تغذیه در مبتلایان به ایدز (2)

در قسمت اول این مطلب در مورد انرژی و پروتئین مورد نیاز بیماران ایدزی بحث كردیم . در این قسمت در مورد ویتامین های مورد نیاز این بیماران صحبت خواهیم كرد.

• ویتامین ها

در افراد مبتلا به ایدز، مصرف ویتامین ها و مواد معدنی بسیار اهمیت دارند. بنابراین به افراد دچار این بیمارى یاد آور می شویم كه از خوردن سبزیجات و میوه های تازه غفلت نكنند.

نیاز افراد مبتلا به ایدز به آنتى اكسیدان هایى مثل بتا كاروتن ( پیش ساز ویتامینA) ، ویتامینE و ویتامینCبسیار افزایش می یابد. از این رو مصرف یك لیوان آب هویج رنده شده همراه با یك قاشق غذاخورى روغن زیتون و آب لیموى تازه ( یك روز در میان ) می تواند تا حدودی ویتامین هاى یاد شده را به بدن فرد برساند و سایرمنابع این ویتامین ها عبارتند از :

بتا كاروتن:

این آنتى اكسیدان یكى از قوى ترین آنتى اكسیدان هاى موجود در طبیعت است كه در بدن تبدیل به ویتامینAمى شود و در هویج به وفور یافت می شود. همچنین در برگه زردآلو، میوه زردآلو، سیب زمینى ، اسفناج ، طالبى ، كدوحلوایى و كاهو وگریپ فروت وجود دارد.

ویتامینC( اسید آسكوربیك ):

ویتامینC گسترش ویروس ایدز یاHIV1را كند مى كند. این ویتامین كه یك از آنتی اكسیدان های می باشد، به مقدار زیاد در میوه ها و سبزى هاى تازه وجود دارد. گوجه فرنگى ، جعفرى ، كلم، مركبات ( مثل لیموشیرین ، لیموترش، پرتقال و نارنگی )، فلفل دلمه و... منابع بسیار عالى این ویتامین هستند. بنابراین خوردن موادى مثل هندوانه، كلم بروكلى ، گریپ فروت، پرتقال، توت فرنگى ، بامیه، سیب زمینى، كدو، گل كلم و گوجه فرنگى خام را به شما توصیه مى كنم.

خرد كردن، پختن، كوبیدن، فریز كردن و انجام سایر فرایندها بر روی میوه ها و سبزی ها باعث كاهش مقدار زیادی ویتامینC در آنها می شود. پس سعی كنید تا جایی كه ممكن است به طور تازه آنها را مصرف كنید.

ویتامینE :

این ویتامین با عنوان ویتامین جوانى وضد پیرى و برطرف كننده تنش هاى قبل از قاعدگى در خانم ها مى شناسیم. این ویتامین یكى از ضرورى ترین و حیاتى ترین ویتامین هاى مورد نیاز است كه در روغن ذرت، روغن سویا، روغن گندم، دانه كنجد و بادام زمینى، تخم آفتابگردان ، گردو و جوانه گندم وجود دارد. ولى به دلیل محلول بوددن این ویتامین در چربى ، مصرف بیش از حد آن باعث ایجاد مسمومیت در بدن می شود. بنابراین در مصرف مكمل هاى این ویتامین به شكل قرص، باید جانب احتیاط را رعایت كرد، اما چون منابع غذایى آن تا آن اندازه خورده نمى شوند كه مسمومیت ایجاد كند جاى نگرانى نیست. فقط به دلیل اینكه تمام منابع غذایی آن چربى ها و روغن ها می باشند، باید از زیاده روى در مصرف آنها پرهیز كرد.

ویتامین هاى گروهB :

ویتامین هاى گروهBهم اشتها را زیاد مى كنند و هم توان بدنى را افزایش مى دهند.

ویتامینB1 ( تیامین ):

درگوشت ها، نان، برنج، غلات سبوس دار و حبوبات یافت مى شود. خوشبختانه در شرقى ها به دلیل مصرف سیر و پیاز خام تا حد زیادى این ویتامین تامین مى شود، زیرا این دو ماده در حالت خام به دلیل داشتن آلیسین2(alicin) جذب این ویتامین را افزایش مى دهند، در مقابل چاى و ماهى خام داراى تركیبى به نام تیامیناز است كه در واقع عامل تجزیه كننده تیامین است و مصرف زیاد این مواد غذایی باعث كمبود این ویتامین در بدن می شوند. این ویتامین علاوه بر نقش اساسى كه در سیستم ایمنى به عهده دارد، در حفظ آرامش و برطرف كردن استرس هاى ناشى از مواجهه با بیمارى به شما كمك خواهد كرد. بنابراین مصرف مكمل هاى این ویتامین حتی براى افراد سالم یك هفته قبل از انجام فعالیت هاى استرس زا مثل زایمان، كنكور، امتحان رانندگى و... توصیه مى شود.

ویتامینB2( ریبوفلاوین ):

این ویتامین بنا به دلایل عدیده اى نقشى بسیار چشمگیر در حفظ وضعیت مطلوب بدن دارد.

داروى دزوكسى روبین هیدروكلراید كه برای درمان ایدز مصرف می شود، نیاز به ویتامینB2 را افزایش مى دهد.علائم كمبود این ویتامین، زخم و شكاف در لب ها و دهان و زبان (Cheilosis) - درماتیت سبوره اى اطراف بینى و حشفه ( ناراحتى پوستى شامل پوسته پوسته شدن پوست ) - اشك ریزى- پر رنگ شدن سطحى قرنیه- زخم قرنیه- احساس وجود شن در چشم و در نهایت كم خونى است.

منابع غذایى این ویتامین عبارتند از : جگر و قلوه ، غذاهاى گیاهى ، سبزیجات و لبنیات به خصوص شیر. اگر رژیم غذایى كه سرشار از نشاسته، فیبر (چیزى كه در میوه ها وسبزى ها به وفور یافت مى شود ) و لاكتوز( قند شیر ) باشد ، سنتز این ویتامین را در روده افزایش مى دهد (چون باكترى هاى روده مقداری از این ویتامین را تولید مى كنند ).

ویتامین ۶B ( پیریدوكسین ):

درگوشت هاى سفید، تن ماهى، جوجه ، ماهى سالمون، ذرت، موز، توت فرنگى ، طالبى، لوبیا سبز، گوجه فرنگى، سیب زمینى و اسفناج وجود دارد. به طور كلى اسفناج، موز،سیب زمینى و تن به عنوان بهترین منابع غذایى این ویتامین به شمار مى آیند.

داروی ایزونیازید نیاز به این ویتامین را افزایش مى دهد .

ویتامینB12:

درجگر، گوشت، ماهى و زرده تخم مرغ وجود دارد . اگر سن بیمار بالا باشد، به دلیل اختلالات گوارشى نیاز به این ویتامین بیشتر خواهد بود .

اسید فولیك :

كه در سوء تغذیه پروتئین -انرژى( PEM ) مصرف و عملكرد آن آسیب مى بیند و نیاز به آن افزایش مى یابد . این ویتامین به عنوان عاملى كه مقاومت بدن را افزایش می دهد، باید مورد توجه قرار گیرد. این ویتامین در اسفناج، آب پرتقال، گوشت ها به خصوص گوشت گوساله، مخمر ، قارچ، لبنیات مثل شیر و پنیر كم چرب وجود دارد.