امام رضا و توصيف حضرت زهرا

ستايشگران فاطمه 10

اشاره:

حضرت صديقه طاهره، دخت پيامبر اکرم  صلي‌الله‌عليه‌و‌آله ستايشگران بي شمار دارد و از فضايل، مناقب و مقامات عاليه او ستايش هاي فراواني شده است. دوست و دشمن، به کمال و عظمت او اعترافات کرده و جلالت شأن وي را ستوده‌اند. در اين مجموعه قصد آن داريم تا ستايشها و ستايشگران بانوي آب و آيينه را به منظر چشم شما آوريم.

امام رضا در ستايش فاطمه عليهما السلام

رواياتي در مورد فضايل، مناقب و ظلم هايي که بر حضرت زهرا شده از امام هشتم حضرت رضا عليه السلام وارد شده و نکات جالب و ارزشمندي درباره‌ي فاطمه‌ي طاهره عليها السلام از آن امام همام به دست ما رسيده است. اينکه توجه خوانندگان کتاب را به اين مطالب، جلب مي‌کنم:

1- شيخ صدوق رضوان الله عليه نقل مي‌کند که حضرت رضا عليه السلام در ضمن حديث طولاني اي فرموده اند: کانت فاطمة عليها السلام اذا طلع هلال شهر رمضان يغلب نورها الهلال و يخفي فاذا غابت عنه ظهر ؛‌ فاطمه همواره چنين بود که چون هلال ماه رمضان طلوع مي‌کرد نور او بر نور هلال، غالب مي‌آمد و در نتيجه هلال ناپديد مي‌گشت اما هنگامي که فاطمه غايب مي‌شد هلال ماه مبارک، ظاهر و آشکار مي‌گرديد.¹

به راستي که چه امر شگفت انگيز و فوق العاده‌اي است؛ زيرا صورتهاي زيبا و نوراني را بسيار ديده‌ايم و در مورد آنها زياد شنيده‌ايم اما غلبه کردن نورانيت چهره‌ي يک انسان بر هلال و پنهان نمودن آن از ديدگان و ظهور هلال به هنگام پنهان شدن آن انسان بزرگ و عاليقدر، مطلب تازه اي است که درباره‌ي حضرت زهراي مرضيه سلام الله عليها مي‌شنويم ان هم از زبان يک امام معصوم که دور از خطا و گزافه گويي در سخن و مدح و ستايش است.

به يقين اين يک نورانيت الهي و امري آسماني است که با معيارهاي ظاهري قابل درک نمي‌باشد. خصوصيت هلال ماه رمضان و ذکر ويژه‌ي آن ممکن است از اين جهت باشد که مردم براي رؤيت هلال رمضان – که مبشر ورود ماه تازه با برنامه‌هاي ويژه، واجبات و محرمات مخصوص است – اهتمام دارند و براي ديدن آن روي مي‌آورند و قهراً بر اثر ازدحام جمعيت، توجه فراوان و ديد عميق و پيگيرانه مي‌توانند آن را به زودي ببينند اکنون با همه‌ي اين خصوصيات و علي رغم اينکه بر حسب جريان طبيعي بايد به سرعت آن را بنگرند اما با وجود ظاهر شدن فاطمه، نور هلال ناپديد مي‌گرديد تا زماني که آن بانوي نوراني و آسماني رخ، چهره در حجاب غيبا برد و در اين هنگام ماه ظاهر شده و قابل رؤيت ناظران گردد.

