کابوسهای کودکانه
کابوس?هاي کودکانه
سينما و جشنواره کودک از نگاه سينماگران بررسي شد
حسرت روزهاي رفته سينماي کودک نقطه مشترک همه دست?اندرکاران اين عرصه است؛? احساسي که اين روزها همزمان با برگزاري جشنواره فيلم کودک و نوجوان بيش از پيش احساس مي?شود.
به گزارش خبرآنلاين، سينماي کودک با وجود همه افتخارهايي که براي سينماي ايران آفريده چند سالي است به گوشه?اي رها شده و گاه به بهانه برگزاري جشنواره فيلم کودک و نوجوان و گاه با همت دغدغه?مند?هاي اين عرصه يادي از آن زنده مي?شود؛ هرچند اين روزها ديگر سينماي کودک نه عباس کيارستمي دارد نه امير نادري و نه مرضيه برومند.
آشفتگي فضاي سينماي کودک از وضعيت نابه?سامان توليدات اين عرصه و به نمايش درنيامدن فيلم?هايي که با اين موضوع ساخته مي?شوند به وضوح قابل مشاهده است. به نمايش درنيامدن معدود فيلم?هايي که در اين سال?ها با موضوع کودک و نوجوان ساخته? شده?اند به خوبي نشان مي?دهد سينماي کودک از ميان دغدغه?هاي مديران سينمايي خارج شده و هر از گاهي دلسوزي در اين عرصه با تلاش بسيار و گذر از سنگلاخ?ها فرصت اکران براي اثري به وجود مي?آورد،? آن هم محدود و کوتاه مدت.
در حالي بيست? و? چهارمين جشنواره فيلم کودک و نوجوان جمعه شب 16 مهر ماه کار خود را آغاز کرد که همه فعالان سينماي کودک آگاهند اين سينما دوران بحران را سپري مي?کند.
محمد رجبي: سينماي کودک فيلم باورپذير مي‌خواهد
مديرعامل اسبق بنياد سينمايي فارابي باورپذيري آن را مهمترين ويژگي فيلم?هاي کودکان براي برقراري ارتباط با مخاطبان دانست.
دکترمحمد رجبي مديرعامل اسبق بنياد سينمايي فارابي در اين زمينه به خبرآنلاين گفت: «سينماي کودک به فيلم‌هايي با داستان قوي، کارگرداني و اجراي خوب نياز دارد. اين‌ها مي‌تواند مولفه‌هاي مناسب براي بخش کودک سينماي ايران باشد.»
او درباره ويژگي‌هاي فيلم کودک تصريح کرد: «باورپذيري بايد در زمينه‌هاي داستان، کارگرداني و بازي‌ها ديده شود. بازيگران بايد به صورت طبيعي بازي کنند تا بيننده در درک فضا با مشکل روبرو نشود.»
دکتر رجبي ادامه داد: «به عنوان مثال فيلم «کليد» ابراهيم فروزش يکي از نمونه‌هاي موفق فيلم باورپذير کودک و نوجوان است. اين فيلم علاوه برآنکه در جشنواره کودک مورد توجه قرار گرفت بعد از نمايش در جشنواره?اي خارجي، منتقدي نوشت اين اثر تا لحظات پاياني به صورت نفس‌گير جلو مي‌رود. اين مسئله?اي بود که تماشاگران ايراني هم در برخورد با فيلم به درستي متوجه آن مي‌شدند.»
خسرو معصومي: سينماي کودک مخاطبان زيادي خواهد داشت
کارگردان فيلم سينمايي «رسم عاشق?کشي» وضعيت امروز سينماي کودک را بسيار ناراحت کننده دانست و تاکيد کرد اگر اوضاع اين سينما بهبود پيدا کند مخاطبان آن گسترده خواهند بود.
او در مورد سينماي کودک و نوجوان به خبرآنلاين گفت: «سينماي کودک ايران در صورتي که جان بگيرد و فعاليت چشم‌گير داشته باشد قطعاً مخاطبان بسياري خواهد داشت. همانطور که در سال‌هاي قبل وقتي فيلم «کلاه قرمزي و پسرخاله» اکران شد با استقبالي گسترده روبرو و عنوان پرفروش‌ترين فيلم سينماي ايران را به خود اختصاص داد.»
او ادامه داد: «کودکان به تنهايي تماشاگر فيلم کودک نيستند و حضور آن?ها در کنار والدين در سالن سينما موجب افزايش فروش فيلم‌ها مي‌شود. کودکان ايراني در انتظار اکران شدن فيلم‌هايي توليد کشور خودمان و در فضاي فانتزي هستند، اما رسيدن به اين هدف نيازمند آن است که گروهي دغدغه آن را داشته باشد.»
