مادرانی هم تیپ دختران

حقایقی از دوران نوجوانی(2)

حال ادامه ی بحث :

از نوجوان تقلید نکنید !!

تازگی ها مد شده که مادران گرامی برای اینکه خود را به نوجوان شان نزدیک کنند ، خود را شبیه به آنان می کنند . مثل او لباس می پوشند و مثل او حرف می زنند . 

دختری  شانزده ساله می گوید : « همه فکر و ذکر مادرم این است که خودش را مثل دخترهای کم سن و سال درست کند ، انگار می خواهد دوباره با من به سالهای نوجوانی اش برگردد . مانتوهای کوتاه می پوشد ، شال می اندازد و مثل چهارده ، پانزده ساله ها صحبت می کند . دوستانم که به دیدنم می آیند مادرم انگار که هم سن و سال آنهاست ، پیش می دود و خوش و بش می کند و چه حال و خبر می پرسد و از  تکه کلام های رایج بین ما استفاده می کند  . از این رفتار او متنفرم .دوستانم وانمود می کنند که او هم یکی از ماهاست ، اما پشت سر می خندند و سر به سرم می گذارند.»

رفتار کودکانه از آن کودکان و رفتار بالغانه از آن بالغ هاست . نوجوان ها به عمد رفتاری متفاوت از بزرگترها انتخاب می کنند و ما با تقلید از آنها ، تنها عداوتشان را تشدید می کنیم .

درست است که دل به پیری و میان سالی دادن کار خوبی نیست ، اما نباید رفتار معقول و بالغانه در نقش یک مادر و یا یک پدر را فراموش کرد . زیرا ما خواسته یا ناخواسته ، الگوی بی قید و شرط فرزندانمان هستیم و مدام باید مراقب رفتارهایمان باشیم . خوب لباس بپوشیم و در مهمانی ها از رنگ های روشن استفاده کنیم ، اما رفتاری کودکانه و نابالغ نداشته باشیم .

عیب جویی نکنید !

بسیاری از پدرها و مادرها برای سرپوش گذاشتن برعیوب خویش ، به اصطلاح دست پیش می گیرند و برای آنکه جای حرفی نماند ، از کامل بودن و بی عیب و نقص بودن خود دم می زنند و به طور دائم از رفتار نوجوانشان انتقاد می کنند و در مقام راهنمایی و نصیحت او حرف می زنند . این دسته از والدین وظیفه خود می دانند که به صلاح فرزند ، نقائص او را گوشزد کنند .

متاسفانه این کار - هر چند صادقانه - رابطه ی میان پدر و مادر و نوجوان را خراب می کند . کمتر کسی را پیدا می کنید که از ایراد و انتقاد خوشش بیاید . برخورد نوجوان با حقیقت عریان عیوب شخصی اش ، مهیب و ترساننده است . توجه بیش از حد ، زیر ذره بین گذاشتن اوست . اینگونه عیب و نقصش برای ما روشن تر می شود ، اما برای او نه. مطمئن باشید که او چشمانش را بلافاصله می بندد و از رفتار مستقیم و بی تدبیر شما حرص می خورد.

جدل بر سر عیب و ایراد بی فایده است . حتی نوجوانی که به جبر ویا آشکارا به قبول عیب و نقص خویش رضایت می دهد هم علاقه ای به اصلاح خود پیدا نمی کند . وقتی عیب و نقص عیان و مشخص است ، وظیفه فوری ما این است که نوجوان را در برخورد با بحران موجود یاری دهیم . آنگاه در بلند مدت وظیفه ماست که به اتکای تجربه و با اخلاق نیک و خلق خوش ، رفتارش را اصلاح کنیم و شخصیت تازه ای در او به وجود آوریم . هدف اصلی ماست که او را در رسیدن به امکانات بالقوه انسانی اش کمک کنیم.  برای رسیدن به این مقصود ، برخورد متین و عاقلانه ، مسلما بهتر از پرخاش و داد و فریاد نتیجه می دهد .

مسخره نکنید !!

هر نوجوان ، نواقصی دارد که نسبت به آن ها حساس است . اطرافیان هم که اغلب متوجه موضوع می شوند ، از آن برای سر به سر گذاشتن و به اصطلاح دست انداختن استفاده می کنند . مثلا اگر کسی قدش کوتاه باشد ، کوتوله ،خپله، و نیم وجبی نامیده می شود ، اگر لاغر و بلند باشد ، تیر چراغ برق ، نرده بام دزد ها و لنگ دراز می شود ، اگر چاق باشد ، چاقالو ، کپل ، دایره و اگر ضعیف باشد ، مردنی ، بچه ننه یا جوجه نام می گیرد . نوجوانها ، حتی وقتی وانمود به بی تفاوتی می کنند ، به خاطر نامهایی که رویشان گذاشته می شود ناراحت اند . پدر و مادر ،حتی به شوخی باید از این کار اجتناب کنند . تمسخر اگر از سوی هم سالان باشد ، برای نوجوان قابل تحمل تر است زیرا او هم گاهی برای دیگران اسم گذاشته است ، اما اگر از سوی پدر و مادرش باشد ، غیرقابل تحمل و آزاردهنده تر است و جراحات عمیق تری برجای می گذارد که گاه برای همه عمر اثرش باقی می ماند .

والدین باید با نوجوان ، آنگونه که مناسب سن و سال اوست رفتار کنند . صحبت کودکانه با نوجوان خطاست . اغلب والدین با نوجوان ، از دوران کودکی اش صحبت می کنند ، اینکه چه بوده چه شده ، اینکه چه قدر با نمک بوده .

اینکه از تاریکی می ترسیده و اینکه مثلا در فلان مهمانی شلوارش را خیس کرده و از این قبیل صحبتها .    

اما نوجوان از یادآوری دوران کودکی خود متنفر است . می خواهد میان امروز و دیروزش فاصله ای قایل شود ، می خواهد بالغ و عاقل به حساب آید . همه ی توجه و تعریف و تمجید یا تنبیه و سرزنش والدین ، باید معطوف به جوان بالغی باشد که رشد کرده و دیگر کودک نیست.

استقلال بدهید !

نوجوان ، وابستگی را دوست ندارد . پدر و مادرهایی که وابستگی فرزندان نوجوان خود را می خواهند ، خواسته و ناخواسته ، اسباب رنجش آنها را فراهم می کنند . نوجوان استقلال می خواهد ، هرچه احساس خود کفایی او را بیشتر تقویت کنیم ، از ضدیت او با خود می کاهیم . پدر و مادر مدبر ، هر روز که می گذرد بیشتر به فرزند نوجوانشان استقلال می دهند ؛ با دلسوزی و صمیمیت به تماشای بزرگ شدن فرزند خود می نشینند و از دخالت بیش از حد در کارهای او خودداری می کنند . پدر ، یا مادر عاقل کسی است که با محبت و احترام به فرزند خود امکان انتخاب و اعمال سلیقه می دهد .

به زبانی صحبت می کند که استقلال فرزندش را تشویق کند :

« انتخابش به عهده خود توست . »

«  خودت درباره اش تصمیم بگیر . »

« میل توست ، هر طور که دلت بخواهد . »

« به خودت مربوط است . »

« هر کدام را که تو انتخاب کنی ، من قبول دارم . »

در مقاله ی بعد به نکات کاربردی دیگری اشاره خواهیم کرد.

بخش خانواده ایرانی تبیان