خوانندگانی که با تیتراژ مشهور شدند

 از آنجایی که تلویزیون مهمترین رسانه كشور است و به نسبت سایر رسانه ها مخاطبان بیشتری دارد، در به شهرت رسیدن هنرمندان نیز نقش بسزایی دارد.

 از این رو جوانانی که در عرصه های مختلف هنری فعالیت می کنند، تلاششان بر این است تا در تلویزیون حضور پیدا کرده و در زمینه تخصصی که دارند، فعالیت کنند تا به شهرت برسند. مثل کارگردانان و بازیگران تازه کار جوانی که با تله فیلم و سریال به نوعی به بیننده های تلویزیونی شناخته می شوند و یا خوانندگان جوانی که هنوز در ابتدای این مسیر هستند نیز برای شناخته شدن علاقه بسیاری به خواندن تیتراژ برنامه‌ ها و فیلم ها و سریال های تلویزیونی دارند. گرچه برای برخی از آنان نیز پیش می آید که با وجود آلبوم هایی که به بازار ارائه می دهند، برای فروش بیشتر و دستیابی به شهرت نیازمند حضور درتلویزیون هستند. بنابراین بر آن شدیم تا با این رویکرد گزارشی در این زمینه تهیه کنیم:

تلویزیون جایگاهی برای شهرت

اوایل انقلاب که نه ماهواره ای بود و نه این همه شبکه مجازی و نه تلویزیون این همه شبکه داشت، مردم بیشتر وقت خود را به دیدن برنامه های همان دو شبکه تلویزیون اختصاص می دادند. بخصوص در اعیاد و مناسبت های مختلف که تلویزیون، برنامه هایی را در قالب جشن و جنگ مهیا می کرد و از بازیگران و خوانندگان و چهره های محبوب برای جلب مخاطب بیشتر به عنوان میهمان دعوت می کرد. خوانندگانی چون مهرداد کاظمی، عباس بهادری، بیژن خاوری، مهدی سپهر، حمید غلامعلی، پرویز طاهری، حسن همایون فال و قاسم افشار که در برنامه های مختلف حضور پیدا کرده و با خواندن ترانه هایی که زیر نظر مرکز موسیقی صدا و سیما تهیه و تولید می شد، به مردم شناسانده می شدند. پس از آن عده ای هم به فکر تهیه آلبوم می افتادند و به واسطه شهرت تلویزیونی که داشتند، آلبوم هایشان به فروش می رسید. بنابراین شهرت و فروش آلبوم هایشان را به نوعی مدیون تلویزیون بودند. اما در دورانی که ساخت سریال ها و فیلم ها و برنامه های مناسبتی نیز به جریان افتاد، بازار خوانندگی تیتراژ نیز رونق گرفت و موسیقی با کلام تیتراژ، یکی از ارکان مهم سریال سازی شد. به خصوص در ماه مبارک رمضان که خوانندگان بسیاری از این طریق به شهرت رسیدند و در فروش آلبوم هایشان این شهرت نقش مهمی پیدا کرد. البته برخی سریال ها نیز در به شهرت رسیدن خوانندگان نقش بسزایی داشت. از جمله علیرضا افتخاری با وجود اینکه یکی از خوانندگان خوب موسیقی سنتی محسوب می شود، اما در دهه 60 با تیتراژ سریال«امیرکبیر» به شهرت رسید. البته پس از آن هم خوانندگی تیتراژ سریال های دیگری چون: «روز رفتن»، «به کجا چنین شتابان» و «پنجمین خورشید» را نیز برعهده گرفت. محمد اصفهانی هم که اوایل دهه 70 با خوانندگی تیتراژ سریال«پهلوانان نمی میرند» به بیننده های تلویزیون شناخته شد و از آن پس آلبوم های موسیقی بسیاری را به بازار ارائه داد و به فروش نسبتا خوبی هم دست پیدا کرد. تا جایی که این شهرت روی دستمزد او و سایر همکارانش تاثیر بسزایی داشت! اصفهانی پس از آن خوانندگی تیتراژ فیلم ها و سریال های دیگری را نیز مثل: «اخراجی ها»، «تنهاترین سردار»، «ولایت عشق»، «ارمغان تاریکی»، «وفا»، «شکرانه»، «آخرین دعوت» و... برعهده گرفت. اما در این میان برخی نیز این راهی را که در پیش گرفته بودند، ادامه ندادند. مثل صدیق تعریف که تیتراژ سریال«ابن سینا» را خواند، اما این اتفاق برای او تکرار نشد. اما در این میان مجید اخشابی که با آهنگسازی و خوانندگی تیتراژ های تلویزیونی به شهرت رسید، از سایر همکارانش در این زمینه پرکارتر بود و در مقطعی از زمان، آهنگسازی و خوانندگی همه تیتراژ های سریال ها و برنامه های شبکه سه برعهده او بود که همین امر باعث ناراحتی عده ای از همکارانش شد که اظهار داشتند شبکه سه در انحصار اخشابی است. از جمله برنامه ها و سریال هایی که موسیقی آن با نام اخشابی رقم خورده می توان به: گمگشته، همراز، مسابقه ستاره ها، خانه به دوش، متهم گریخت، دارا و ندار، ماه محبوب، محله بنده نواز، چارچرخ و خوب، بد، زشت و... اشاره کرد.

