كارهاي لازم براي يك مسافرت خوب (آداب و آثار مسافرت در گفتار امامان)
كارهاي لازم براي يك مسافرت خوب
آداب و آثار مسافرت در گفتار امامان
پيامبر اكرم صلّي اللّه عليه و آله در مسافرت كمك به همسفران مي‌نمود. هر كسي كاري را به عهده گرفت، پيامبر صلّي اللّه عليه و آله فرمود: جمع كردن هيزم به عهده‌ي من باشد. بعد فرمودند: ولكن الله عزّوجلّ يكره من عبده اذاكان مع اصحابه ان ينفردمن بينهم.بحار/76/273
خداوند دوست ندارد وقتي بنده‌اش در ميان دوستانش است خود را از آنان جدا كند.
حضرت علي عليه السلام با شخصي ذمي (اهل كتاب) هم سفر شد در بين راه مرد ذمي گفت: كجا مي‌روي؟ فرمود: به كوفه و چون راه مرد ذمي به طرف ديگر بود حضرت مقداري با او رفتند شخص ذمي گفت: مسير شما به طرف كوفه است چرا همراه من مي‌آيي؟ حضرت فرمود: انسان وقتي از هم سفرش جدا مي‌شود بايد مسافتي او را مشايعت كند مرد ذمي به خاطر اين منطق اخلاقي مسلمان شد. سفينه /1/416
آداب مسافرت
1 انتخاب رفيق
قال علي عليه السلام: سل عن الرفيق قبل الطريق و عن الجار قبل الدار. نهج البلاغه / نامه 31
قبل از مسافرت، از رفيق و همسفرت سوال كن و اطلاع بياب، و قبل از تهيه مسكن از همسايه‌ات آگاه شو
2 انتخاب رفيق هم‌طراز
اذا صحبت فاصحب نحوك فلا تصحب من يكفيك فانّ ذلك مذلة للمؤ من.مكارم الاخلاق / 131
هنگام همنشيني، با سطح خود همراه شو، نه با كسي كه به تو برسد. چراكه اين كار موجب خواري مومن است.
3 انتخاب رئيس
قال رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: اذا كان ثلاثة في سفر فليؤ مّروا احدهم.كنزالعمال / 17550
هرگاه سه نفر به مسافرت روند بايد يكي از آنان مسئول كارها و تصميمات شود.
4 صدقه
قال الصادق عليه السلام: افتتح سفرك بالصدقة و اخرج اذا بدالك فانّك تشتري سلامة نفسك.بحار / 100 / 103
5 به ديگران اطلاع دادن
عن ابي عبدالله عليه السلام قال: قال رسول الله صلّي اللّه عليه و آله حقّ علي المسلم اذا اراد سفرا ان يُعلم اخوانه و حق علي اخوانه اذا قدم ان يأتوه. كافي / 2 / 174
پيامبر فرمودند وظيفه هر مسلماني است كه وقتي خواست به مسافرت برود دوستان و برادرانش را مطلع كند و دوستانش نيز وظيفه دارند هرگاه برگشت به ديدنش بروند.
6 تهيه زاد و توشه؛ 7 موافقت با دوستان
قال لقمان لابنه: تزوّد معك الادوية فتنتفع بها و من معك و كن لاصحابك موافقا الاّ في معصية الله. بحار / 73 / 275
[در مسافرت] توشه زياد بردار تا خود و همراهانت از آن بهره برند و با همراهانت موافق و همراه باش جز در گناه و عصيان پروردگار
8 دعا و نماز خواندن
قال الرضا عليه السلام:و اذا اردت سفرا فاجمع اهلك و صلّ ركعتين و قل اللهم اني استودعك ديني و نفسي و اهلي و ولدي و عيالي. مستدرك / 2 /2 5
هرگاه خواستي به مسافرت روي خانواده خود را گرد آور و دو ركعت نماز بخوان و بگو «خدايا دينم و خود و خانواده و زن و فرزندم را به تو مي‌سپارم».
قال الصادق عليه السلام: من قرأ قل هو الله احد حين يخرج من منزله عشر مرّات لم يزل في حفظ الله عزّ و جلّ... حتي يرجع الي منزله. كافي / 4 /3 33
هركه هنگام خروج از خانه‌اش ده بار "قل هو الله" رابخواند، تا آنگاه كه به خانه‌اش برگردد در پناه خدا خواهد بود.
9 بذل و بخشش 10 حفظ اسرار 11 شوخي نمودن
قال الصادق عليه السلام: "المروّة في السفر كثرة الزاد و طيبه و بذله لمن كان معك و كتمانك علي القوم سرّهم بعد مفارقتك اياهم و كثرة المزاح في غير مايسخط الله عزّوجلّ.بحار/73/266
مردانگي و بزرگي در سفر، در اين است كه: توشه زياد وخوب برداري و به همراهانت هم ببخشي و اسرارشان را كه در سفر از آن مطلع شده‌اي، بعد از جدايي از آنان بپوشاني و با آنان با كارهاي غير گناه ، زياد شوخي كني.
12 بازگو نكردن مشكلات سفر
قال النبي صلّي اللّه عليه و آله:... و ترك الرواية عليهم اذا انت فارقتهم. مستدرك / 2 / 43
يكي از آداب سفر اين است كه: بعد از جدايي از همسفران پشت سرشان حرف نزني.
13 به تنهايي سفر نرفتن
قال الكاظم عليه السلام: لا تخرج في سفر وحدك فان الشيطان مع الواحد و هو من الاثنين ابعد. وسائل / 5 / 300
هيچگاه تنها به سفر نرو كه شيطان همراه هر تنهايي است و او از [جمع] دو نفره دور است.
14 مشورت با دوستان؛ 15 تبسم داشتن
قال الصادق عليه السلام: قال لقمان لابنه اذا سافرت مع قوم فاكثر استشارتهم في امرك و امرهم و اكثر التبسم في وجوههم.... بحار/76/271
لقمان به پسرش سفارش كرد هرگاه همراه گروهي به مسافرت رفتي، در كارهاي خود و آنان ، زياد مشورت كن و خند بر چهره‌هاشان زياد كن.
16 سفر با افراد متواضع
قال علي عليه السلام: لا تصحبنّ في سفر من لا يري لك الفضل عليه كما تري له الفضل عليك. بحار / 76 / 267
هيچگاه همسفر كسي نشو كه برايت فضل و جايگاهي نسبت به خود آنگونه كه تو براي او در نزد خود قائلي، قائل نيست.
17 فوايد سفر
- الف- سلامتي؛ قال رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: سافروا تصحوا و جاهدوا تغنموا.بحار/76/221
سفر كنيد تا صحت و سلامتي بدست آريد. و جهاد كنيد تا غنيمت يابيد.
- ب- زياد شدن عقل؛ قال رسول الله صلّي اللّه عليه و آله: "سافروا فانكم ان لم تغنموا مالا افدتم عقلا.
مسافرت كنيد. چرا كه اگر مالي به دست نياوريد، اما عقلتان زياد مي‌شود.