چگونه یک ریش سفید خوب باشیم؟
چگونه یک ریش‌سفید خوب باشیم؟
قدیم‌ترها همیشه وظیفه رفع و رجوع کردن و برقراری صلح و آشتی، بر عهده ریش‌سفیدها و بزرگ‌ترها بود. اما برای آنکه یک آشتی‌دهنده خوب باشیم، چه مقدماتی لازم است؟
گاهی با بهانه‌های خیلی کوچک شروع می‌شود و گاهی با دلایل خیلی جدی؛ گاه سابقه‌های دیرینه دارد و گاه در چشم به هم زدنی اتفاق می‌افتد؛ بعضی اوقات میان دو نفر اتفاق می‌افتد و بعضی وقت‌ها یک فامیل را به دو دسته تقسیم می‌کند؛ اختلافات خانوادگی، مشکلی است که سرزده از راه می‌رسد و باعث ایجاد کدورت و قهر و قطع ارتباط میان خانواده‌ها می‌شود.
قدیم‌ترها همیشه وظیفه رفع و رجوع کردن و برقراری صلح و آشتی، بر عهده ریش‌سفیدها و بزرگ‌ترها بود. حالا اما اوضاع کمی فرق کرده. جوان‌ها هم وارد میدان شده‌اند، جوان‌هایی که میان‌داری می‌کنند و برای آشتی دادن میان دو خانواده پیش‌قدم می‌شوند؛ اما برای آنکه یک آشتی‌دهنده خوب باشید، چه مقدماتی لازم است؟ اگر با ما همراه باشید، راه‌های میانبر تبدیل شدن به یک آشتی‌دهنده موفق را با هم مرور می‌کنیم.
تبدیل شدن به یک آشتی‌دهنده خوب، آن‌قدرها هم کار سختی نیست. شما باید یک‌سری خصوصیات مثبت را در خود تقویت کنید تا از یک‌طرف توانایی‌های لازم برای مدیریت یک موقعیت پیچیده را داشته باشید و از سوی دیگر، دو طرف شما را به‌عنوان یک میانجی عادل، بی‌طرف و توانمند قبول کنند. همه این‌ها لازمه‌اش این است که شما چهره مثبتی از خود در میان خانواده به جای گذاشته باشید. در مهمانی‌های فامیل، حضور فعال داشته باشید. در مشکلات و سختی‌ها، عزا و عروسی در کنار خانواده باشید. در گفت‌وگوهای فامیلی، فرد فعالی باشید. فردی با محبت و حساس به نیازهای خانواده و اقوام باشید. در موقعیت‌هایی که پیش می‌آید، تصمیمات منطقی بگیرید تا در یک کلام، اقوام و فامیل، شما را به‌عنوان یک فرد منطقی، مهربان، با تدبیر و عادل بشناسند.
از کجا شروع کنیم؟
ابتدا شما باید با هر کدام از طرفین اختلاف، در یک زمان و مکان مناسب و در جلسه‌ای خصوصی صحبت کنید و حرف‌های آن‌ها را به‌خوبی بشنوید. اینکه ریشه اختلاف از کجا به‌وجود آمده و چرا طولانی شده؛ اینکه حساسیت‌های هر کدام از طرفین روی چه موضوعاتی است؛ درباره اینکه چه‌چیزی بیشتر از همه ناراحتشان کرده، توقعشان از طرف مقابل چیست و تا چه حد آمادگی بخشیدن طرف مقابل را دارند، از جمله چیزهایی است که شما باید در این جلسه طولانی از میان هزاران کلمه درددل و دلخوری و شکایت، با صبر و حوصله و گوشی شنوا کشف کنید.
طرفین را آماده کنید
بعد از شنیدن درددل‌ها و صحبت‌های طرفین، شما باید در همان جلسه اول که به‌صورت خصوصی با او برگزار می‌کنید، صحبت‌های اولیه را انجام بدهید تا طرفین برای جلسه بعدی که با حضور دو طرف برگزار خواهد شد، آماده شوند. یادتان باشد هرچند شما برای حل اختلاف دو نفر باید ریشه‌های اختلاف را شناسایی و آن‌ها را حل کنید، اما شاه‌کلید شما برای باز کردن قفل اختلاف دو طرف، تحریک عواطف و احساسات ویژه آن‌هاست. شما باید بتوانید به خوبی احساسات دو طرف را با مسئله درگیر و با ایجاد جوی عاطفی، گلدان قلب آن‌ها را برای کاشت گل آشتی آماده کنید. حالا نوبت به این می‌رسد که به شما بگوییم چطور فضای عاطفی ایجاد کنید.
