انسفالیت (التهاب و ورم مغز)

انسفالیت (encephalitis) یعنی التهاب و تورم مغز که نوعی عفونت ویروسی یا باکتریایی مانند مننژیت می‌باشد. انسفالیت بیماری شایعی نیست و به طور جدی کودکان، افراد مبتلا به ایدز و سرطان و کلاً افرادیکه سیستم ایمنی ضعیفی دارند را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

با شناختن علایم این بیماری خطرناک، از ابتلای به آن پیشگیری کنید، به خصوص کسانی که مستعد ابتلا هستند.

علایم

انسفالیت مینور ممکن است با علائم خفیف ظاهر شود و یا اصلاً علائمی نداشته باشد.

علائم خفیف این بیماری که در نوع مینور رخ می‌دهد شامل: سردرد، تب، بی‌قراری، کم اشتهایی و کمبود نرژی بدن می‌باشد.

علائم شدید انسفالیت شامل : تب بالا و خواب آلودگی، اختلال عملکرد سیستم عصبی مرکزی شامل سفت شدن و خشکی گردن، سردرد شدید، تهوع و استفراغ، مشکل در راه رفتن، سرگیجه، تشنج، توهم و اغما.

علائم خفیف آن ممکن است خیلی شبیه به علائم سرماخوردگی باشد، ولی علائم شدید آن نادر و تهدید کننده زندگی فرد است.

علائم انسفالیت در نوزادان عبارتند از: سفتی بدن، استفراغ، گریه‌های شدید و ممتد به خصوص زمانی که به نوزادتان دست می‌زنید یا او را بغل می‌کنید.

انسفالیت توسط راه‌های متعدد و با انواع مختلفی از میکروارگانیسم ها ایجاد می‌شود.

اگر به هر کدام از این علائم دچار شده‌اید با پزشکتان مشورت کنید تا توسط آزمایش، تشخیص قطعی در مورد بیماری‌تان داده شود، به خصوص اگر این افراد کودکان، سالمندان و یا افراد مبتلا به ضعف دستگاه ایمنی هستند.

علل

علل ایجاد انسفالیت ناشناخته است، ولی مهم‌ترین عامل بروز این بیماری، عفونت ویروسی است. عوامل دیگر آن: باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها هستند.

عوامل خطر

1- سن : بروز انسفالیت ویروسی در بچه‌ها و سالمندان بسیار شایع است. انسفالیت ناشی از ویروس هرپس افراد با سن 20 تا 40 سال را درگیر می‌کند.

2- سیستم ایمنی تضعیف شده : افراد مبتلا به ایدز و ضعف دستگاه ایمنی در معرض خطر می‌باشند.

3- منطقه جغرافیایی : در مناطقی که کنه و پشه خیز است، شیوع این بیماری بیشتر است، چون پشه‌ها و کنه‌ها به عنوان حامل ویروس عمل می‌کنند.

4- فعالیت‌های خارج از منزل : به دلیل بودن در معرض پشه و کنه بودن.

5- فصل سال : به دلیل زیاد بودن کنه و پشه در تابستان و اوایل پاییز شیوع این بیماری بیشتر است.

درمان

برای مقابله با انسفالیت با علائم خفیف، تنها سیستم ایمنی افراد کافی است و می توانند با کمی استراحت و نوشیدن مایعات فراوان و رژیم غذایی سالم، سلامتی خود را بدست آورند.

از داروهای ضدتورم که پزشک آن‌ها را تجویز کرده استفاده کنید تا فشار و تورم بر روی استخوان جمجمه که موجب سردرد شدید می‌شود، بهبود یابد.

تشنج ممکن است عارضه‌ای همراه با این بیماری باشد که می‌توان با مصرف داروهای ضد تشنج آن را درمان کرد.

این نکته را بدانید که انسفالیت توسط عفونت ویروسی رخ می‌دهد که ممکن است درمان آن دشوار باشد و به داروهایی که برای انسفالیت باکتریایی تجویز می‌شود، جواب ندهد.

انسفالیت با علائم شدید ممکن است در مدت طولانی بهبود یابد و معلولیت شناختی را به جای بگذارد که در این صورت به گفتار درمانی و کاردرمانی برای احیای گفتار و حرکت بیمار نیاز می‌شود.

در صورتی که درمان پزشکی به موقع و سریع انجام گیرد، عوارض کمتری را برای بیمار در پی خواهد داشت. با درمان به موقع می‌توان از مرگ جلوگیری کرد و جلوی بروز عوارض دائمی را گرفت، عوارضی مانند: فلج دائمی، معلولیت شنوایی و بینایی و از دست دادن حافظه.

زهره لطیفی

بخش سلامت تبیان