فقر و گرسنگي در ادامه غذاي کافي!

چکيده:

در چند دهه اخير، نرخ مرگ و مير مردم کشورهاي آفريقايي با رشدي فزاينده رو به رو بوده است. همچنين نرخ مواد غذايي و غلات هم با رشدي صعودي همراه بوده است. در اين شرايط، دولت هاي بسياري از اين کشورها، با تبعيت از نسخه هاي اقتصادي بازار آزاد، حتي از توزيع مواد غذايي رايگان در ميان قحطي زدگان گرسنه، به دليل امکان کند شدن روند رشد اقتصادي و فقرزدايي از جامعه، خودداري مي کنند. نويسنده اين مقاله با بررسي اين موضوع معتقد است که به دليل سياست هاي اقتصادي و حذف تعرفه هاي صادرات، علاوه بر گراني مواد غذايي براي اين افراد، شرايط اقتصادي خانواده ها نيز با مشکلاتي جدي روبه رو شده است و در اين ميان، کودکان قربانيان اصلي خواهند بود.

در بازار شهر «تاهوما» کشور نيجر، هيچ علامتي از شرايط سخت کنوني وجود ندارد. چرا که در آن انبوهي از کيسه هاي پياز، بسته هاي اسفناج، قاچ هاي طالبي و جعبه هاي پرتقال وجود دارد. به علاوه، ساير محصولات گوشتي و پروتئيني هم در اين بازار به چشم مي خورد. اما پس از چند دقيقه رانندگي از مرکز شهر و در ميان خيابان هاي گل آلود و پردست انداز، وجه ديگري از زندگي جاري است؛ چرا که انبوهي از کودکان لاغر و بيمار، براي پيدا کردن غذا مشغول جست و جو هستند.

يک مادر مي گويد: «من پول لازم براي خريد ارزان ندارم. به همين دليل نيز نمي توانم به فرزندم شير دهم.» هم اينک نيز فرزند يک ساله او تنها 3/3 کيلوگرم وزن دارد. امروزه وضعيت گرسنگي و فقر در بسياري از کشورهاي آفريقايي به شرايطي اسفبار رسيده است. اما نکته مهم اين است که علي رغم وجود مواد غذايي به اندازه کافي، به دليل ناتواني والدين از خريد اين مواد، فرزندان اين خانواده ها به سوء تغذيه مبتلا شده و يا مي ميرند.

البته بسياري معقتدند که وجود قحطي در اين کشورها، نتيجه غيرقابل اجتناب وجود فقر و يا خشک سالي و هجوم ملخ ها نيست. چرا که اين شرايط، به دليل اعتقاد تمام و کمال به بازارهاي آزاد در جهت حل مشکلات فقيرترين کشورهاي دنيا به وجود مي آيد.

در سال هاي اخير، نرخ غلات و حبوبات با رشدي خيره کننده رو به رو بوده است: مثلاً يک کيسه 100 کيلوگرمي ارزن که غذاي اصلي مردم آفريقا به حساب مي آيد، از 13 پوند در سال گذشته به 25 پوند در سال جاري افزايش يافته است. البته به دليل اينکه محصول سال جاري، تنها 11% کمتر از ميانگين محصول توليد شده در 5 سال اخير است، نمي توان اين افزايش قيمت را مربوط به وجود قحطي و آفات دانست. همچنين در سال هاي اخير، بخش زيادي از اين محصول کشاورزي به کشورهاي همسايه ثروتمندتر صادر مي گردد.

کشور آفريقايي نيجر که دومين کشور فقير دنيا نيز محسوب مي شود، وابستگي زيادي به کمک هاي خيرخواهانه کشورهاي فرانسه و ساير اعضاي جامعه اروپايي دارد که راه حل هاي مبتني بر بازار آزاد را به کليه دولت هاي آفريقايي تحميل مي کنند. لذا بسياري از دولت هاي آفريقايي، به دليل اتخاذ اين سياست ها، از توزيع رايگان مواد غذايي بين قحطي زدگان خودداري کرده و به جاي آن، اقدام به پرداخت يارانه هاي نقدي مي نمايند. هر چند خانواده هاي فقير توانايي پرداخت هزينه مربوط به اين کالاهاي يارانه اي را نيز ندارند.

در بازار شهر نيجر، مردم مي توانند آزادانه در مورد مشکلاتشان صحبت نمايند. در اين شهر، نوارهاي مربوط به قرائت قرآن با آهنگ هاي باليوودي رقابت مي کند. اما چندي پيش، حدود دو هزار تظاهرات کننده با حضور در خيابان هاي پايتخت، خواهان دريافت غذاي رايگان از طرف دولت شده بودند. هر چند اين اقدام از سوي دولت حاکم انجام نگرديد، اما در همان ماه، وزراي اقتصاد کشورهاي عضو گروه هشت، با بخشش 2 ميليارد دلار از بدهي هاي اين کشور، موافقت نموده بودند.

حتي سازمان ملل متحد هم که براساس برنامه جهاني غذاي آن، از توزيع رايگان غذا در ميان کشورهاي فقير حمايت مي کرد، از ارجاي اين خواسته در کشور فقير نيجر طفره مي رود. چرا که مديران اين مرکز معتقدند، ارائه اين کمک مي تواند روند توسعه اقتصادي و فقرزدايي را با چالش رو به رو نمايد.

امروزه، شرايط حاکم بر بسياري از کشورهاي آفريقايي به وضعيتي اسفبار رسيده است و بسياري از کودکان با سوء تغذيه و بيماري دست و پنجه نرم مي کنند. هم اينکه و براساس آمارهاي رسمي 000/874 نفر از شهروندان اين کشور براي زنده ماندن به کمک هاي رايگان غذايي نيازمندند. به علاوه، به دليل فرارسيدن فصل بارندگي و شيوع مالاريا و اسهال، شرايط وخيم تر نيز شده است.

بحران گرسنگي در آفريقا، علاوه بر ايجاد آسيب ها و بيمارهاي مختلف به ويژه در کودکان، زندگي بسياري از مردم را نيز به خطر انداخته است. البته سياست هاي مبتني بر گسترش بازارهاي آزاد و محدود نمودن کنترل هاي دولتي، موجب گراني بيش از حد انتظار کالاهاي مصرفي گرديد و به عمق بحران افزوده است. به علاوه بايد دانست که اگر چه افراد بالغ در اين شرايط از همه مواد غذايي ممکن براي سير کردن خود بهره مي گيرند، اما در مادراني که بايد به فرزندان خويش شير دهند، اين وضعيت باعث به وجود آمدن آسيب هاي جسمي شديد در نوزادان مي گردد و در نهايت اينکه، اين نوزادان بيمار و رنجور، نسل آينده کشورهاي آفريقايي را تشکيل خواهند داد.