معصومي يادآور شد: «بنياد سينمايي فارابي مي‌تواند براي حمايت از توليد فيلم کودک اقدامي جدي داشته باشد. زماني که «خانه دوست کجاست»، «باشو غريبه کوچک» و «دونده» ساخته مي‌شد اين فيلم‌ها در ايران و خارج مطرح مي‌شدند و مورد توجه بودند و کودکان نيز آن‌ها را دوست داشتند، اما الان بايد اين سينما بايد به خوبي حمايت شود تا جاني دوباره بگيرد.»
او همچنين اظهار داشت: «اينکه فقط در آستانه جشنواره کودک بحث سينماي کودک مطرح مي‌شود مشکلي است که بايد برطرف شود. سينماي کودک نياز دارد در طول سال حيات طبيعي خود را داشته باشد.»
ابراهيم فروزش: استقبال از سينماي کودک در همدان فوق‌العاده است
کارگردان فيلم سينمايي «هامون و دريا» استقبال از سينما و جشنواره کودک را در استان همدان فوق‌العاده ارزيابي کرد.
فروزش در گفت?و?گو با خبرآنلاين، درباره برگزاري سه دوره از جشنواره در همدان گفت: «يک دوره در جريان برگزاري جشنواره در همدان به عنوان داور حضور داشتم و دوره‌اي ديگر دو فيلمم در جشنواره به نمايش درآمد. زماني که به سينماهاي نمايش دهنده آثار جشنواره رفتم متوجه استقبال گسترده تماشاگران از فيلم‌ها شدم.»
او ادامه داد: «با وجود آنکه جشنواره در شهري همانند همدان برگزار مي‌شد تعداد زيادي از مخاطبان در سالن‌هاي نمايش‌دهنده فيلم‌ها حضور داشتند و اين اتفاق خوشايندي براي سينماي کودک بود، زيرا زمينه آشنايي افراد حاضر در شهري غير از تهران با جشنواره و فيلم کودک به وجود آمد.»
فروزش همچنين نمايش فيلم‌هاي بيست و چهارمين دوره جشنواره کودک را در ديگر شهرهاي استان همدان اتفاقي خوشايند ارزيابي کرد و يادآور شد: «براي جلب رضايت سينماگران فعال در عرصه سينماي کودک، بايد در حوزه نمايش فيلم‌ها دقت بيشتري صورت بگيرد و آثار با کيفيت مناسب روي پرده بروند.»
اين کارگردان گفت: «تعداد فيلم‌هاي توليد شده در حوزه سينماي کودک و نوجوان نشان دهنده مشکلات اين سينما است. سينماي کودک در شرايط دشواري به حيات خود ادامه مي‌دهد، اما خوشبختانه با وجود تعداد کم توليدات، کيفيت آثار قابل قبول است و اين مي‌تواند نکته‌اي اميدوارکننده براي ما باشد.»
مهدي باقربيگي: چرا کودکان ما بايد منتظر فيلم «شرک» باشند؟
بازيگر نقش مجيد در مجموعه فيلم?هاي «قصههاي مجيد» با اشاره به قابليت‌هاي ادبيات داستاني و سينماي ايران جذب شدن کودکان ايراني را به فيلم?هاي خارجي به عنوان يک آسيب معرفي کرد.
او درباره سينماي کودک به خبرآنلاين، گفت: «ظرفيت?هاي بالاي ادبيات داستاني ايران کمتر در آثار سينمايي نمود يافته و به همين دليل کودکان ايراني به آثار خارجي گرايش يافته?اند چرا کودکان ما بايد منتظر ديدن فيلم‌هايي چون «شرک» باشند؟»
او خاطر نشان کرد: «اگر فيلم خوبي در سينماي کودک ساخته شود حتماً مخاطب خود را خواهد داشت و تماشاگران بسياري شامل خود کودکان و خانواده‌هايشان را راهي سالن سينما مي‌کنند. اين نشان مي‌دهد فيلم کودک تا چه حد مي‌تواند براي سينماي ايران سودآور باشد. به خاطر دارم سال‌هايي که «قصههاي مجيد» اکران شد صف‌هاي بسيار طولاني براي تماشاي آن تشکيل مي‌شد، اما الان در حسرت صف‌هاي طولاني آن سال‌ها براي تماشاي فيلم‌ها هستيم.»
باقربيگي در مورد تاثير جشنواره فيلم کودک و نوجوان بر رونق سينماي کودک گفت: «جشنواره فيلم کودک مي‌تواند با جوايزي که به برگزيدگان خود اختصاص مي‌دهد انگيزه‌اي در ميان سينماگران به وجود آورد تا براي ساخت فيلم در اين حوزه سرمايه‌گذاري کنند. جشنواره کودک مي‌تواند همانند کاتاليزوري عمل کند که ارتباط ميان مخاطب و سينماي کودک را سريعتر کند.»
