شب کوری، علامتی از کمبود ویتامین A

شب کوری عبارت است از دید مشکل در هنگام تاریکی و شب.

شبکوری یک اختلال بینایی می باشد، به طوری که دید در تاریکی یا شب، به صورت غیر عادی مختل می شود.

تنها دید ضعیف در شب مشکل افراد مبتلا به شبکوری نیست، بلکه هنگامی که از یک محیط روشن به یک محیط کم نورتر می روند، برای تطابق دید، نیاز به زمان طولانی تری نسبت به افراد معمولی دارند.

تباین و تقابل(کنتراست) دید نیز ممکن است به میزان بسیار زیادی کاهش یابد.

علل ایجاد شبکوری:

این مساله به دلیل کمبود "رنگدانه ارغوانی" یا "رودوپسین" (rhodopsin) سلول های استوانه ای حساس به نور شبکیه، واقع در پشت چشم رخ می دهد.

به طور معمول، شبکوری بیشتر به علت یک بیماری چشمی به نام "التهاب رنگدانه ای شبکیه چشم(retinitis pigmentosa)" که یک بیماری ارثی می باشد، اتفاق می افتد.

علاوه بر این، رنگدانه ارغوانی چشم ممکن است به دلیل کاهش میزان ویتامین A در برنامه ی غذایی فرد، کاهش یابد.

قرار گرفتن در معرض نور شدید نیز ممکن است موجب تخلیه ناگهانی ذخیره رنگدانه ارغوانی شود.

شبکوری ممکن است در اثر بیماری های چشمی مانند "التهابات شبکیه و مشیمیه" و "آب سیاه(گلوکوم)" نیز به وجود آید.

گزروفتالمی:

گزروفتالمی(Xerophthalmia) فرم پیشرفته کمبود ویتامین A در چشم ها می باشد که بافت ملتحمه چشم، خشک و غیر شفاف می شود.

در این بیماری چشم ها بیش از اندازه به نور حساس می شوند. علاوه بر این، تولید اشک به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد و موجب می شود که چشم ها رطوبت و لغزندگی طبیعی خود را از دست بدهند. این امر منجر به ایجاد زخم و عفونت در چشم ها می شود.

درمان شبکوری:

شبکوری ناشی از کمبود ویتامین A می تواند به وسیله دوز درمانی ویتامین A بهبود یابد. در مقابل برخی از آسیب های شبکیه چشم مثل التهاب رنگدانه ای شبکیه، معمولا برگشت ناپذیرند.

اثرات مفید ویتامین A:

ویتامین A موجب حفظ و نگهداری پوست و غشای مخاطی می شود. در رشد و نمو نیز موثر است. برای داشتن استخوان های محکم، پوست، مو، دندان و لثه سالم به ویتامین A نیاز است. این ویتامین موجب مقاومت بدن در برابر عفونت های تنفسی و کوتاهی دوره بیماری می شود. ویتامین A برای درمان شبکوری و خیلی از اختلالات چشمی سودمند می باشد.

شبکوری یک علامت زودهنگام کمبود ویتامین A می باشد.

منابع غنی از ویتامین A عبارتند از: کره، جگر، شیر، زرده تخم مرغ ، ماهی، هویج ، کدو حلوایی ، طالبی، زرد آلو ، کلم بروکلی ، گریپ فروت ، اسفناج و سایر سبزیجات سبز تیره و برگی شکل.

عوارض مصرف بیش از حد ویتامین A:

این ویتامین از معدود ویتامین هایی است که زیادی و افراط در مصرف آن، عوارض خیلی شدیدی را به همراه خواهد داشت.

علائم مسمومیت با این ویتامین ممکن است با مصرف 000/100 واحد بین المللی در روز اتفاق بیفتد.

مسمومیت ویتامینی یا هایپرویتامینوز A( دریافت دوز بالا) منجر به کاهش اشتها، پوست خشک، سردردهای شدید، پوسته پوسته شدن پوست و بزرگی کبد می شود. ولی با کاهش میزان مصرف این ویتامین، بهبودی نسبتا سریعی حاصل می شود.

مریم مرادیان نیری- کارشناس تغذیه

منبع:

http://www.diet-and-health.net/Diseases/NightBlindness.html