راینولوژی؛ دانش بیماری ها و جراحی بینی
راينولوژي؛ دانش بيماري ها و جراحي بيني
راينولوژي يک شاخه فوق تخصصي در دانش پزشکي است که به جراحي ها و درمان بيماري هاي بيني، سينوس ها و ساختمان هاي اطراف بيني در سر و صورت مي پردازد.
با گسترش روزافزون دانش پزشکي، روش هاي جديد جراحي براي کاهش مشکلات بيماران پس از جراحي هاي بيني و تشکيلات مجاور بيني ابداع مي شوند. از جمله اين روش ها که در سال هاي اخير دگرگوني شگرفي در حيطه راينولوژي ايجاد کرده، مي توان به روش هاي جراحي آندوسکوپيک بيني و سينوس اشاره کرد. به کمک اين روش ها بسياري از جراحي هايي که پيش از اين با برش هاي مختلف صورت مي گرفته، بدون برش و با نتايج مطلوب تر انجام مي گيرد.
تمامي بيماري هاي التهابي و عفوني، آسيب هاي ناشي از ضربه هاي بيني، تومورها و ناهنجاري هاي مادرزادي بيني و سينوس ها و همچنين تمامي جراحي‌هاي بيني، سينوس ها و نواحي مرتبط در سر و صورت در حيطه علم راينولوژي است.
اختلالات تنفسي در هنگام خواب و تمامي‌عوامل ايجاد گرفتگي بيني در راينولوژي مورد بحث قرار مي گيرند. يکي از مباحث مهم در رشته فوق تخصصي راينولوژي، جراحي پلاستيک و زيبايي بيني با حفظ عملکرد آن است. تنفس مهمترين فيزيولوژي بدن انسان و مهم ترين عملکرد بيني است.
هنر راينولوژيست حفظ آميزه اي از زيبايي و عملکرد بيني است چرا که توجه به عملکردهاي حياتي بيني از مهم ترين اهداف دانش راينولوژي به شمار مي آيد. راينولوژي نوين دسترسي به ظريف ترين عناصر بيني را با حداقل آسيب بافتي و روش هاي پيشرفته امکان پذير ساخته است.
عملکردهاي حياتي بيني
بيني يکي از مهمترين اعضاي بدن در نگهداري سلامت فرد و حفظ ساير اعضاء است. بيني داراي فيزيولوژي بسيار پيچيده اي است. وظايف اساسي بيني شامل ايجاد راه هوايي، حس بويايي، تنظيم دما، تنظيم رطوبت، تصفيه ذرات هوا و نقش درتکلم است. مهمترين عملکرد بيني ايجاد راه هوايي براي تنفس طبيعي است.
کوچکترين تغييرات درمجراي تنفسي بيني مي تواند موجب مقاومت قابل ملاحظه اي در برابر عبور هوا شود به طوري که اگر قطر مسيرعبور هواي تنفسي از راه بيني به نصف تقليل يابد، مقاومت راه هوايي بيني 16 برابر مي شود. تنظيم دماي هوا زماني صورت مي گيرد که هواي استنشاقي از روي سطوح وسيع ساختمان هاي پيچيده داخل بيني که حاوي شبکه غني مويرگي است مي گذرد.
اهداف جراحي هاي بيني
جراحي هاي بيني با اهداف متعددي انجام مي شود که مي توان آن ها را به دو دسته کلي تقسيم کرد:
دسته اول جراحي هايي هستند که در جهت اصلاح عملکرد بيني انجام مي شوند. شايع ترين مشکل در عملکرد بيني، گرفتگي راه تنفسي بيني است. جراحي هايي که در جهت رفع مشکلات عملکرد بيني صورت مي گيرد به طور عمده اصلاح انحراف تيغه مياني بيني را شامل مي شود. مشکلات ديگري مانند پوليپ و تورم بافت هاي داخل بيني نيز ممکن است موجب مشکلات تنفسي شوند. در اين حالات ممکن است جراحي هاي پيچيده تري مورد نياز باشد که در بسياري از موارد مستلزم استفاده از روش هاي آندوسکوپيک است.
دسته دوم جراحي هايي با هدف تغيير شکل خارجي بيني و زيباسازي است. اختلالات زيبايي نيز به دو دسته مادرزادي و اکتسابي تقسيم مي شوند. در حالت نخست شايع ترين آن قوز پشت بيني و نوک پهن آن است. در حالت دوم شايع ترين دليل آن عفونت، ضربه و مشکلات جراحي هاي پيشين است.
در بسياري از موارد، اين دو هدف بايد به طور همزمان مورد توجه قرار گيرند چرا که غفلت از يکي از آن ها موجب عوارضي براي بيمار مي شود. بنابراين در جراحي زيبايي بايد به اختلالات داخلي بيني توجهي ويژه داشت. همين توجه دوجانبه، عمل جراحي بيني را بي نهايت مشکل و پيچيده مي سازد. هنر جراح بيني ايجاد تعادل بين بيشترين حد عملکرد و زيبايي بيني پس از انجام جراحي است. به همين دليل براي موفقيت در جراحي پلاستيک بيني، جراح به چيزي بالاتر از مهارت نياز دارد.
در صورتي که پيش از جراحي، در حين عمل و پس از جراحي، تمامي شرايط لازم براي حفظ سلامت بيني از نظر تنفسي مورد توجه قرار گيرد، مي توان در اين حالات اقدام به جراحي بيني نمود. البته در اين حالت جراح با مشکلات زيادي در عمل مواجه است که با تسلط خود بر مشکلات داخل بيني بايد بتواند بر آن ها فائق آيد.
دکتر محسن نراقي راينولوژيست
عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران
اگر مي خواهيد با پزشکان سايت مشورت کنيد، اينجا را کليک کنيد.
براي شرکت در بحث هاي انجمن سايت مرتبط با بهداشت و سلامت، اينجا را کليک کنيد.
*مطالب مرتبط:
چه کساني نبايد جراحي زيبايي کنند؟
زنان 3 برابر مردان جراحي بيني مي کنند
جراحي زيبايي؛ منحني رو به بالا
چرا جراحي بيني، تنفس را مشکل مي...
چه کساني نياز به جراحي بيني دارند؟
بخش تغذيه و سلامت تبيان