فضیلت مساجد در آیات و روایت

هیچ روزی نیست مگر این که فرشته ای در گورستان ها (به مردگان) ندا می کند: به چه کسانی غبطه می خورید؟ می گویند: به اهل مساجد که نماز می گزارند و ما قدرت بر آن نداری و روزه می گیرند و ما نمی توانیم روزه بگیریم.

دین مبین اسلام در خصوص مسائل اجتماعی مسلمانان اهمیت فراوانی قائل شده و آنچه که از آیات و روایات فراوان به دست می آید حکایت از توجه دادن مسلمین به تجمع و اجتماع، وحدت و یکپارچگی و دوری از هر نوع تک روی، انزوا و رهبانیت است.

به همین منظور مکان های خاصی در نظ گرفته شده که اولین و مهم ترین آنها پایگاه مسجد می باشد.

مسجد مرکزی معنوی، عبادی، علمی، سیاسی، و حکومتی است که مقر فرماندهی و مدیریت جامعه پیرامون خود است.

مسجد یک پایگاه قوی عبادی است که محل عبودیت، بندگی، یاد خدا و دوری از هر نوع شرک و بت پرستی (از نوع قدیم و جدید) می باشد.

مسجد یک پایگاه فکری و اعتقادی است که تعلیم و فراگیری معارف بلند الهی، انسانی و اسلامی از اهداف عالیه آن است.

مسجد وعده گاه مؤمنین، برقراری صفا و صمیمیت بین آنها، آموزش وحدت و یکپارچگی است که بسیاری از مشکلات اجتماعی مسلمانان در آن دفع و رفع می شود.

در بیان فضیلت مساجد از بیان آیات و روایات بهره می بریم باشد که حق مطلب شایسته ادا شود :

آیات

«وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا»  (سوره  الجن آیه : 18 ) ؛ مساجد اختصاص به خدا دارد، پس هیچ کس را با خدا مخوانید.

«إِنَّمَا یَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلاَةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ یَخْشَ إِلاَّ اللّهَ فَعَسَى أُوْلَـئِكَ أَن یَكُونُواْ مِنَ الْمُهْتَدِینَ» (التوبة - آیه 18 ) ؛ مساجد خدا را تنها کسانی آباد می کنند که به خدا و روز قیامت ایمان دارند و نماز برپا می کنند و زکات می دهند و جز از خدا نترسیده اند. امید است آنان از هدایت یافتگان باشند.

روایات

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم

قال الله تبارک و تعالی: الا انّ بیوتی فی الارض المساجد، تضیء لاهل السّماء کما تضیء النجوم لاهل الارض الا طوبی لمن کانت المساجد بیوته، الا طوبی لعبد توضا فی بیته ثمّ زارتی فی بیتی الا انّ علی المرور کرامة الزائر، الا بشر المشّائین فی الظّلمات الی المساجد بالنور السّاطع یوم القیامة؛ خداوند فرموده است: بدانید که خانه های من بر روی زمین، مسجدها هستند. مسجدها برای اهل آسمان نور می دهند همان گونه که ستارگان برای اهل زمین. هان! خوشا به حال کسی که خانه اش مسجد باشد. هان! خوشا به حال بنده ای که در خانه اش وضو بگیرد سپس مرا در خانه ام زیارت کند، بدانید که احترام زیارت کننده بر عهده کسی که زیارت گردیده ثابت است. هان! کسانی را که در تاریکی ها به سوی مسجدها می روند به نور درخشان روز قیامت نوید ده.(بحار الانوارج 84،ص 14)

المساجد سوق من اسواق الاخرة، فراها المغفرة و تحفتها الجنة؛ مسجدها از بازارهای آخرت به شمار می روند، وسیله پذیرایی آن ها آمرزش و هدیه شان بهشت است.(همان)

من بنی مسجداً و لو مفحص قطاة بنی الله له بیناَ فی الجنة؛ هر کس مسجدی هر چند به اندازه سینه مرغ سنگ خواره ای بسازد خداوند خانه ای در بهشت برای او بنا می کند.