اين بازيگر ادامه داد: «در دوران کودکي ما فيلم‌هاي خوبي ساخته مي‌شد، اما اکنون افسوس مي‌خورم چرا کودکان امکان تماشاي کارهايي که آن سال‌ها توليد مي‌شد را ندارند و ديگر فيلم‌هايي با آن کيفيت براي آن ها ساخته نمي‌شود. ادبياتي و فرهنگ ما بسيار غني است و از سوي ديگر سينماگراني توانا نيز در اين حوزه فعاليت مي‌کنند که مي‌توانند سينماي کودک را جاني تازه ببخشند.»
بازمانده?ها از اکران
نبود شرايط براي نمايش فيلم?هاي کودک و نوجوان به عنوان يکي از آسيب?هاي جدي موجود در اين سينما فعالان اين عرصه را آزار و اذيت مي?کند. در سه سال اخير که جشنواره کودک در همدان برگزار شده، 31 فيلم کودک در بخش مسابقه به نمايش درآمده که از اين تعداد 18 فيلم به نمايش عمومي درنيامده اند. در جدول اسامي برخي از اين فيلم?ها و موفقيت?هاي آنان مورد بررسي قرار گرفته است.
جمشيد و خورشيد
کارگردان : بهروز يغماييان
دوره جشنواره : دوره بيست و يکم (1386)
توضيحات : اين فيلم يکي از معدود توليدات انيميشني سينماي ايران است. از سال 87 تا به امروز بارها وعده اکران آن رسانه‌اي شده که آخرين اين وعده‌ها 14 مهر 89 است. صداپيشگي چنگيز جليلوند، پرويز پرستويي، امين حيايي، ترانه عليدوستي، حبيب رضايي، رامبد جوان و ثريا قاسمي در اين انيميشن از برگ‌برنده‌هاي آن براي جذب مخاطب است. فيلم تاکنون در چندين جشنواره حضور يافته و در جشنواره کودک نيز ديپلم افتخار هيئت داوران را از آن خود کرد.
زماني براي دوست داشتن
کارگردان : ابراهيم فروزش
دوره جشنواره : دوره بيست و دوم (1387)
توضيحات : ابراهيم فروزش اين فيلم را در سال 1386 ساخت و اثر او در دو جشنواره فيلم فجر و فيلم کودک به نمايش درآمد و از جشنواره فيلم فجر جايزه بين?المذاهب را دريافت کرد.
قند تلخ
کارگردان : محمد عرب
دوره جشنواره : دوره بيست و دوم (1387)
توضيحات : سومين فيلم محمد عرب با بازي يکتا ناصر به موضوع مادري مي‌پردازد که براي موفقيت فرزند ورزشکارش تلاش مي‌کند.
جنگ کودکانه
کارگردان : ابوالقاسم طالبي
دوره جشنواره : دوره بيست? و يکم (1386)
توضيحات : فيلم طالبي در مقطعي ساخته شد که موضوع جنگ?هاي منطقه و تاثير آن بر کودکان مطرح و مورد توجه بود.
چوپان دروغگو
کارگردان : سيروس حسن?پور
دوره جشنواره :دوره بيستم (1384)
توضيحات : از فيلم‌هاي پرخبر سينماي کودک محسوب مي‌شود که تا امروز در جشنواره‌هاي مکزيک، شيکاگو، قاهره، اسپانيا و فنلاند نمايندگي سينماي ايران را عهده‌دار بوده‌است. در جشنواره کودک نيز ديپلم افتخار بهترين کارگرداني و پروانه‌زرين بهترين بازيگري را از آن خود کرد.
نشاني
کارگردان : فريدون حسن‌پور
دوره جشنواره : دوره بيست و دوم (1387)
توضيحات : فيلم حسن‌پور در علاوه بر مسابقه سينماي ايران در بخش بين‌الملل جشنواره هم به نمايش درآمد و در بخش بهترين فيلم نامزد دريافت جايزه شد. اين فيلم روايتگر سرگرداني‌هاي زندگي نوجواني پرورشگاهي است.
قفل ساز
کارگردان : غلامرضا رمضاني
دوره جشنواره : دوره بيست و يکم (1386)
توضيحات : پروانه زرين بهترين فيلم و فيلمنامه از جشنواره فيلم کودک و جايزه ويژه هيئت داوران از جشنواره فيلم رشد را در کارنامه دارد. رمضاني پس از اين فيلم دو فيلم کودک ديگر نيز ساخت که هنوز در صف اکران هستند.