موسیقی تیتراژ با صدای خوانندگان جوان پاپ

گاهی اوقات موسیقی تیتراژ بیشتر از خود سریال به شهرت رسیده است. مثل تیتراژ سریال«روزگار جوانی» با صدای محمد رضا عیوضی که از خود سریال بیشتر مورد توجه قرار گرفت. تا جایی که در مقطعی هر برنامه ای که عیوضی به عنوان مهمان در آن حضور پیدا می کرد، درخواست خواندن ترانه این تیتراژ را از طرف مجری و مهمانان دریافت می کرد. این اتفاق برای امیر تاجیک هم افتاد و با موسیقی تیتراژ مجموعه«زیر آسمان شهر» به شهرت رسید. هنوز هم خیلی از طرفدارانش وی را با تیتراژ این سریال به خاطر دارند.

احسان خواجه امیری نیز که به واسطه پدر هنرمندش به موسیقی علاقه مند شد، بخشی از شهرتش را مدیون تیتراژ سریال هایی است که خوانده است؛ مثل: پول کثیف، برای آخرین بار، غریبانه، میوه ممنوعه، مثل هیچکس، از نفس افتاده، در مسیر زاینده رود، مادرانه، نابرده رنج، آوای باران و... البته برخی از این خوانندگان نیز به دلیل اینکه تیتراژ سریال یا برنامه مورد توجه مردم قرار گرفته است، بخش اعظمی از آلبومشان را به قطعاتی که در تیتراژ خوانده بودند، اختصاص می دادند که نشان از زیرکی آنان دارد!

علی لهراسبی نیز جزو خوانندگانی است که با موسیقی تیتراژ سریال«دریایی ها» به مخاطب شناخته شد، اما شهرتش را مدیون تیتراژ سریال«پیله های پرواز» است؛ ترانه ای با مطلع«اونی که مدعی بود عاشقته تو رو تو فاصله ها تنها گذاشت...». وی پس از آن تیتراژ سریال هایی چون:«فاصله ها»، «دلنوازان»، «شیدایی» و «رهایی» را نیز خواند و مورد توجه قرار گرفت.

قاسم افشار نیز یکی دیگر از این خوانندگان است که با تیتراژ هایی که خواند، به شهرت رسید. از جمله سریال های: کمکم کن، فردا دیر است، خسته دلان، فقط به خاطر تو، تب سرد و... البته پس از این تیتراژ هایی که خواند، انتظار می رفت به دلیل نوع صدا و سبک و شباهتی که به یک خواننده لس آنجلسی دارد، پرکارتر شود و شهرت بیشتری در این زمینه کسب کند. اما این اتفاق نیفتاد!

شاید کمتر کسی بداند علی تفرشی سالها پیش، زمانی که سریال«خانه سبز»پخش می شد، خوانندگی تیتراژ آن را برعهده داشت و با این ترانه به شهرت رسید«سبز سبزم ریشه دارم...».

صدرالدین حجازی بازیگر پیشکسوت سینما، تاتر و تلویزیون پسری به نام سینا دارد که جزو خوانندگانی است که با تیتراژ به شهرت رسیده اند. وی خوانندگی تیتراژ سریال«مسیر انحرافی» و تیتراژ ابتدایی فیلم«خط ویژه» را در کارنامه کاری اش دارد.

شاید کمتر کسی سریال«شاخه طوبی» را به یاد داشته باشد که از شبکه اول پخش می شد. در آن سریال کودک 7 ساله ای ترانه محلی خواند که همان نقطه شروع فعالیتش در موسیقی شد. سینا سرلک که آلبوم های بسیاری را ارائه داده است و تیتراژ سریال های«مرده متحرک»، «خانه ای در تاریکی» و «بیدار باش» را نیز در کارنامه کاری اش دارد. در این میان نقش آهنگساز را نیز نباید نادیده گرفت که در معرفی و شهرت یک خواننده نقش مهمی دارد. از جمله مهران زاهدی که به واسطه حمید صدری و تیتراژ انتهایی سریال«اولین شب آرامش» و خواندن تصنیف معروف«به سوی تو...» توانست به علاقه‌‌ مندان به موسیقی شناخته شود و تیتراژ سریال های«عید امسال»، «چارخونه»، «یه وجب خاک»و «اشک ها و لبخند ها» را نیز بخواند.

