ریزپلاستیک ها تهدیدی مدیریت شدنی

سیزدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: ریزپلاستیک ها تهدیدی مدیریت شدنی
نام ارائه دهنده/دهند گان: امیرعلی کثیری، برسام متقی، سید امیرحسین میربابایی
زمینه و نوع پروژه: زیست
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: دبستان راهبرد دانش، مهرآیین

 چکیده پروژه
هدف دانش آموزان از پژوهش حاضر بررسی ریزپلاستیک ‌ها و شناسایی تاثیرات آن ها بر طبیعت بود.

مقدمه
میکروپلاستیک ها یا ریزپلاستیک ها به پلاستیک های کوچکی که در محیط پیرامونی بشر توزیع و به عنوان آلودگی یافت می شوند، اطلاق می شود. در ارتباط با اندازه این ذرات اختلاف تعاریفی وجود دارد ولی بر اساس تعریف تقریبا پذیرفته سازمان ملی اقیانوس و جو شناسی ایالات متحده آمریکا پلاستیک هایی کوچکتر از قطر 5 میلیمتر در زمره ریز پلاستیک ها قرار می گیرند. معمولاً وجود ریزپلاستیک ها به عنوان آلاینده از طریق مطالعات مرتبط با آبزیان به اثبات می رسد. این مطالعات شامل برداشت نمونه ‏هایی از جانداران دریایی و ته نشست آب ها و مطالعه بر روی آن ها می شود. در حال حاضر دو گروه از ریزپلاستیک ها وجود دارند.

دسته اول ریز پلاستیک هایی هستند که به صورت مستقیم به عنوان ریز پلاستیک ها تولید می شوند. اینها معمولاً به عنوان مواد تمیزکنند پوست صورت و لوازم آرایشی و بهداشتی و به عنوان جایگزینی برای مواد طبیعی سنتی مانند آرد بادام و غلات که به همین منظور استفاده می شده اند به کار گرفته می شوند. از دیگر موارد استفاده از ریز پلاستیک های تولیدی، بهره‏گیری برخی از انواع آن ها مانند آکریلیک ها، ملامین و پلی‏استر در تمیزکاری سطوح فلزات و قطعات صنعتی به ویژه ماشین‏آلات از طریق پاشش آن ها توسط جت های هوا می باشد. این دانه ‏ها پس از انجام ماموریت های خود و هنگامی که به آلاینده‏ هایی از جنس فلزات سنگین مانند کادمیوم، کرم و سرب آلوده شده ‏اند در محیط زیست آزاد می شوند که این تاثیر سوء آن ها را به مراتب بیشتر می کند. در شکل 1 گونه ای از این ریز پلاستیک ها که مربوط به ذرات موجود در خمیر دندان است مشاهده می شود.
                                  شکل 1: ریزپلاستیک های از جنس پلی اتیلن در شکل کروی موجود در خمیر دندان
دسته دوم ریز پلاستیک هایی هستند که در ابتدا به عنوان قطعات پلاستیکی بزرگتری تولید شده ‏اند. اینها در طول عمر خدمتی خود بر اثر فرسایش های فیزیکی، مکانیکی، شیمیایی و بیو شیمیایی شکسته و به اندازه‏ های کوچکتری تبدیل می گردند. معمولا ریزپلاستیک هایی که در طبیعت مشاهده می شوند و از اشکال و لبه‏ های ناهموار برخوردار هستند از این دسته محسوب می گردند. بدنه عمده آلودگی های پلاستیکی زباله‏ های بزرگ اقیانوس آرام از این دست ریز پلاستیک ها هستند. برخی از انواع این گونه ها نیز در شکل 2 مشاهده می شوند.
                                                  شکل 2: پدیدار شدن ریز پلاستیک های دسته دوم در طبیعت
 البته در کنار این دو نوع برخی موارد متفاوت دیگر هم بعضاً مشاهده شده ‏اند. به عنوان مثال می توان به اشیاء تولیدی در اثر حرکت لاستیک های خودروهای سنگین اشاره نمود. هر دو نوع از ریز پلاستیک ها در محیط زیست به ویژه در اکوسیستم های آبزیان و دریایی به عنوان آلودگی در سطوح بالا حضور دارند.

اصلی ‏ترین علت اهمیت یافتن روزافزون ریز پلاستیک ها بروز و حضور آن ها در محیط زیست به خصوص در دریاها، اقیانوس ها و آب های آزاد به عنوان آلودگی است. به ویژه اینکه عمر طولانی آن ها موجب عدم امحاء و اضمحلال آن ها در محیط زیست در کوتاه مدت گردیده و بنابراین باعث می شود با بلعیده شدن آن ها توسط آبزیان ریزپلاستیک ها به چرخه حیات ورود پیدا کنند. البته انواع دیگر پلاستیک ها نیز که از طریق پرندگان در جستجوی غذا در کیسه‏های پلاستیکی بلعیده می‏شوند از آن طریق به چرخه حیات ورود پیدا می کنند. چرخه کامل حیات و حرکت ریز پلاستیک ها در جهان هنوز به خوبی شناخته شده نیست و به همین خاطر نیز تحقیقات پیرامون مسائل مختلف مبتلا به آن ها توسط محققین در جریان است. از تبعات نامطلوب دیگر حضور پلاستیک ها در طبیعت پیشگیری آن ها از نفوذ آب در خاک بوده که این پدیده نیز بر روی چرخه آب در دنیا تاثیر سوء می گذارد.

هدف
هدف دانش آموزان از پژوهش حاضر بررسی ریزپلاستیک ‌ها و شناسایی تاثیرات آن ها بر طبیعت بود.

 روش
پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع پژوهش‌های مروری بود. پژوهش حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای و مطالعات میدانی انجام شد. در این پروژه دانش آموزان با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی مختلف به گردآوری اطلاعات در مورد ریز پلاستیک ها و تاثیرات آن ها بر جامعه پرداختند.

  مهارت های کسب شده
1. آشنایی با شیوه انجام کار گروهی
2. آشنایی با شیوه های جستجو در اینترنت
3. آشنایی با شیوه انجام پژوهش و نوشتن مقاله
4. آشنایی با نحوه ارائه گزارش عملکرد
5. آشنایی با روش ایده یابی (توفان مغزی)
6. آشنایی با مهارت کاربرد ابزار و وسایل مورد نیاز
7. آشنایی با پروپوزال نویسی
8. آشنایی با نحوه انجام آزمایش
9. آشنایی با ریزپلاستیک ها
10.  آشنایی با تاثیرات ریز پلاستیک ها بر روی طبیعت
 
دانش آموزان در پژوهش حاضر در پی بررسی چه نوع موادی بودند؟ ریز پلاستیک ها
1. ریز پلاستیک ها
2. آهن ها
3. سنگ ها
4. پارچه ها

 مطالب مرتبط:
شکل دهی پلاستیک ها
مقدمه ای بر پلاستیک ها - پلیمر ها


تهیه کننده: مهدی رحمانی - تنظیم کننده: محبوبه همت