آموزش کوهنوردي (3)

نگهداري وسايل کوهنوردي

کفش، کوله، کيسه، کلاه، دستکش و غيره وسايلي هستند که بايد از آنها مراقبت ويژه اي نمود و در جاي مناسبي نگهداري کرد. بعد از هر برنامه، وسايل بايد شسته شوند و در معرض آفتاب قرار گيرند تا کاملاً خشک شوند و گل و لاي چسبيده به آن تميز گردد و کيسه  خواب را حتماً باز نموده و با استفاده از لباس آويز آن را آويزان کرد. زيرانداز، لباس گرمکن و غيره بايد در معرض آفتاب قرار گيرند تا کاملاً خشک شوند زيرا اگر اينگونه وسايل به همان صورتي که در کوهستان بسته بندي شده اند، باز نشوند باعث پوسيدگي و از بين رفتن آنها مي شود و به علاوه محل خوب براي پرورش قارچهاي مختلف مي باشند که براي پوست بدن و موي سر مضر مي باشند.

ليست وسايل مورد نياز يک برنامه کوه پيمايي: کفش مناسب کوه ، پُلار(شلوار + بلوز) ، کلاه پشمي و آفتابي ، شمع و کبريت ، جوراب 2 جفت ، بادگير (شلوار + بلوز) ، دستکش پشمي و پارچه اي ، کرم ضد آفتاب ، شلوار بلند يا کوتاه ، کيف کمکهاي اوليه، کيسه خواب مناسب فصل، عينک آفتابي ، زيرپوش 2 عدد ، طناب انفرادي ، زيرانداز، کارابين (1عدد)، پيراهن ، نقشه و قطب نما و G.p.s ، چراغ قوه ، سوت ، آب ، غذا و کوله پشتي.

وسايل و پوشاک تخصصي

پوشاک مخصوص به لوازمي مي گويند که در فصلهاي بخصوص مثل زمستان و شرايط جوي از آنها استفاده مي گردد.

1- گِتر: گِتر روکشي است که روي کفش و جوراب و قسمتي از شلوار کشيده مي شود تا از خيس شدن آنها جلوگيري کند. گِترها در حال حاضر از جنس گرتکس مي باشند که ضمن جلوگيري از نفوذ آب به داخل کفش و جوراب، از عرق کردن پا نيز جلوگيري مي نمايد و قطرات ريز عرق را از داخل پا به خارج مي فرستد.

2- بادگير: (آنوراک) بلوز و شلواري از جنس نايلون است که روي لباسها مي پوشند تا جلوي باد را بگيرد. نوع ديگري نيز وجود دارد که علاوه بر باد، آب گير يا ضد آب نيز مي باشد که فقط در هنگام باران بايد از آن استفاده نمود زيرا باعث عرق کردن بدن مي گردد. نوع جديد بادگيرها، دو طرف بيروني شلوار يک زيپ سراسري دارد تا به سادگي و بدون بيرون آوردن کفش قابل پوشيدن باشد.

3- رويه  دستکش: براي جلوگيري از سرماي شديد و خيس شدن دستکشهاي پشمي  پارچه اي از رويه دستکش از نوع گرتکس استفاده مي کنند اين دستکش ها بلند و دو انگشتي مي باشد و تا بالاي مچ و روي کاپشن را نيز مي پوشاند و چفت و بند محکمي نيز دارد.

4- عينک: عينکها براي جلوگيري از نور خورشيد در تمام فصول استفاده مي شوند. بهترين عينک از نوع «اولترا ويولت» ضد اشعه ماوراء بنفش مي باشد. «اولترا ويولت»  در ارتفاعات بالا به خصوص هنگام عبور از روي يخچالهاي طبيعي و هنگامي تابش نور خورشيد اگر اينگونه عينک ها را به چشم نزنيم باعث آسيب ديدگي چشم مي گردد که اگر اين کار ادامه يابد فرد مبتلا به برف کوري مي گردد و در موارد شديد ممکن است باعث از دست دادن بينايي نيز گردد. يک نوع عينک ديگر نيز وجود دارد که در هنگام طوفان از آن استفاده مي کنند و تقريباً شبيه عينک غواصي مي باشد و هر دو چشم و قسمتي از بيني را مي پوشاند و دور تا دور چشم نيز پوشيده مي گردد.