شهرت تلویزیونی و تاثیر در فروش آلبوم

از این میان برخی خواننده ها نیز هستند که پیش از اینکه تیتراژ بخوانند، آلبوم موسیقی تهیه کردند و نسبتا شناخته شده نیز هستند. اما باز هم به خوانندگی تیتراژ روی آورده اند؛ از جمله مهدی یراحی که با تیتراژ برنامه«شب شیشه ای» و «ماه عسل» معروفیت بیشتری کسب کرد، مازیار فلاحی با تیتراژ اول «قلب یخی». چون تیتراژ دوم را محسن یگانه خواند، محمد علیزاده با تیتراژ برنامه«کوله پشتی» و ترانه معروف «خداحافظ همین حالا...»، فرزاد فرزین با تیتراژ سریال«راز پنهان» و«ماه عسل»، علیرضا قربانی با تیتراژ سریال های«سایه آفتاب»، «کیف انگلیسی»، «شب دهم» و« مدار صفر درجه»، محمد معتمدی با تیتراژ سریال«از یاد رفته». میثم ابراهیمی با تیتراژ برنامه«امروز هنوز تموم نشده» و سریال«دردسر های عظیم»، گروه دنگ شو با تیتراژ پایانی سریال«پژمان»، حسین توکلی با تیتراژ برنامه«ب مثل بهار»، امیر تیموری با تیتراژ سریال«معراجی ها»، شاهین آرین با تیتراژ سریال«سایه روشن»، سیروان خسروی با مجموعه«ساختمان پزشکان»، سالار عقیلی با تیتراژ سریال های«دختری به نام آهو»، «تبریز درمه»، «پریدخت» و «سال های مشروطه»، رضا یزدانی که برای نخستین بار در فیلم«حکم» مسعود کیمیایی توانست به شهرت برسد و پس از آن هم تیتراژ سریال های«ساخت ایران»، «مرگ تدریجی یک رویا»،«یادآوری» و فیلم های«خودزنی»، «رئیس»، «محاکمه در خیابان» و«متروپل» و این روزها نیز تیتراژ سریال«جاده چالوس» با صدای او روی آنتن شبكه تهران است.در ادامه نظر چند خواننده را که تجربیاتی در این زمینه دارند جویا شدیم:

اخشابی: تلویزیون، ابزاری برای انعکاس موسیقی است

مجید اخشابی که در این زمینه نسبت به سایر همکارانش پیشتاز بوده و تا امروز موسیقی تیتراژ بسیاری از برنامه ها و سریال های شبکه سه را برعهده داشته، در این باره به بانی فیلم گفت:«ما در رسانه، کنداکتوری برای پخش موسیقی نداریم. بنابراین مخاطب موسیقی تیتراژ به صورت گذری موسیقی می شنود و آن را ارزیابی می کند. اما سریال ها و برنامه ها کنداکتور پخش دارند و از این رو می تواند فرصت خوبی برای یک خواننده باشد تا صدایش شنیده شود. ضمن اینکه اگر سریال یا برنامه، خوب و پربیننده باشد، برای خواننده تیتراژ اتفاق بهتری نیز می افتد. اما گاهی هم پیش می آید سریال، چندان کار خوبی نیست. اما موسیقی خوب تیتراژ باعث می شود تا روی کار هم تاثیر مثبت بگذارد». اخشابی همچنین در ادامه توضیح داد:«جنس صدا و مردمی بودن صدا و آهنگ در کنار هم در جذب مخاطب و دیده شدن خواننده خیلی تاثیر گذار است. به همین دلیل است که برای برخی خواننده ها، تیتراژ فرصت خوبی است و برای عده ای این اتفاق نمی افتد و از این طریق به شهرت نمی رسند». وی همچنین درباره تاثیر تیتراژ در شهرت و فروش آلبوم های خودش گفت:«اگر قرار بود که من از تیتراژ برای فروش آلبومم استفاده کنم، بلافاصله آلبومی را بعد از تیتراژ سریال تدارک می دیدم. در حالی که برای نخستین بار که من موسیقی تیتراژ سریال«گمگشته»را کار کردم و بسیار هم مورد توجه قرار گرفت، یک سال بعد از پخش بود که آلبوم موسیقی آماده کردم. اما در نهایت هنرمند ابزاری را برای شنیده شدن نیاز داردکه تلویزیون می تواند ابزاری برای انعکاس موسیقی باشد. البته فضای دراماتیک سریال و متناسب با موسیقی نیز می تواندکمک بسیاری در این زمینه کند. اما فضای مجازی قدرت انتشار بیشتری نسبت به سایر رسانه ها دارد».

