سينماي ديني ساختار مي‌خواهد نه مضمون
سينماي ديني ساختار مي‌خواهد نه مضمون
سينماي ديني بايد از بطن مردم و زندگي عادي، عشق‌ها، رفت و آمد‌ها و... بيرون بيايد و ساختار ديني باشد نه اينکه همه‌اش به دنبال مضامين باشيم.
احمدرضا معتمدي از جمله کارگردانان انديشه محور و متفکر سينماي ايران است که تحصيلات فلسفي دارد. وي سازنده آثاري چون زشت و زيبا، هبوط، ديوانه‌اي از قفس پريد، قاعده بازي، آلزايمر و... است. فيلم آخر وي يعني آلزايمر در جشنواره سال گذشته مورد توجه منتقدان و مخاطبان سينما قرار گرفت به گونه‌اي که به گفته معتمدي تا يک روز مانده به پايان رأي‌گيري برنامه هفت در سايت اين برنامه رتبه نخست را داشت و ناگهان پس از يک روز وقفه از گردونه رقابت مردمي خارج شد. معتمدي هرچند که يکي از انديشه‌محور‌ترين کارگردانان کشورمان است و فيلم‌هايش حامل مفاهيم فلسفي و حکمي هستند اما در عين حال نشان داده که توانايي بالايي در جذب مخاطب نيز دارد. به بهانه فيلم آلزايمر و وضعيت سينماي ديني با اين کارگردان به گفت‌و‌گو نشسته‌ايم:
آقاي معتمدي وضعيت اکران آلزايمر به کجا رسيد؟
آخرين خبري که من دارم اين است که بعد از فيلم آقا يوسف و همزمان با عيد فطر قرار است اکران شود و با توجه به فرهنگي بودن فيلم زمان پائيز زمان بدي نيست.ماجراي رأي‌گيري و نظرسنجي سايت برنامه هفت چه بود؟
تا آخرين لحظه فيلم آلزايمر در برنامه 7 منتخب بينندگان بود اما يک وقفه 24 ساعته در سايت به وجود آمد و پس از آن آلزايمر از گردونه رقابت حذف و نتيجه جديدي اعلام شد، اين درحالي بود که در زمان جشنواره ما رصد مي‌کرديم و مي‌ديدم که اکثريت مردم رأي خوبي به آلزايمر مي‌دادند. در فيلم تلاش شده بود که هم با قشر عوام و هم خواص ارتباط برقرار کنيم که هر دو وجه مدنظر قرار گرفت.آلزايمر قصه‌اي سر راست و روان دارد و در عين اينکه با مخاطب عام ارتباط برقرار مي‌کند و شخصيت‌هاي کاملاً ملموسي دارد وجه فرهنگي و فلسفي آن نيز کاملاً حفظ و رعايت شده و از اين نظر هم مورد توجه مخاطبان خاص قرار گرفت.
چه ويژگي بارزي را مي‌توانيد از آلزايمر نام ببريد؟ خيلي‌ها مي‌گويند شما براي مخاطب خاص فيلم مي‌سازيد.
خير اين گونه نيست. آلزايمر قصه‌اي سر راست و روان دارد و در عين اينکه با مخاطب عام ارتباط برقرار مي‌کند و شخصيت‌هاي کاملاً ملموسي دارد وجه فرهنگي و فلسفي آن نيز کاملاً حفظ و رعايت شده و از اين نظر هم مورد توجه مخاطبان خاص قرار گرفت. فيلم آلزايمر بهترين فيلم بخش بين‌الملل شد و منتقدين هم اظهارنظرهاي مثبتي نسبت به فيلم داشتند.شما را در سينما به عنوان کارگرداني متفکر مي‌شناسند، با توجه به خلأ تفکر و ساخت آثار انديشه محورانه در سينماي امروز کشورمان به نظر شما چگونه مي‌توان رويکرد تفکر محور را در سينمايمان به وجود آورد؟
مجموعه مسائلي در حوزه فرهنگ هست که حکم فرمايشي نمي‌گيرد و با دستور‌العمل نمي‌توان به سينماي انديشه‌ورز برسيم در کنار اين مسئله در دوره‌هاي مختلف فرهنگ کشورمان شاهد تعريف‌هاي غلطي از فرهنگ هستيم، بايد ديد آيا مديران فرهنگي ما در اين سال‌ها به درون‌زا کردن تفکر مي‌انديشيدند يا فرمايشي کردن آن. به عنوان نمونه درباره سينماي ديني گرايش مديران فرهنگي هميشه به سمت مضامين بوده است، شما ببينيد هاليوود هم فيلم‌هاي سليمان و ملکه سبا، حضرت موسي(ع)، يوسف پيامبر و... را ساخته است اما واقعاً مي‌توان گفت آن سينما نيز سينماي ديني است! خير آن سينما هيچگاه ديني نيست زيرا مضمون‌ها نمي‌توانند پيام‌ها را منتقل کنند بلکه براي به وجود آمدن سينماي ديني بايد ساختارها ديني شود. سينماي ديني بايد از بطن مردم و زندگي عادي، عشق‌ها، رفت و آمد‌ها و... بيرون بيايد و ساختار ديني باشد نه اينکه همه‌اش به دنبال مضامين باشيم. از لابه?لاي زندگي مردم مفاهيم عميق ديني و عرفاني بيرون مي‌آيد، اين وضعيت ماست و تا زماني که به دنبال مضامين هستيم و ساختار را مورد توجه قرار نداده‌ايم از لحاظ فرهنگي نمي‌توانيم تأثيرگذاري داشته باشيم.
در حال حاضر مشغول چه کاري هستيد؟
به دليل اشتغالات زيادم هنوز نرسيدم که کار جديدي را آغاز کنم مشغول رفع عقب‌ماندگي‌هاي تدريسم در دانشگاه هستم. چون مجبور بودم براي کار کردن آلزايمر مرخصي بگيرم، نمرات را که رد کنم و مقالات علمي پژوهشي که موظف هستم را تحويل بدهم تقريباً يک ترم ديگر گرفتاري دارم و به دليل موفقيت‌هاي آلزايمر طرح‌هاي زيادي دارم که براي آنها دست به کار خواهم شد.سينما و تلويزيون تبيان
علي بهرامي / شبکه ايران