2- سيد بن طاووس رضوان عليه نقل مي‌کند که مردي از اولاد برامکه خدمت حضرت علي بن موسي الرضا عليه السلام عرضه داشت: «نظر شما درباره‌ي ابوبکر چيست؟» حضرت فرمود: سبحان الله و الحمدلله و لااله الا الله والله اکبر. پرسش کنند، اصرار ورزيد که حضرت پاسخ بدهند؛ از اين رو حضرت رضا عليه السلام در جواب فرمود: کانت لنا امّ صالحة ماتت و هي عليهما ساخطة و لم يأتنا بعد موتها خبر انّها رضيت عنهما ؛ ما را مادري شايسته و بزرگوار بود، او از دنيا رفت در حالي که از آن دو نفر خشمگين بود و بعد از وفات ايشان هم خبري بهما نرسيده که آن حضرت از آنان راضي و خشنود شده باشد.²

اين نقل بسيار ارزنده، قابل توجه و درخور اعتماد است. اولاَ از پاسخ نخستين امام رضا عليه السلام به خوبي برداشت مي‌شود که ايشان در مقام طفره رفتن از جواب بوده‌اند و شايد شرايط و ظروفي بوده که نمي‌خواستندبه سرعت پاسخ بدهند و چه بسا پاسخي که مي‌داند (و بالاخره هم چنين کردند) خوشايند حاضران نبوده و اگر بنابراين باشد که مطلب آن چنان که هست، پاسخ داده نشود پس همان بهتر که با اداي ذکر و وردي، انسان خود را از بند جواب رها کند.

از ديدگاه ما جواب اول، به نوعي اظهار مظلوميت حضرت زهراي طاهره است که بعد از ساليان سال هنوز نمي‌توان مظلوميت او را بيان کرد چون بيان ظلم آنها بيان مظلوميت فاطمه بود.

اما اصرار سائل موجب شد که حضرت رضا عليه اسلام پرده از روي سرّ نهاني برداشته و از مقام بلند، رتبه‌ي رفيع و شأن والاي حضرت زهرا سلام الله عليها و جنايت ظالمان به او، سخن بگويند. و به راستي اين جمله‌ي مبارک، چقدر جالب است: «کانت لنا امّ صالحة»، براي ما مادري شايسته، اهل صلاح، مظهر ايمان و تقوا و تجسم پاکي بود، تمام اين مطالب در کلمه‌ي «صالحه» که امام رضا عليه السلام درباره‌ي مادرشان به کار برده اند، نهفته است.

اين کلمه مفاخره آميز است و گويا حجت بالغه‌ي الهي، حضرت رضا عليه السلام با ذکر اين جمله به داشتن چنين مادري مباهات مي‌کنند و از اينکه از فرزندان او هستند، احساس افتخار و شرف مي‌نمايند.

سپس در ادامه مي‌فرمايند که مادر بزرگوار ما از دنيا رفت در حالي که هنگام وفات، از آن دو نفر خاص، ناراحت و غضبناک بود و بعد از وفات آن مکرمه خبري به ما نرسيده که از آن دو راضي شده باشد.

اين بهترين احتجاج و کوبنده‌ترين استدلال است که خشم و غضب حضرت زهرا بر آن دو از مسلمات است و بر اين حالت از دنيا رفتند و ازعالم آخرت هم کسي نيامده که خبر بياورد حضرت از آن دو راضي و خشنود شده باشند؛ بنابراين آنان اکنون هم مورد غضب و نفرين آن بانوي مکرمه‌ي بهشتي مي‌باشند.

و اين جمله حاکي از منتهاي ظلم اين دو، بر آن سيده‌ي عالميان است، چنان که حاکي از نهايت مظلوميت حضرت زهراي طاهره است که اين چنين غضب آلود و خشمگين از دنيا رفتند.

3- شيخ صدوق رضوان الله عليه نقل کرده که احمد بن محمد بن ابي نصر مي‌گويد: از حضرت ابوالحسن، علي بن موسي الرضا عليه السلام، درباره‌ي قبر حضرت فاطمه عليها السلام پرسش کردم حضرت فرمود: دفنت في بيتها فلما زادت بنو امية في المسجد صارت في المسجد ؛ آن حضرت در خانه خود به خاک رفت پس چون بني اميه مسجد را توسعه دادند آن خانه هم جزء مسجد شد.³