کک و مک؛ از پيشگيري تا درمان
کک و مک؛ از پيشگيري تا درمان
اسم کک و مک که مي آيد، چهره يک پسربچه يا دختربچه با موهاي قرمز و صورتي پر از لکه‌هاي قرمز در ذهن خيلي ها نقش مي بندد.
کساني که صورت شان کک و مک دارد، بايد بيشتر مراقب خودشان باشند، چون تابش نور خورشيد ممکن است تعداد اين لکه‌ها را بيشتر کند. بنابراين ممکن است اگر يک روز در زير نور خورشيد قرار بگيرند، به جاي اين که برنزه شوند، سر و کله ي کک و مک‌هاي بيشتري روي سر و صورت شان پيدا شود.
رفع کک و مک با گياهان
جالب است بدانيد که محققان معتقدند در برخي از گياهان مانند تمشک، گريپ فروت ، چاي سبز ، اکاليپتوس و گردو ترکيبات پلي فنول طبيعي وجود دارد که موجب از بين رفتن کک و مک هاي پوستي ناشي از نور آفتاب مي شود.
دکتر عنايت‌الله سليمي، داروساز مي گويد:
"اين گروه از گياهان حاوي ترکيبات هيدروکينون هستند. اين ترکيبات مي توانند از تشکيل ملانين (رنگدانه هاي پوست) جلوگيري کنند و به طور معمول سه تا چهار هفته پس از مصرف، آثار مطلوب خود را نشان مي دهند. اين نوع ترکيبات شامل مواد روشن کننده پوستي آربوتين هستند که اغلب در برگ گياهاني مانند گلابي يافت مي شود. گاهي اين ترکيبات شامل ويتامين C و مشتقات ويتامين C هستند که به مهار توليد ملاتونين و روشن شدن پوست منجر مي شوند."
اين داروساز با اشاره به اينکه اين ترکيبات روي لکه‌هاي پوستي ناشي از اشعه UVB (اشعه ماوراي بنفش نوع B) بيشتر اثر دارند، مي گويد: "در کنار اين ترکيبات ممکن است از ترکيبات گياهي (ضد لک يا روشن کننده) چه به صورت ترکيبي و چه به صورت مجزا استفاده شود."
اثر آفتاب بر کک و مک
اگر کک و مک مي زنيد، حتما مي دانيد که اين لکه‌ها بسيار کوچک و در حدود يک تا سه ميلي متر هستند. شکل شان هم بيشتر گرد يا بيضي است. رنگ کک و مک ها اغلب قهوه‌اي روشن يا تيره است.
کک و مک ها در مناطقي از پوست شما ديده مي شوند که بيشتر در برابر نور خورشيد قرار مي گيرند بنابراين بايد منتظر رويت آن ها در صورت، پشت دست ها، ساعد، گردن و سينه باشيد. کک و مک ها بيشتر در سنين نوجواني و کودکي سر و کله شان روي پوست ديده مي شود، به خصوص اگر پوست سفيد و موهاي قرمزي داشته باشيد.
فصل بهار و به ويژه تابستان ( با توجه به شدت نور خورشيد) فصل کک و مک است. در اين دو فصل، کک و مک ها روي پوست پيدا مي شوند و يا اگر کک و مک داريد، پُررنگ تر مي شوند ولي در فصل زمستان يا پاييز از بين مي روند و يا رنگ آن ها روشن تر مي شود.
علتش هم اين است که سلول هاي رنگدانه ساز پوست وقتي در مقابل نور خورشيد قرار مي گيرند، رنگدانه بيشتري مي سازند و اين لکه‌ها را پُررنگ تر مي کنند، و يا اگر کک و مک نداشته باشيد، پوست تان پس از مدتي قرار گرفتن در برابر نور خورشيد ، لکه‌هاي قهوه‌اي کوچکي پيدا خواهد کرد.
تاثير ژنتيک در بروز کک و مک
مي گويند اگر يکي از دوقلوهاي هم سان، پوستش داراي کک و مک باشد، ديگري هم اين لکه‌ها را روي پوستش خواهد داشت. در حقيقت دو قلوهاي هم سان از نظر تعداد اين لکه‌ها شباهت کاملي با يکديگر دارند. بنابراين کک و مک زدن جنبه ارثي هم دارد، ولي شرايط محيطي، يعني تابش نورخورشيد هم در بروز آن بي تاثير نيست.
پرتوهاي نور خورشيد توليد ملانين را در پوست تحريک کرده و با اين روش پوست، خود را با آب و هواي گرم تطبيق مي دهد.
بنابراين اگر شما به صورت ژنتيکي، استعداد کک و مک زدن را داشته باشيد و بدون پوشش مناسب در برابر نور خورشيد قرار بگيريد، بايد منتظر بروز کک و مک‌ها روي پوست تان، نيز باشيد. به همين سادگي!
پيشگيري از ازدياد کک و مک
اگر شما هم کک و مک مي زنيد، راه هايي را به شما ياد خواهيم داد که از زياد شدن اين لکه ها در اثر تابش خورشيد روي پوست تان جلوگيري کنيد:
* چتر و کلاه:
در مقابل نور خورشيد از پوشش هاي مناسب مانند کلاه لبه دار، لباس‌هاي آستين بلند و چتر استفاده کنيد.
* کرم ضد آفتاب:
پيش از خارج شدن از منزل، حتما روي پوست صورت، بدن و دست هايتان، کرم ضدآفتاب با SPF حداقل 30 بماليد. به طور کلي کمتر قرار گرفتن در نور خورشيد، از تشديد کک و مک ها پيشگيري مي کند.
* کرم رنگ بر، پيلينگ و ليزر:
کک و مک ها اغلب نيازي به درمان ندارند، ولي اگر خيلي اصرار داريد که از شرشان خلاص شويد، مي توانيد با راهنمايي متخصص پوست از کرم رنگ بر، پيلينگ و ليزر استفاده کنيد.
دکتر شکيلا نيکنام
هفته نامه سلامت-192