5- کت و شلوار پر قو: براي جلوگيري از سرماي شديد از کتهاي بلندي که از پر قو پرشده است ، استفاده مي گردد. اين گونه کتها به سبب دو جداره بودن، مقدار زيادي هوا نيز درون آنها رفته و به عنوان يک عايق عمل مي نمايد. اين کت ضمن گرمي، سبک و هنگام جمع کردن کم حجم مي گردد.

6- جوراب پر قو: از جنس کت پر قو مي باشد و گاهي داراي زيره  چرمي نرم نيز مي باشد. در ارتفاعات بالا در کيسه  خواب آن را به پا مي کنند و بسيار گرم و نرم مي باشد و از يخ زدگي انگشتان پا به خوبي جلوگيري و محافظت مي کند.

7- پا نچو: شبيه باراني است و بسيار گشاد است به طوري که از سرتا زير زانو را مي پوشاند و کوله پشتي نيز به خوبي زير آن جا مي گيرد و کاملاً ضد آب مي باشد.

8- عصا يا باتوم: يکي از لوازم ضروري براي يک کوهنورد مي باشد که در هنگام صعود و فرود بسيار مؤثر است زيرا مقدار زيادي از فشار وارد به زانوها را در هر گام بر مي دارد. در هر قدم حدود 11 کيلوگرم فشار وارده به هر زانو را کاهش مي دهد و به عنوان پاي سوم کوهنورد معروف است. جديدترين نوع اين گونه باتومها از نوع تلسکوپي است که به دو قسمت تقسيم شده و در هم فرو مي روند و هر کوهنورد با توجه به قد خود آن را تنظيم مي نمايد و در انتهاي دسته آن تسمه اي وجود دارد که پيچ در آن قرار مي گيرد و محکم مي شود.

9- چادر: چادر کوهنوردي بسيار سبک است و حداکثر 3 کيلوگرم وزن دارد و معمولاً 2 تا چند نفره اند. جديدترين نوع چادر کوهنوردي بدون تيرک عمودي و بدون استفاده از طناب و ميخ است و به صورت دوپوش مي باشد. نوع ديگر آن حلزوني شکل است که در ارتفاعات بلند در مقابل طوفان و بادهاي شديد بسيار مقاوم مي باشد. در چادرهاي دوپوش هوا بين2 جداره چادر قرار مي گيرد و عايق بسيار خوبي را ايجاد مي نمايد.

10- روکش کوله پشتي: براي جلوگيري از خيس شدن کوله پشتي و وسايل درون آن به خصوص لباسها و کيسه خواب که بايد بعد از يک روز کوه پيمايي شبي را تا صبح در آن خواب راحتي داشته باشيم از روکشي از جنس نايلون ضد آب استفاده مي شود اين روکش داراي حاشيه اي نازک و داراي حالت کش مانندي است و کاملاً کوله را مي پوشاند.

وسايل سنگ نوردي (وسايل فني):

سنگ نوردي داراي وسايل بسيار زيادي مي باشد که سنگ نورد با داشتن آنها مي تواند اقدام به صعود از ديواره اي نمايد، اين وسايل عبارت اند از:

1- طناب: بعد از کفش کوهنوردي مهمترين وسيله سنگ نوردي طناب مي باشد. در سنگ نوردي سلامت و نجات هر سنگ نورد بستگي به طناب او دارد. جنس طناب از نايلن يا پرلن است و داراي پوسته و هسته مي باشد و داراي خاصيت ديناميکي بسيار خوبي است. پوسته از جنس ابريشم مصنوعي و هسته از جنس پلي آمين مي باشد ،اين طنابها به رنگ فسفري مي باشد. طناب سنگ نوردي حالت ديناميکي دارد ولي طناب غار نوردي حالت استاتيکي دارد و حالت ارتجاعي آن کم است.

طنابها بنابر کارايي و مورد استفاده قرار گرفتن به چند نوع تقسيم بندي مي شوند:

* طناب 3 ميلي متري: براي بند کفش معمولاً از اين نوع طناب استفاده مي کنند و همچنين در حمايت ابزار کوهنوردي از جمله بستن دسته چکش به صندلي فرود از اين نوع طناب استفاده مي شود.