خاله سوسکه
کارگردان : نادره ترکماني
دوره جشنواره :دوره بيست و سوم (1388)
توضيحات : نخستين تجربه ساخت فيلم بلند سينمايي ترکماني فيلمي براي کودکان است که ترکيبي از بازي‌هاي زنده و عروسکي است.
مانا
کارگردان : عليرضا رزازي‌فر
دوره جشنواره :دوره بيست و دوم (1387)
توضيحات : اين فيلم نخستين اثر سينمايي عليرضا رزازي‌فر است که داستان آن درباره بيماري ايدز آن هم در سنين کودکي و نوجواني است. رويا نونهالي بازيگر اصلي اين فيلم است.
جعبه موسيقي
کارگردان : فرزاد موتمن
دوره جشنواره :دوره بيست و دوم (1387)
توضيحات : تنديس زرين بهترين فيلمنامه جشنواره کودک همدان براي اين فيلم به مسعود احمديان فيلمنامه?نويس آن رسيد. فيلم درباره مرگ و زندگي است و حضور رامبد جوان در نقش فرشته مرگ از ويژگي‌هاي آن محسوب مي‌شود.
زمزمه بودا
کارگردان : حسين قاسمي‌جامي
دوره جشنواره : دوره بيست و دوم (1387)
توضيحات : در جشنواره کودک سال گذشته نامزد دريافت تنديس بهترين کارگرداني شناخته شد. فيلم که بازيگران آن افغاني هستند در مرداد ماه 87 پروانه نمايش گرفت اما هنوز فرصت اکران نيافته است و البته کارگردانش نيز معتقد است:«از ابتدا هم اين فيلم به قصد فروش ساخته نشد.»
هامون و دريا
کارگردان : ابراهيم فروزش
دوره جشنواره : دوره بيست و دوم (1387)
«هامون و دريا» تاکنون نمايندگي سينماي ايران در جشنواره‌هاي معتبري چون کوالالامپور و توکيو را عهده‌دار بوده‌است. فيلم از نگاه داوران جشنواره کودک همدان هم در چهار رشته کانديداي دريافت جايزه شناخته شد.
مسير عشق
کارگردان : بيژن شکرريز
دوره جشنواره : دوره بيست و سوم (1388)
توضيحات : اين فيلم که نخستين تجربه کارگرداني شکرريز در سينما محسوب مي‌شود، داستان مسافرت نوجواني به کربلاست.
نخودي
کارگردان : جلال فاطمي
دوره جشنواره : دوره بيست و سوم (1388)
توضيحات : به نمايش نسخه نهايي نشده در جشنواره فيلم کودک بيست و سوم، نام اين فيلم در فهرست بخش رقابتي جشنواره بيست و چهارم قرار گرفته است. ساخت اين فيلم را مي?توان بازگشت فرشته طائرپور تهيه?کننده آن به سينماي کودک محسوب کرد؛ سينماگري که جزو صاحب?نام?ترين افراد در سينماي کودک و يادگار دوران اوج اين سينماست.
همبازي
کارگردان : غلامرضا رمضاني
دوره جشنواره : دوره بيست و سوم (1388)
پس از «قفل‌ساز» و «بازي» اين سومين فيلم رمضاني محسوب مي‌شود که با وجود حضور بازيگراني چون چون نيکي کريمي و حميد فرخ‌نژاد هنوز موفق به اکران نشده است.
خواب‌هاي دنباله‌دار
کارگردان : پوران درخشنده
دوره جشنواره : دوره بيست و سوم (1388)
توضيحات : اکران نسخه ناقص فيلم در جشنواره بيست و سوم فيلم کودک حاشيه‌هاي بسياري بدنبال داشت و از همين رو مسئولان جشنواره را بر آن داشت تا وعده حضور اين فيلم را در جشنواره بيست و چهارم بدهند. اين فيلم در بيست? و هشتمين دوره جشنواره فيلم فجر نيز به نمايش در آمد.
کلانتري غيرانتفاعي
کارگردان : يدالله صمدي
دوره بيست و سوم (1388)
توضيحات : اين فيلم ماجراي گروگانگيري در يک مدرسه است.
پرواز مرغابي‌ها
کارگردان : علي شاه‌حاتمي
دوره جشنواره : دوره بيست و سوم (1388)
توضيحات : فيلم جايزه ويژه هيئت داوران جشنواره کودک را از آن خود کرد و در نخستين نمايش خارجي خود در پانزدهمين دوره جشنواره فيلم کودک اشلينگل آلمان به روي پرده رفت. اين فيلم اخيراً براي نمايش در بخش رقابتي بيست و چهارمين دوره جشنواره فيلم سينه‌کيد نيز پذيرفته شده‌است.
تنظيم براي تبيان : مسعود عجمي