واريکوسل چيست؟

واريکوسل بزرگ شدن وريدهاي درون کيسه بيضه (اسکروتوم) است. اسکروتوم کيسه پوستي شلي است که بيضه‌ها درون آن قرار دارند. واريکوسل شبيه به وريدهاي واريسي است که در پا ممکن است بروز کنند.

حدود يک ششم مردان واريکوسل دارند. در مرداني که دچار ناباروري هستند، اين رقم بالاتر است و به 40 درصد مي‌‌رسد.

واريکوسل شايع‌ترين علت توليد کم اسپرم و کاهش کيفيت آن است، گرچه همه واريکوسل‌ها بر توليد اسپرم اثر نمي‌گذارند.

اغلب واريکوسل‌ها در طول زمان ايجاد مي‌شوند. خوشبختانه اغلب واريکوسل‌ها به آساني تشخيص داده مي‌شوند، و اگر علامت‌دار شده باشند، مي‌توان آنها را با جراحي ترميم کرد.

علائم

واريکوسل، اغلب علامتي ايجاد نمي‌کند. ندرتا واريکوسل درد ايجاد مي‌کند که ممکن است در طول روز به علت فعاليت‌هاي جسمي بدتر شود و به طور شاخص با خوابيدن به پشت تخفيف مي‌يابد. در طول زمان ممکن است واريکوسل‌ها بزرگ تر و چشمگيرتر شوند.

علل

طناب اسپرماتيک که خون را به بيضه‌ها مي‌رساند و از آنها خارج مي‌کند،‌ حاوي "واز دفرانس" است که اسپرم توليدشده از بيضه را تخليه مي‌کند. "شبکه پامپينيفرم" گروهي از وريدها درون اسکروتوم و بالاي بيضه‌ها هستند. شبکه پامپينيفرم، خون را از بيضه‌ها تخليه مي‌کند. بزرگ شدن اين وريدها اغلب در حين بلوغ رخ مي‌دهد.

اگر چه علت دقيق ايجاد واريکوسل معلوم نيست، اما بسياري از کارشناسان معتقدند که دريچه‌هاي غيرطبيعي درون وريدها مانع جريان خون طبيعي در آنها مي‌شوند و پس زدن خون، به گشاد شدن وريدها مي‌انجامد.

واريکوسل معمولا در ناحيه بيضه چپ رخ مي‌دهد، که به علت موقعيت وريد بيضه‌اي چپ است. اما واريکوسل در يک بيضه، بر توليد اسپرم در هر دو بيضه تاثير مي‌گذارد.

در سنين 15 تا 25 سالگي، بيشترين احتمال بروز واريکوسل وجود دارد.

تشخيص

از آنجايي که واريکوسل معمولا علامتي ندارد،‌ اغلب در حين ارزيابي ناباروري يا معاينه جسمي کشف مي‌شود.

با اين حال اگر در اسکروتوم‌تان احساس درد يا تورم مي‌کنيد، بايد با پزشک تماس بگيريد. علل گوناگوني ممکن است باعث درد بيضه شوند، و برخي از اين عارضه‌ها نياز به درمان فوري دارند. پزشک شما مي‌تواند تعيين کند که کدام عارضه باعث درد بيضه شما شده است.

پزشک در معاينه جسمي شما، ممکن است توده غيردردناک کلاف‌مانندي را در بالاي بيضه شما لمس کند. برخي از افراد، اين توده را به صورت احساس "کيسه‌اي از کرم" وصف مي‌کنند. اگر اين توده به اندازه کافي بزرگ باشد، پزشک هنگامي که ايستاده‌ايد، مي‌تواند آن را لمس کند.

اگر واريکوسل شما کوچک تر باشد، پزشک ممکن است از شما بخواهد نفس عميقي بکشيد و چند ثانيه آن را نگه داريد و به پايين زور بزنيد (مانور والسالوا).

اين مانور به پزشک کمک مي‌کند، بزرگي غيرطبيعي وريدها را لمس کند. اگر معاينه جسمي نتيجه قطعي به دست ندهد، پزشک ممکن است درخواست سونوگرافي اسکروتوم کند. اين آزمون که در آن از امواج صوتي پرفرکانس براي ايجاد تصاوير دقيق از ساختار درون استفاده مي‌شود، براي اين مورد استفاده قرار مي‌گيرد تا اطمينان حاصل شود علائم شما به دليل ديگري رخ نداده است. يکي از علل چنين عارضه‌اي ممکن ست توموري باشد که بر وريد اسپرماتيک فشار مي‌آورد.

عوارض

واريکوسل ممکن است باعث اين عوارض شود:

تحليل رفتن (آتروفي) بيضه: توده بيضه از لوله‌هاي سازنده اسپرم تشکيل شده است. هنگامي که اين لوله‌ها در اثر عاملي مانند واريکوسل آسيب مي‌بينند، ممکن است بيضه‌ها نرم شوند و تحليل روند. روشن نيست که چه عاملي باعث تحليل رفتن بيضه ها مي‌شود،‌ اما اختلال در کارکرد دريچه‌هاي وريدها باعث تجمع خون در بيضه‌ها مي‌شود و افزايش فشار وريدها و قرارگيري در معرض سموم درون خون ممکن است باعث آسيب شود.

ناباروري: روشن نيست که واريکوسل چگونه باعث ناباروري مي‌شود. برخي از کارشناسان معتقدند که وريدهاي بيضه، خون را در شريان بيضه سرد مي‌کنند، و به اين ترتيب به حفظ درجه حرارت مناسب براي توليد مناسب اسپرم کمک مي‌کنند. واريکوسل با مسدود کردن جريان عادي خون، ممکن است باعث شود درجه جرارت بيضه‌ها بيش از حد بالا رود، و به اين ترتيب بر توليد اسپرم و حرکت آن اثر بگذارد.

درمان

درمان واريکوسل ممکن است ضروري نباشد. اما اگر نابارور هستيد، يا واريکوسل شما باعث درد يا تحليل‌رفتگي بيضه‌ها شده است، ممکن است لازم باشد واريکوسل را ترميم کنيد. درمان، با هدف بستن وريدهاي آسيب‌ديده و هدايت جريان خون به وريدهاي طبيعي انجام مي‌گيرد.

گرچه واريکوسل معمولا در دوران نوجواني رخ مي‌دهد،‌ اما روشن نيست که آيا بايد واريکوسل را در همان زمان ترميم کرد يا نه. در صورتي که تحليل‌رفتگي پيشرونده بيضه،‌ درد يا نتايج غيرطبيعي در آزمايش اسپرم رخ دهد، ترميم در دوره نوجواني ممکن است ضرورت پيدا کند.

ترميم واريکوسل ممکن است با جراحي باز، يا جراحي از طريق لاپاراسکوپي، و يا بستن وريد با بالون يا فنر از راه پوست (آمبوليزاسيون از راه پوست) انجام گيرد.

همشهري