تشخیص و درمان سرطان ریه

در ادامه ی مطلب قبلی با عنوان "سرطان ریه و علائم آن" ، در اینجا خانمدکتر ام‌البنین پاک نژاد، متخصص داخلی و فلوشیپ فوق تخصصی ریه به یک سری سئوالات دیگر در این رابطه پاسخ می دهند.

1- روش‌های تشخیصی سرطان ریه کدام است؟

روش‌های تشخیص در این بیماران باید مرحله به مرحله انجام گیرد، ولی متأسفانه در مرحله‌ای که سلول‌ها دچار تکثیر و نامنظمی در تکثیر می‌باشند، نمی‌توان آن را تشخیص داد.

وقتی سرطان ریه تشخیص داده می‌شود که از نظر رشد به مرحله‌ای رسیده که در عکس سی تی اسکن می‌تواند خود را نشان دهد. روش‌های تشخیصی دیگر مثل بررسی خلط از نظر سلول‌های سرطانی، عکس سینه، سی‌ تی اسکن و در صورت نیاز برونکوسکوپی و گرفتن نمونه از برونکوسکوپ از دیگر روش‌های تشخیص سرطان ریه می‌باشد.

2- آیا تشخیص زودرس بیماری امکان‌پذیر است؟

تشخیص زودرس بیماری به خود بیمار وابسته است. اگر این افراد زود متوجه شوند و به پزشک مراجعه کنند بیماری معمولاً زود تشخیص داده می‌شود، ولی معمولاً بیماران وقتی مراجعه می‌کنند که شاید کم‌تر از 10 تا 15 درصد می‌توانند از درمان قطعی استفاده کنند.

معمولاً بیماران آن‌قدر دیر مراجعه می کنند و بیماری به حدی پیشرفته می‌شود که هیچ کاری نمی‌توان کرد.

متأسفانه در مواردی نیز که بیمار به موقع و زود مراجعه می‌کند، وقتی پزشک به او می‌گوید که توده در ریه دارد و باید جراحی شود، چون حال عمومی خوبی دارد، معمولاً زیر بار نمی‌رود و اصلاً نمی‌خواهد قبول کند که دچار این مشکل است و آن‌قدر صبر می‌کند که متأسفانه ریه کاملاً درگیر می‌شود و یا آن‌قدر دیر جراحی می‌کند که نمی‌شود کار مثبت‌ زیادی کرد.

3- روش‌های درمان این بیماری کدام است؟

با توجه به این که سرطان ریه از نظر بافت‌شناسی انواع مختلفی دارد، درمان نیز براساس نوع سرطان متفاوت است و متاسفانه درمان قطعی وجود ندارد.

درمان‌های کمکی که در کنار درمان اصلی انجام می‌گیرند، عبارتند از: شیمی درمانی و رادیوتراپی و هم‌چنین لیزرتراپی. یک سری درمان‌های حمایتی مثل تامین اکسیژن برای بیمار و درمان عفونت‌های عارض شده نیز همراه درمان اصلی انجام می‌شود.

4- در درمان بیماران مبتلا به سرطان ریه با چه مشکلاتی مواجه هستید؟

در درمان سرطان ریه پیش‌ترین مشکل عدم پذیرش بیماری توسط خود بیمار می‌باشد که پزشک را مجبور می‌کند از نظر بررسی بیماری عقب بماند. ولی خوشبختانه با تکنیک‌های خاصی که امروزه موجود می‌باشد (از این نظر کشور ما فرق زیادی با روش درمانی‌های کشورهای پیشرفته ندارد) تا حد زیادی چنان که بیماران در مراحل اولیه به پزشک مراجعه کنند، می‌توان از درمان‌های مطلوبی استفاده نمود و نتایج خوبی از نظر بهبودی به دست آورد.

5- افراد مبتلا به سرطان ریه باید چه اقداماتی را انجام دهند؟

وقتی شخصی دچار سرطان ریه شود عملاً نمی‌شود آن را درمان کرد و بهترین راه، پیشگیری در این زمینه می‌باشد. در این رابطه بیمارانی که سیگاری هستند حتما باید تحت نظر پزشک باشند و پزشک بر اساس ضرورت، آزمایش‌های مربوطه را درخواست می‌نماید و بررسی خلط انجام می شود و از نظر وجود سلول‌های سرطانی با توجه به حال عمومی بیمار کارهای لازم صورت می‌گیرد.

هر چه فاصله زمانی بین تشخیص سرطان ریه و شروع درمان بیشتر باشد اوضاع وخیم‌تر خواهد شد.

این نکته حایز اهمیت است که وقتی پزشک برای بیمار تشخیص می‌گذارد باید به پزشک خود اعتماد کنند. در مطالعات انجام شده، معلوم شده که پس از این که برای بیمار تشخیص بیماری توسط پزشک گذاشته می‌شود، بیماران به پزشکان مختلفی جهت صحت یا رد تشخیص مراجعه می‌کنند و همین مراجعه به پزشکان مختلف می‌تواند باعث تأخیر در مرحله درمانی شود. معمولاً روش‌های درمان در بیماران مبتلا به سرطان ریه، خیلی متفاوت نمی‌باشد و هر چه فاصله زمانی بین تشخیص و شروع درمان بیشتر باشد اوضاع وخیم‌تر خواهد شد.

6- چند درصد بیماران به درمان جواب مثبت می‌دهند؟

اگر بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود امکان درمان تا حد زیادی بالا می‌رود، ولی هرچه‌قدر از مدت زمان ابتلا به بیماری بیشتر می‌گذرد امکان درمان تا حد زیادی پایین می‌آید و حتی در مراحلی از بیماری عملاً درمان قطعی وجود ندارد.

7- آیا بعد از درمان امکان عود وجود دارد و چگونه می‌توان از عود جلوگیری کرد؟

بله بعد از درمان چنانچه بیمار با پزشک خود رابطه نزدیکی نداشته باشد و مرتباً تحت نظر پزشک نباشد، به احتمال قوی بیماری عود می کند. در نتیجه توصیه می‌شود که بیماران حتماً به طور دایم با پزشک خود در ارتباط باشند و تحت نظر پزشک اقدامات درمانی را ادامه دهند.

امکان ابتلا به سرطان ریه در فردی که سیگار می‌کشد نسبت به کسی که سیگار نمی‌کشد، 700 بار بیشتر می‌شود.

8- توصیه‌ کلی شما به افرادی که در معرض این بیماری قرار دارند کدام است؟

کسانی که با فرد سیگاری زندگی می‌کنند و خودشان سیگار نمی‌کشند توجه داشته باشند قطعاً باید از تماس با افراد سیگاری خودداری کنند.

به افراد سیگاری توصیه می‌شود که سیگار نکشند، چون با سیگار کشیدن هم به خود ضرر می‌رسانند وهم به افراد غیرسیگاری که در کنار آن‌ها زندگی می‌کنند. باید عوامل زمینه‌ساز که همراه سیگاری‌ها وجود دارد را کم کنند.

لازم به ذکر است که 90 درصد افرادی که به سرطان ریه مبتلا می‌شوند سیگاری هستند، پس توصیه می‌شود که سیگار نکشند. در مورد ترک کردن سیگار باید این شعار مدنظر باشد که امروز نسبت به دیروز دیر است و فردا نسبت به امروز دیر می‌باشد.