مواد لازم برای ایجاد یک فضای عاطفی
از احادیث موجود در مذمت قهر و کینه استفاده کنید. این احادیث و روایات می‌توانند کمک خیلی خوبی باشند. به‌عنوان مثال، پیامبر اسلام (ص) می‌فرمایند: هر دو نفر مسلمانی که از همدیگر قهر کنند و 3 روز بر آن حال بمانند و با هم آشتی نکنند، هر دو از اسلام بیرون روند و میانه آن‌ها پیوند و دوستی دینی نباشد، پس هر کدام از آن دو به سخن گفتن با برادرش پیشی گرفت، او در روز حساب پیشرو به بهشت باشد.
صحبت از کوتاهی عمر و زودگذر بودن دنیا و فرصت کم برای با هم بودن هم یکی دیگر از راه‌های ایجاد یک موقعیت عاطفی است. راه دیگر شما برای عاطفی کردن فضا، صحبت از خوبی‌های طرف مقابل، ذکر مواردی از محبت‌های قبلی او، یادآوری خاطراتی از روزهای دوستی آن‌ها و صحبت درباره مشکلات احتمالی او و مواردی از این دست است که می‌تواند محبت طرفین را نسبت به یکدیگر جلب کند.
آرامشی به نام بخشش
آخرین نکته‌ای که در صحبت‌های ابتدایی می‌تواند به‌کار شما بیاید، صحبت از اهمیت بخشش در آرامش فرد است. معمولاً افراد با درگیر شدن در اختلافات و به دل گرفتن کینه، بیش از هر چیز و هر کسی اول خود را اذیت می‌کنند. وقتی کسی از دیگری دلخور و ناراحت می‌شود و او را مقصر می‌داند، دائماً مشغول آزار رساندن به‌خود است و درگیر افکار منفی می‌شود، درحالی‌که طرف مقابل اصلاً از احساسات و افکار او باخبر نیست و این فرد صرفاً به‌خود آسیب می‌زند. اما فرد با تغییر نوع نگاه خود به مسائل و بخشیدن طرف مقابل، به آرامش و وسعت روحی و فکری می‌رسد. اگر من نتوانم کسی که مرا به مهمانی دعوت نکرده یا با کلامی من را رنجانده ببخشم، بیشتر به‌خودم آسیب می‌رسانم، حرص می‌خورم و ذهن خود را آشفته می‌کنم، نمی‌توانم بخوابم و رفتار مناسبی با همسر و فرزندانم داشته باشم، درحالی‌که می‌توانم با بخشیدن طرف مقابل، به‌راحتی به آرامش برسم.
مجموعه مواردی که تا الان مرور کردیم، می‌توانند طرفین اختلاف را برای مرحله بعدی که جلسه اصلی حل اختلاف با حضور دو طرف اختلاف و شما به‌عنوان میانجی و مدیر جلسه است، آماده کنند. جلسه اصلی حل اختلاف از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. شما باید در این جلسه با اعتماد به نفس کامل و با دقت و مهارت و تسلط کافی، فضا را برای مصالحه دو طرف فراهم کنید و با حل اختلافات، کار را به روبوسی و آشتی ختم کنید. شاید باور نکنید، اما خود روبوسی کردن، بخش مهمی از پایان احساسات منفی نسبت به یکدیگر است، پس جلسه را بدون روبوسی پایان ندهید.