الصّلاة فی مسجد الحرام مائة الف صلاة، و الصّلاة فی مسجد المدینه عشرة آلاف صلاة؛ نماز در مسجد الحرام برابر با صد هزار نماز و در مسجد مدینه برابر با ده هزار نماز است.(همان)

الصلاة فی مسجدی تعدل الف صلاة فی غیره الا المسجد الحرام فانه افضل منه؛ نماز در مسجد من با هزار نماز در غیر آن برابری می کند، به جز مسجد الحرام که از مسجد من با فضیلت تر است.(جامع الاحادیث شیعهج 4ص 512)

یا جبرئیل! ای البقاع احب الی الله عز و جل؟ قال: المساجد، و احبّ اهلها الی الله اولهم دخولاً و آخرهم خروجا منها؛ ای جبرئیل! کدام زمین ها نزد خدا محبوب تر است؟ فرمود: مساجد؛ و محبوب ترین اهل مساجد نزد خدا کسانی هستند که از همه زودتر وارد و از همه دیرتر خارج می شوند.(همان ص 428)

المساجد بیوت المتقین، و من کانت المساجد بیته؛  ضمن الله له با لرّوح و الرّاحة و الجواز علی الصّراط؛ مسجدها خانه های پرهیزگاران اند، و هر کس مسجد خانه او باشد خداوند آسایش و راحتی و عبور از صراط را برای او ضمانت خواهد کرد.(همان ص 473)

ما من یوم الا و ملک ینادی فی المقابر من تعبطون؟ فیقولون: اهل المساجد یصلون و لا تقدر و یصومون و لا تقدر؛ هیچ روزی نیست مگر این که فرشته ای در گورستان ها (به مردگان) ندا می کند: به چه کسانی غبطه می خورید؟ می گویند: به اهل مساجد که نماز می گزارند و ما قدرت بر آن نداری و روزه می گیرند و ما نمی توانیم روزه بگیریم.(همان ص 441)

اذا نزلت العاهات و الافات عوفی اهل المساجد؛ هنگامی که آفت ها و بلاها نازل می شوند اهل مساجد در امان خواهند بود.

امیرالمومنان علی علیه السلام

صلاة فی بیت المقدس تعدل الف صلاة ...؛ یک نماز در بیت المقدس با هزار نماز برابر می کند... .

لا صلاة لجار المسجد الا فی المسجد الا ان یکون له عذر او به علة، فقیل له: و من جار المسجد یا امیرالمومنین؟ قال: من سمع النذاء؛ همسایه مسجد جز در مسجد نماز نگزارد مگر اینکه عذری داشته باشد یا بیمار باشد. پرسیدند: ای امیرالمومنان! همسایه مسجد کیست؟ فرمود: هر کس صدای اذان را بشنود.(روضه المتقین ج 2 ص 99)

حریم المسجد اربعون ذراعاً و الجوار اربعون داراً من اربعة جوانب؛ حریم مسجد چهل ذراع، و حریم همسایه از چهار طرف چهار طرف چهل خانه است.(روضه الواعظین جلد 2 ص 336 )

امام حسن علیه السلام

اهل المسجد زوار الله، و حق علی المرور التحقة لزائره؛ اهل مسجد زائران خدا هستند و هدیه زائر بر عهده کسی است که زیارت گردیده است.(کلمه الامام الحسن ص 41)

امام باقر علیه السلام

صلی فی مسجد الخیف سبع مائة نبّی. و روی ابو حمزه الثّمالیّ عن أبی جعفر علیه السلام انّه قال: من صلی فی مسجد الخیف بمی مالة رکعة قبل ان یخرج منه عدلت عبادة سبعین عاماَ، و من سبح الله فیه مائة نسبیحة کتب الله له کاجر عتق رقبة، و من هلل الله فیه مائة تهلیلة عدلت اجر احیاء نسمة، و من حمد الله فیه مائة تحمیدة؛ عدلت اجر خراج العراقین یتصدق به فی سبیل الله عزّ و جلّ؛ در مجسد خیف هفتصد پیامبر نماز خوانده اند. و ابو حمزه ثمالی نیز از امام باقر علیه السلام نقل کرده است که فرمود: هر کس در مسجد خیف پیش از آن که از منی خارج شود صدا رکعت نماز بگزارد با عبادت هفتاد سال برابری می کند. و هر کس در آن جا صد بار سبحان الله  بگوید خدا پاداش آزاد کردن یک بنده را برای او می نویسد. و هر کس در آن جا صد بار لا اله الا الله بگوید با پاداش زنده نگهداشتن یک انسان برابری می کند. و هر کس در آن جا صد بار الحمدلله بگوید با پاداش صدقه دادن خراج بصره و کوفه در راه خدا برابری می کند.(روضه المتقین جلد 2 ص 93)

منابع : کتاب حکمت های درخشان ،مرکز جهانی اطلاع رسانی آل البیت