پيام‌هاى احياگرى عاشورا
پيام‌هاى احياگرى عاشورا
با گذشت زمان، اغلب ظواهرى از يك حركت انقلابى و نمودهايى سطحى از آن باقى مى‌ماند و اهداف اصلى و درونمايه حقيقى آن متروك و منزوى يا كمرنگ مى‌شود و در بدترين شرايط، بـرخـى (بـدعت)ها جايگزين (سنّت)ها مى‌شود و روح دين مسخ گشته، اسكلتى بى جان باقى مى‌ماند.
در اينجا رسالتِ (احياگرى) و (بدعت ستيزى) پيشوايان دينى و عالمانِ ربّانى ايجاب مى‌كند كـه در جـهـت زنـده سـاختن دوبـاره شـعارها، اهداف و جوهره اصلى دين، قيام و اقدام كنند و بدعت‌ها و بدعت‌گزاران را بـشناسانند تا راه دين، بى ابهام و بى غبار، باقى بماند و روندگان اين صراط، به حيرت و ضلالت گرفتار نشوند.
امامان شيعه، يكايك رسالتِ احياگرى دين را داشته‌اند و هر يك از مظاهر اسلام را كه از ياد مى‌رفته يا تحريف مى‌شده است، در چهره راستين و بى‌تحريفش مى‌نمايانده‌اند. حتّى درباره امام زمـان (عج) نـيـز تـعـبـيـر (مـحـيى شريعت) و از بين برنده (بدعت) به كار رفته است و در دعا از خـداوند مى‌خواهيم كه به دستِ آن منجىِ موعود، آنچه را كه به دست ظالمان از معالم و نشانه‌هاى ديـن و ديـنـدارى از مـيـان رفـتـه و مـرده اسـت، زنده سازد: (وَ اءَحْىِ بِهِ ما اَماتَهُ الظّالِمُونَ مِنْ مَعالِمِ ديـنـِكَ). (1) در دعـاى ديـگـرى خـواسـتـار ظهور آن حضرت و احياء سنّت‌هاى پيامبران و تجديد ابعاد از ميان رفته دين و احكام تغيير يافته مى‌شويم.(2)
عاشوراى حسينى، برنامه‌اى احياگرانه نسبت به دين و جلوه‌هاى گوناگون آن بود، تا در سـايـه بذل خون و نثار جان، دين بر پا شود و سيره پيامبر اسلام سرمشق عملى مسلمانان گردد. و عزّت دين خدا به جامعه بازگردد.(3)
تـلاش و برنامه‌هاى احـيـاگـرانـه ائمـه مـعـصـومـيـن (عليهم السلام) و پـيروانشان در احياگرى نسبت به اصـل حـادثـه عـاشورا و ارزش‌هاى آن و مقابله با سياستِ دشمن در كتمان واقعه و مسخ جريان و به فـرامـوشـى سـپـردن خـون‌هاى مطهّر عاشورايى، برنامه ديگرى در راستاى دين احياگرى است و پـيـامـش، ضـرورت تـبـيـين اهداف و روشنگرى اذهان و زنده نگهداشتن شعائر و حماسه‌ها و يادها و خاطره‌هاست .
احياگرى
در بـسـيـارى از نـهـضـت‌ها، پس از مدتى كه از دوران آغازين آن مى‌گذرد و كسانى به ناروا بر مـسـنـد قـدرت و ريـاسـت تكيه مى‌زنند، هدف‌هاى نخستين و ارزش‌هاى متعالى كه در شعارهاى نهضت مطرح مى‌شده، كمرنگ مى‌شود، يا فراموش مى‌گردد. آنچه از دين نيست (بدعت) وارد دين مى‌شـود و آنـچـه از پـايه‌هاى اصلى و اوّليه انقلابِ دينى و مكتبى است، از ياد مى‌رود و رويّه‌هايى مغاير با سنت‌هاى نخستين رايج مى‌شود و قانون و حكم الهى نقض مى‌شود.
مـردم نـيـز بـتـدريـج، بـه ايـن انـحـراف‌هـا و بدعت‌ها خـو مى‌گيرند و عـكـس العـمـل چـندانى از خود نشان نمى‌دهند. گاهى از شعائر و برنامه ها و سنّت‌ها، اسكلتى بى روح و تشريفاتى ظاهرى بر جاى مى‌ماند كه چندان اثرگذار هم نيست .
در چنين موقعيّت‌هايى، دلسوزان آن نهضت يا وارثان آن مكتب و دين، براى احياى مجدّد پيام‌ها و محتواها و دعوت‌ها و هدف‌هاى آغازين، دست به كار مى‌شوند، تا جامعه خفته را بيدار كنند و به اصـول مكتـب و بايدهاى دين توجّه دهند. اين كار، گاهى با فدا شدن و بذل مال و جان همراه است و احياگران سنّت‌هاى دينى بايد خود را فدا كند تا جامعه بيدار و دين احيا شود.
نهضت كربلا هم يك حركت احياگرانه نسبت به اساس دين و احكام الله بود. در مطالعه سخنان امام حـسـيـن (عليه السلام)، تـكـيـه فـراوانـى روى احـياى دين و اجراى حدود الهى و احياى سنّت و مبارزه با بدعت و فساد و دعوت به حكم خدا و قرآن ديده مى‌شود.
پي‌نوشت‌ها:
1- صحيفه سجاديه، دعاى 47 .
2- وَ اَحـْىِ به سُنَنَ المُرسَلينَ و دارِسَ حُكْمِ النَّبَيّينَ وَ جَدِّدْ به ما اَمْتَحى مِنْ دينكِ و بُدِّلَ مـن حـُكـمـِكَ حـتـّى تُعيدَ دينَكَ به و على يَدَيْهِ جديداً غَضَّاً مَحْضاً صحيحاً لاعِوَجَ فيه ولا بِدْعَةَ مَعَه. (مفاتيح الجنان، ص 541، دعا براى امام زمان) .
3- در زيارت آل ياسين خطاب به امام زمان (عليه السلام): (وَ اَظْهِرْ بهَ دين نَبيّكَ) (مفاتيح الجنان، ص 525) و در زيارت ديگرى مى‌گوييم: اَللّهُمَّ و اَعِزَّ بِه الدّينَ بَعْدَ الخُمُولِ وَ اَطْلِعْ بِهِ الْحَقَّ بَعْدَ الاُفُولِ (همان، ص 527) . و در دعاى افتتاح هست: اَللّهُمَّ وَ اظْهِرْ به دينَكَ وَ سُنَّةَ نَبِيِّكَ ... .
منبع:
پيام‌هاي عاشورا، جواد محدثي .