کی و کجا؟
جلسه آشتی باید در زمان و مکان مناسبی برگزار شود. بسیار مهم است زمانی را برای بحث و حل اختلاف انتخاب کنید که قادر باشید بیشترین نتیجه را از آن به‌دست آورید. اگر طرفین خسته و گرسنه باشند یا از لحاظ روحی و عاطفی آزرده‌خاطر بوده یا عجله داشته باشند، بحث و حل اختلاف به نتیجه مطلوبی نخواهد رسید. استفاده از موقعیت‌های خاص مانند اعیاد یا دور هم جمع شدن فامیل برای یک مهمانی یا عروسی، می‌تواند موقعیت مناسبی را برای شما فراهم کند. محل برگزاری جلسه باید جایی خلوت و آرام باشد؛ جایی که طرفین بتوانند به دور از هیاهو و سر و صدا و بدون حضور افراد اضافی و رفت‌وآمد بچه‌ها، بر حل اختلاف تمرکز کنند.
مهارت‌هایی که به آن‌ها نیاز دارید
برای برگزاری جلسه آشتی، شما به‌عنوان مدیر جلسه و تسهیل‌گر ارتباط دو طرف، باید یک‌سری توانایی‌ها را به‌دست آورده و نکاتی را رعایت کنید:
1- شما باید به تکنیک حل مسئله مسلط باشید. معمولاً افراد مشکلات خود را خیلی مبهم و پیچیده بیان می‌کنند. شما باید با جمع‌بندی صحبت‌های طرفین در جلسات قبل بتوانید دقیقاً بیان کنید که اختلاف دو طرف بر سر چیست؟ از کی به‌وجود آمده؟ عوامل به‌وجود آمدن اختلاف چه بوده و هر کدام از طرفین چه نقشی در ایجاد اختلاف داشته‌اند؟
2- در طول جلسه از طرفین بخواهید که از جملات «من» استفاده کنند؛ یعنی در صحبت‌هایشان از طرف خودشان صحبت کنند، احساسات خود را بیان کنند و ناراحتی‌های خود را بگویند و از اتهام زدن، برچسب زدن، بی‌احترامی و صحبت کردن از جانب طرف مقابل پرهیز کنند. استفاده از جملاتی که با کلمه من شروع می‌شود، می‌تواند تا حد زیادی به این کار کمک کند.
3- از طرفین بخواهید موضوعی را که می‌خواهند مطرح کنند، صریح و مشخص و بی‌پرده بگویند و درباره موضوع و رفتار به خصوصی بحث کنند، نه درباره شخصیت یا کلیت فرد مقابل.
4- سعی کنید در طول جلسه، بحث‌ها بیشتر پیرامون حال و آینده باشد و حتماً از شخم زدن گذشته بپرهیزید.
5- از طرفین بخواهید به هیچ‌وجه در میان صحبت یکدیگر نپرند و به هرکدام زمان مشخصی بدهید تا نظرات خود را بیان کنند.
6- به هیچ وجه سعی نکنید اختلاف میان دو طرف را انکار کنید. دائماً برای رسیدن به مرحله روبوسی و دست دادن عجله نکنید. یک روبوسی ساده و بدون حل مشکلات، هیچ کمکی به طرفین نخواهد کرد. اختلافات را به رسمیت بشناسید و اجازه دهید ریشه‌های آن‌ها با صحبت دو طرف و مدیریت شما خشکانده شود.
7- هیچ‌گاه اجازه ندهید یکی از دو طرف، دیگری را به حاشیه کشانده یا به اصطلاح، به گوشه رینگ ببرد. هرگاه مشاهده کردید احساسات منفی به اوج خود رسیده‌اند، بحث را متوقف و زمان دیگری را برای از سرگیری بحث تعیین کنید.
8- در پایان صحبت‌ها سعی کنید آن‌ها را جمع‌بندی کرده و راه‌حل‌های ممکن را برشمارید و توافق دو طرف را برای اجرای راه‌حل‌های پیدا شده در طول جلسه، جلب کنید.
9- به خاطر داشته باشید که ما در اینجا مهارت‌های لازم برای برگزاری موفق یک جلسه آَشتی‌کنان را مرور کرده‌ایم، اما اجرای صحیح و کامل این مهارت‌ها، تا حدود زیادی به قدرت و تسلط شما در اجرای آن‌ها بستگی دارد؛ و بالاخره اینکه به شما تبریک می‌گوییم، حالا زمان پایان خوش داستان رسیده است؛ وقت روبوسی است.
همشهری
باشگاه کاربران تبیان - ارسالی از: kianpour
برگرفته از گروه: خانواده