مدار الکتریکی کلید صلیبی

دانش پژوهان عزیز در مقاله های قبل با چند نوع کلید ( کلید دیمر، کلید یک پل، کلید دوپل و کلید تبدیل ) آشنا شدیم. در اینجا می خواهیم نوع دیگری کلید به نام کلید صلیبی را به شما معرفی کنیم.

کلید صلیبی

از این کلید در جاهایی استفاده می شود که نیاز به کنترل مدار بیش از دو محل باشد، مثلا وقتی که بخواهیم یک یا چند لامپ را از چند نقطه (بیش از دو نقطه) روشن و خاموش کنیم. کلید صلیبی بیشتر در کارخانه جات و مکان های بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد.

این کلید مانند کلیدهایی که تا بحال دیده اید از یک محفظه کائوچویی و یک دگمه قطع و وصل و چهار کنتاکت برای اتصال سیم ها تشکیل شده است. دکمه‌ی این کلید یا به صورت گردان و یا بصورت اهرمی ساخته می شود و وقتی که دگمه به حرکت در می آید ( بالا و پایین و یا می گردانیم )، کنتاکت ها دو به دو توسط اتصال برنجی به هم متصل می شوند .

طریقه بستن مدار الکتریکی کلید صلیبی : 

هرگاه بخواهیم یک و یا گروهی از لامپ ها از چند نقطه کنترل شوند، باید ابتدا و انتهای مدار، دو کلید تبدیل قرار دهیم و بین این دو کلید، کلید صلیبی نصب کنیم.

در این اتصال باید سیم فاز را به یکی از کنتاکت های مشترک کلید تبدیل اول وصل کرد، سپس دو سیم رابط دو کنتاکت غیر مشترک این کلید تبدیل را به دو کنتاکت از چهار کنتاکت کلید صلیبی، و دو کنتاکت دیگر کلید صلیبی را به وسیله دو سیم دیگر به دو کنتاکت غیر مشترک کلید تبدیل دوم متصل کرد.

آن گاه از کنتاکت مشترک کلید تبدیل دوم، سیمی به یکی از کنتاکت های دو سرپیچ ها متصل کرده و از کنتاکت دیگر سرپیچ ها سیمی به نول وصل می کنیم . بایستی توجه کرد که اتصال سیم ها به کنتاکت های کلید صلیبی درست انجام گیرد.

انواع کلید صلیبی

دو نوع کلید صلیبی موازی و کلید صلیبی متقاطع وجود دارد که عملکرد آن ها یکی است. ولی از نظر ساختمان و سیم کشی با یکدیگر تفاوت دارند. در نوع متقاطع دو سیم ورودی به دو کنتاکت کلید که در یک امتداد هستند وارد می گردد و از دو کنتاکت دیگر که آن ها نیز در یک امتداد هستند، دو سیم خروجی گرفته می شود.

شکل زیر اتصال این کلید را در دو حالت نشان می دهد:

شمای حقیقی کلید صلیبی موازی

بخش پژوهش‌های دانش آموزی تبیان

 تهیه: نسیم گنجی منش

تنظیم:اعظم اژدری

مطالب مرتبط:

مدار الکتریکی کلید یک تبدیل

مدار الکتریکی کلید یک پل

مدار الکتریکی کلید دو پل