با قصه معجزه کنيد

افرادي که از هوش رواني بالايي برخوردارند، احساس مي‏کنند که زندگي آنها کامل است و هدف مثبتي دارد، شناخت عميقي از خودشان دارند، هر آنچه مي‏گويند، انجام خواهند داد. به فکر يک رابطه با شکوه هستند و اغلب احساس يکي بودن با جهان هستي دارند و به يک ارتباط پرشور عاشقانه مي‏انديشند. اين هوش، يک هوش بالغ شده است و پيشرفت آن ريشه در سال‏هاي کودکي دارد. با وجود اين، کودکاني که عاقل‏تر از سن‏شان به نظر مي‏رسند، هرگز کودک‏تان را دست کم نگيريد. با ملايمت به کودک‏تان کمک کنيد تا هدف مثبت و ديد وسيعي در زندگي داشته باشد. همچنين به او کمک کنيد تا از جهان، زيبايي‏ها و رمز و راز آن قدرداني کند. شما مي‏توانيد به تدريج و به طور اتفاقي، در مکالمات معمولي روزمره، اين کار را انجام دهيد.

اين جمله که «هر چيزي با چيز ديگري ارتباط است»، مي‏تواند طرح ساده‏اي براي شروع باشد. کودک‏تان را براي «پياده روي‏هاي پر رمز و راز» بيرون ببريد. در حالي که بدون عجله راه مي‏رويد، فقط به چيزهاي دور و بر نگاه کنيد و درباره چيزهاي مختلفي که مي‏بينيد مانند: برگ‏ها، درختان، تعميرات جاده‏اي، ماشين‏ها، حيوانات‏ اهلي، ابرها و جوي‏هاي آب با هم گفت و گو کنيد.کتاب‏هاي زيبا درباره جهان و منظومه شمسي براي کودک تهيه کنيد. اين کتاب‏ها به کودک کمک مي‏کنند تا زيبايي و عظمت جهاني را که در آن متولد شده است، درک نمايد، شکوه طبيعت را لمس کند و ذهن او را باز مي‏کند تا چيزهاي شگفت‏انگيزتري را ببيند.

تمثيل و استعاره در قصه‏گويي

افسانه‏ها، در خود نيروي شگفت‏انگيز و خارق‏العاده‏اي دارند. همه ما اين نيرو و کشش را تجربه کرده‏ايم. اما به راستي اين قدرت نهفته، ناشي از چيست؟ برو نو بتلهايم، مربي و روانشناس مي‏گويد: صرف نظر از نقش حياتي و مهم اولياي کودکان در معنا بخشي به زندگي آنان افسانه ها نيز تا حد زيادي به زندگي کودکان معنا مي‏بخشند وقتي بچه‏ها در برابر ادبيات قرار مي‏گيرند، افسانه‏ها بيشترين جاذبه را براي آنها دارند. موضوع اين نيست که خوبي‏ها و راستي‏ها در پايان افسانه‏‏ها پيروز مي‏شوند، بلکه موضوع اين است که قهرمان قصه جذاب‏ترين مساله براي کودک است.

او در تمام مبارزات قهرمان خود را در نقش قهرمان قصه مي‏بيند به خاطر اين هم ذات پنداري، کودک تصور مي‏کند که به همراه قهرمان افسانه، از آزمون‏ها و سختي‏ها مي‏گذرد و با او به پيروزي دست مي‏يابد، زيرا که فضيلت‏ها و خوبي پيروزند و اين خود فضيلت‏ها و خوبي‏ها را بر لوح ضمير کودک حک مي‏کند» مهم‏ترين و اساسي‏ترين ويژگي‏ هر افسانه‏اي تمثيل و استعاره است. عنصر مهمي به تمثيل‏ها نيروي نفوذ و تاثير مي‏بخشد تطابق‏يابي است. تطابق يابي يک فرآيند ذهني ناخودآگاه است

وقتي بچه‏ها به داستان گوش مي‏دهند. دائماً آنچه را که مي‏شنوند با خاطرات خود پيوند مي‏‏دهند. آنها در ذهن خود جستجو مي‏کنند تا تجربيات حاضر خود از داستان را با وقايعي از گذشته مرتبط کنند.

اگر کودکي بشنود «سگي خشمگين و بزرگ، شروع به تطابق‏يابي در تجربيات گذشته مي‏کند تا به اين سه کلمه معني بدهد بنابراين عبارت سگي خشمگين و بزرگ در هر کودک شنونده، تصوير متفاوتي را در خاطرش زنده مي‏کند. چون کودکان منحصر به فرد هستند، تجارب‏شان از دنيا نيز منحصر به فرد است. آنها جهان را از خلال حس‏هاي خود تعبير و بنابر تجارب گذشته‏شان تفسير مي‏کنند. ساختن تمثيل به پختن کيک مي‏ماند. بايد مواد لازم و دستور پخت را بدانيد. اگر مراحلي را که در دستور ذکر شده دنبال کنيد، آنچه را سرآشپز به شما قول داده است به دست مي‏آوريد: مرحله اول مثل حل کردن يک مساله است. اول بايد دانست که مساله کودک شما چيست؟

هر چه عناصر داستان را دقيق‏تر خلق کنيد، تاثير داستان بيشتر مي‏شود.

مرحله دوم اين است که اشخاص، مکان‏ها و اشياي مرتبط با مشکل را تفکيک کنيد در اين مرحله شما بايد حيوانات، کودکان يا اشياي خيالي که نقش جايگزين را بازي مي‏کنند به جاي اجزاي مشکل بگذاريد. کودک بايد بتواند با شخصيت‏ها، حوادث و ارتباط بين آنها، احساس نزديکي کند. اين مرحله مهمترين مرحله در خلق يک افسانه تمثيلي تاثير گذار است و با آن شنونده بين وضعيت خودش و آنچه مي‏شنود، پل مي‏زند. مثلاً فرض کنيد آرمين، پسر بچه يازده‏ ساله، هر وقت در آشپزخانه غذا مي‏خورد، بدون آنکه آنجا را تميز و مرتب کند بيرون مي‏رود. آرمين مي‏داند که والدينش بطور دائم او را به خاطر رفتارش سرزنش مي‏کنند و مي‏داند که از دست او ناراضي هستند او خوب مي‏‏داند که قانوني بنيادي را در خانه نقض مي‏کند مثالي از يک قصه که با وضعيت اين مشکل مشابه است، مي‏تواند عناصر زير را در برداشته باشد: عناصر واقعيت و عناصر قصه. مرحله آخر فراهم کردن راه حلي براي مشکل است.

اکثر والدين مي‏توانند براي مشکل فرزندشان راه حلي ارايه کنند. اين به قوه تشخيص آنها و البته به سن کودک و شرايطي که مشکل را احاطه کرده بستگي دارد. مراحلي که بيان شد مي‏تواند شما را در ساختن يک تمثيل کمک کند بعد از آنکه تمثيل را ساختيد، مي‏توانيد قصه‏گويي را شروع کنيد آن موقع به قدرت معجزه گر افسانه‏ها و تمثيل‏هايي خواهيد برد کودک شما تطابق‏يابي خواهد کرد و تعريف کردن اين افسانه به نوبه خود مي‏تواند در تربيت فرزند دلبندتان تاثير مثبت خود را بگذارد.

ماهنامه کودک

تنظيم براي تبيان: کهتري