* طناب 5 ميلي متري: اين طناب2 استفاده مهم دارد: در رکابهاي کوهنوردي از آن استفاده مي شود و براي گره پروسيک نيز از اين نوع طناب استفاده مي شود.

* طناب 7 ميلي متري: از دو لاي آن براي فرود استفاده مي شود ، در بلوکها و در حمايت مياني نيز از آن استفاده مي شود و در کارگاهها نيز مورد استفاده قرار مي گيرد.

* طناب 9 ميلي متري: معمولا در فرود و صعود از آن استفاده مي شود  البته بيشتر در فرودها مورد استفاده قرار مي گيرد و به آن نيم طناب نيز مي گويند.

* طناب 11 ميلي متري: براي صعودهاي بلند و کرده اي مورد استفاده قرار مي گيرد، در پاندولي ها نيز از آن استفاده مي شود. لازم به ذکر است که در بين طنابها ، طنابهاي 9ميلي متري به خاطر سبکي بيشترين استفاده را دارد.

محافظت از طناب : نبايد آن را در معرض نور خورشيد قرار دهيد ، از قرار دادن در روي لبه تيز سنگ و صخره خودداري شود ، با مواد شيميايي مانند صابون و غيره شسته نشود فقط با آب خالي و ولرم آن را بشوييد ، چک کردن کامل آن در هنگام جمع کردن ، به خاطر داشته باشد که عمر مفيد هر طول طناب حدود 5 سال است حتي اگر اصلاً از آن استفاده نکرده باشيم البته عمر طنابها بستگي به نوع استفاده اي دارد که از آن مي شود. (فراموش نکنيد که جان يک سنگ نورد بستگي به طناب او دارد، پس از آن به خوبي مواظبت نماييد)

2. تسمه يا نوار: براي اتصال کارابين يا به صورت حلقه در بلوکها از آنها استفاده مي گردد، يا در حمايتهاي مياني مورد استفاده قرار مي گيرد.

3. کارابين: حلقه اي فلزي است  وداراي يک دهانه که باز و بسته مي شود و جهت وصل کردن 2 طناب به کار مي رود ، دهانه بعضي از کارابينها داراي پيچي است که بسته مي شود و نمي گذارد طناب از آن خارج گردد. کارابين داراي انواع مختلف: ساده، پيچ دار، D، گلابي، اتوماتيک و شکلهاي ديگر مي باشد. جنس کارابين از تتانيم تو خالي است و در مقابل فشار بسيار مقاوم ولي در برابر ضربه بسيار شکننده است. پس هميشه بايد مواظب باشيم تا ضربه اي به آن وارد نگردد و حداقل سالي يکبار مورد آزمايش قرار گيرد و از آن عسکبرداري گردد.

4. صندلي فرود: وسيله اي است که از 3 حلقه متصل به هم تشکيل شده است و با به تن کردن آن مي توان طناب را به آن وصل کرد. 2 حلقه صندلي به دور پاها بسته مي شوند و حلقه سوم به دور کمر بسته مي گردد که داراي محلي جهت وصل کردن کارابين به آن مي باشد. امروزه صندلي ها در انواع و اقسام مختلفي توسط کارخانه هاي مختلف ساخته مي شوند و يکي از ارکان سنگ نوردي در فرود و صعود مي باشد.

5. هشت فرود: وسيله اي فلزي و شبيه 8 انگليسي است که در فرود با طناب و يا حمايت مورد استفاده قرار مي گيرد البته امروزه براي حمايت از وسيله اي بنام « ريورسو» استفاده مي گردد.

6. ميخ سنگ نوردي: با توجه به جنس ديواره، ميخها داراي انواع مختلف مي باشد، از جمله: u شکل،  v شکل، برگه اي، سوزني و حلقه دار، هگزان، فرند وگوه.

7. چکش: براي کوبيدن ميخ در ديواره ها و شکافها استفاده مي شود و داراي يک دسته  وتنه و سر است ، همچنين در نوک آن يک سوراخ وجود دارد که براي خارج کردن ميخ از ديواره کارآيي دارد.

8. يومار: وسيله اي مکانيکي است جهت سعود سريع و مطمئن از طول طناب، اين وسيله داراي استفاده هاي مختلفي است از جمله: تيرول، صعود، حمل مجروح و بالا کش

                                                                   منبع: کتاب آموزش کوه پيمايي و کوهنوردي از مقدماتي تا پيشرفته