عفونت ادراری

عفونت‌های دستگاه ادراری یکی از رایج‌ترین بیماری‌های بشر است که در خانم‌ها به علت کوتاه بودن مجرای خروجی ادرار بسیار شایع‌تر است.

دستگاه ادراری شامل کلیه‌ها، حالب‌ها (میزنای)، مثانه و مجرای ادرار است. از آنجا که این دستگاه با محیط خارج از بدن ارتباط دارد و همچنین ادرار ساعت‌ها در مثانه ساکن می‌ماند، محیط مناسبی برای رشد باکتری‌هاست.

نشانه‌های بیماری

عفونت‌های ادراری در زنان معمولا به صورت ناگهانی بروز می‌کند. نشانه‌های اصلی این بیماری سوزش و تکرر ادرار و درد زیر شکم است که در اثر تحریک مثانه و مجرای خروجی ادرار به وسیله باکتری‌ها ایجاد می‌شود.

اگر باکتری‌ها فرصت پیدا کنند و به سوی کلیه‌ها هجوم ببرند (از طریق حالب‌ها که مجرای بین مثانه و کلیه‌ها هستند‌)، بیمار دچار تب و لرز و درد پهلوها شده و بسیار بدحال می‌شود.

تشخیص بیماری

تشخیص عفونت ادراری خیلی سخت نیست. علائم مشخصی که برشمرده شد، پزشک را مشکوک به بیماری می‌کند و با آزمایش ادرار شامل بررسی میکروسکوپی ادرار و کشت ادرار، تشخیص مسجل می‌شود.

خوشبختانه در آزمایشگاه بعد از کشت ادرار که حدود دو شبانه روز طول می‌کشد، می‌توان تاثیر انواع آنتی‌بیوتیک‌ها روی میکروب‌های کشت شده را مشخص کرد و بدین ترتیب بهترین آنتی‌بیوتیک‌ها را برای درمان بیماری انتخاب کرد.

درمان بیماری

عفونت‌های ادراری زنان معمولا پس از چند روز خود به خود کنترل شده و علایم به تدریج کاهش می‌یابد. این در حالی است که به منظور کاهش علایم و بهبود این بیماری، درمان‌های دارویی نیز به کار گرفته می‌شود.

درمان عفونت ادراری در خانم‌های جوانی که برای اولین بار دچار این بیماری می‌شوند، مصرف آنتی‌بیوتیک مناسب به مدت سه روز است.

اگر بیماری عود کند، یا سن بیمار بالای 65 سال باشد و در بیماران دچار دیابت، طول درمان هفت روز یا بیشتر است.

عفونت‌های ادراری در مردان نیز باید با دقت و به مدت حداقل هفت روز با آنتی‌بیوتیک مناسب درمان شود.

متاسفانه موارد زیادی وجود دارد که بعد از چند هفته، مجددا فرد دچار علائم عفونت ادراری می‌شود و بیماری عود می‌کند. در این موارد علاوه بر کشت ادرار و درمان مناسب بهتر است بیماری‌هایی که می‌توانند فرد را مستعد به عفونت ادراری کنند بررسی شوند.

سیپروفلوکسامین، کوتریموکسازول، جنتامایسین، آمیکاسین ونیتروفورانتوئین از جمله آنتی‌بیوتیک‌هایی هستند که در عفونت ادراری موثر هستند، زیرا در ادرار با غلظت زیاد ترشح می‌شوند و بهتر بر روی باکتری‌ها تاثیر می‌گذارند. این داروها باید با تجویز پزشک مصرف شوند.

البته بر اساس نتیجه کشت ادرار که مقاومت به داروها را نشان می‌دهد، پزشک می‌تواند انواع دیگری از داروها را مورد استفاده قرار دهد.

زنان بیشتر مراقب باشند

عفونت‌های ادراری به ویژه عفونت مثانه از شایع‌ترین بیماری‌های دستگاه ادراری در زنان است.

به دلیل وضعیت ساختمان بدن زنان، امکان انتقال میکروب ها در مجاری ادراری زنان بیشتر از مردان است.

بروز سالانه یک یا دو بار عفونت ادراری در زنان طبیعی است. این در حالی است که عفونت‌های ادراری در مردان باید با بررسی‌های بیشتری همراه باشد، چرا که ممکن است علت آن سنگ دستگاه ادراری باشد و در صورتی که کنترل نشود می‌تواند به عفونت کلیه تبدیل شود.

احتمال ابتلا به عفونت‌های ادراری در دوران بارداری بیشتر است. بنابراین مراقبت‌های ادراری در دوران بارداری به صورت روتین انجام می‌شود.

فرآوری : نیره ولدخانی

بخش سلامت تبیان

ایسنا - دکتر سید جلیل حسینی، رییس انجمن اورولوژی ایران

جام جم - دکتر رضا کریمی ، متخصص بیماری‌های داخلی

مطالب مرتبط:

عفونت ادراری؛ علل و درمان آن

عفونت کلیه ها

رنگ ادرار نشانگر سلامتی است