یراحی: بهترین تبلیغ برای خواننده، خود اثر است

مهدی یراحی که با تیتراژ برنامه های«شب شیشه ای» و «ماه عسل» به شهرت رسید و تا امروز دو آلبوم به بازار موسیقی ارائه داده است، این روزها در تدارک آلبوم سوم خود است که به گفته خودش در این آلبوم به ایده آل های ذهنی اش بیشتر نزدیک شده. وی در این باره به بانی فیلم گفت:«من در سال 86 تیتراژ برنامه«شب شیشه ای» را کار کردم و بعد از آن سال 88 تیتراژ برنامه«ماه عسل». اما پیش از آن آلبومی تهیه نکرده بودم و در سال 90 نخستین آلبومم وارد بازار شد. بنابراین نتوانستم از اتفاق خوبی که برای من در تیتراژ این دو برنامه افتاد، برای فروش آلبوم و دیده شدنم استفاده کنم. گرچه تلویزیون می تواند ویترین خوبی برای نشان دادن یک اثر باشد. اما به عقیده من بهترین تبلیغ برای خواننده، خود اثر است. تجربه نشان داده یک خواننده هرچقدر هم که برای نشان دادن اثر خود تبلیغ کند، اگر خود اثر خوب نباشد نمی تواند تبلیغات برای آن خواننده، جایگاهی درست کند. ما سریال ها و برنامه هایی را داشتیم که در ابتدا و یا انتها موسیقی تیتراژ داشته اما خواننده آن کار دیده نشده است. عکس این قضیه هم اتفاق افتاده که سریال یا برنامه، چندان کار خوبی نبوده و با اقبال مخاطب روبرو نشده، اما چون تیتراژ خوبی داشته با موسیقی تیتراژ شناخته شده است». وی در ادامه توضیح داد:«شعر و ترکیبی که برای ساخت یک اثر کنار هم قرار می گیرند و در نهایت خروجی خوب یک اثر هنری بزرگترین فاکتور برای دیده شدن کار است. ضمن اینکه تلویزیون، تنها رسانه ای است که ما داریم و بنابراین اگر در ساخت یک اثر به ترکیب خوب برسیم و در قالب موسیقی تیتراژ از تلویزیون هم پخش شود، به هر حال در دیده شدن خواننده بی تاثیر نیست. البته من تک آهنگ هایی نیز داشتم که جزو موسیقی تیتراژ محسوب نمی شدند. اما به شهرت رسیدند. بنابراین خواننده با تفکر و تلاشی که در ساخت یک اثر دارد، می‌ تواند اتفاق خوبی را برای خودش رقم بزند».

تیموری: با «معراجی‌ها» شناخته شدم

امیر تیموری یکی دیگر از خوانندگانی است که با تیتراژ سریال«معراجی ها» به شهرت رسید. وی در این باره به بانی فیلم گفت:«پیش از اینکه تیتراژ این سریال را بخوانم، چند تک آهنگ خوانده بودم. اما در حقیقت می توانم بگویم خیلی شناخته شده نبودم. اما من با تیتراژ سریال«معراجی ها» معروف شدم و خواندن این کار برایم اتفاق خوب و بزرگی بود. به هرحال کار در تلویزیون بی تاثیر نیست و خوانندگی تیتراژ در به شهرت رسیدن یک خواننده می تواند تاثیر بسزایی داشته باشد». تیموری همچنین درباره اهمیت سریال و تیتراژ ادامه داد:«فکر می کنم صدای خواننده در کنار داستان سریال و ملودی که برای آن کار ساخته می شود، همگی در به شهرت رسیدن خواننده تاثیر دارد. من این شانس را داشتم تا خواننده تیتراژ سریال پرمخاطبی باشم که مضمونش درباره شهدا بود و ملودی و شعر خوبی هم داشت که تاثیر گذاری آن را دو چندان می کرد. تا جایی که باعث شد مردم، امیر تیموری را بعد از این سریال بشناسند و من هم تصمیم دارم تا در این زمینه بیشتر فعالیت کنم. بنابراین در تدارک ساخت چند تک آهنگ هستم که بعد از ماه صفر آماده می شود».

به هر حال نمی توان تاثیر تلویزیون و به خصوص موسیقی تیتراژ سریال یا برنامه پرمخاطب را در به شهرت رسیدن خواننده کتمان کرد. چه بسیار سریال ها و برنامه هایی که به واسطه تیتراژشان به شهرت رسیده اند و در ذهن مخاطب ماندگار شدند. مثل برنامه «ماه عسل» كه هر سال با تیتراژی كه دارد، مورد توجه بینندگان قرار می گیرد. بخصوص امسال با ترانه ای كه زنده یاد مرتضی پاشایی برای تیتراژ برنامه گفت و گو محور«ماه عسل» خواند، شهرتش دو چندان شد.