دستوراتي عرفاني از آية الله قاضي

مرحوم قاضي اول شب مي خوابيدند بعد نماز مي خواندند و بعد مي خوابيدند و باز نماز مي خواندند، همينطور تا دو ساعت به اذان که ديگر نمي خوابيدند، مرحوم آخوند 3 ساعت به اذان صبح بيدار بودند، اگر نافله شب را بجا نياوريد فائده ندارد و عرفان معني ندارد.

مرحوم سيد علي قاضي دستوراتي در ماه هاي رجب، شعبان و رمضان را بيان کرده که دانستن و عمل به آن خالي از لطف نيست.

اصل اين دستور را حضرت آيت الله سيّد محمّدحسين حسيني طهراني، در سال آخر عمر شريف خود در يکي از جلسات براي خواصّ أصحاب خودشان از روي نسخه خطّي آية الحقّ مرحوم آية الله حاج ميزا علي قاضي طباطبائي بيان فرموده، به عمل و مداومت آن تأکيد نمودند و مخصوصاً به طلّابي که با حضرتش مأنوس بودند، أمر کردند آنرا در دفتر خود ثبت نمايند:

«هان اي برادران عزيز و گراميم – که خداي شما را در طاعت خود موفّق بدارد – آگاه باشيد! متوجه و هشيار باشيد که ما در قرقگاه (حريم الهي) داخل شده ايم و همانگونه که در زمينهاي حرم بايد از محرّمات اجتناب نمود و ارتکاب يک سلسله اعمالي که در حرم جرم نيست در آنجا جرم محسوب مي شود، در اين ماهها هم که قرقگاه زماني محسوب مي شود چنين است و بايد با هشياري و مواظبت در آن وارد شد، و به همان نحو که در قرقگاه مکاني که حرم است، انسان به کعبه نزديک مي شود، در اين ماهها هم که قرقگاه زماني است، انسان به مقام قرب خداوند مي رسد. پس چقدر نعمتهاي پروردگار بر ما بزرگ و تمام است؟! و او هرگونه نعمتي را بر ما تمام نموده است؟

توبه را فراموش نکنيم!

پس حال که چنين است، قبل از هر چيز آنچه که بر ما واجب و لازم است، توبه ايست که داراي شرايط لازمه و نمازهاي معلومه است (مقصود همان دستور توبه ايست که رسول خدا صلي الله عليهِ وَ اله و سلم در ماه ذوالقعدة الحرام داده اند و در کتب ادعيه مثل «مفاتيح الجنان» آمده و چهار رکعت نماز دارد .و پس از توبه، واجب ترين چيز بر ما پرهيز از گناهان صغيره و کبيره است تا جائيکه توان و قدرت و استطاعت داريم!.»

«پس دستور توبه را در شب جمعه اول ماه (رجب) يا روز جمعه؛ و يا روز يکشنبه آن، انجام داده نماز توبه را بخوانيد؛ سپس آنها را در روز يکشنبه دوّم همان ماه تکرار و اعاده نمائيد.

سپس ملتزم شويد به مراقبه، چه مراقبه صغري (باز داشتن نفس از آنچه که خداوند بدان راضي نيست) و چه مراقبه کبري (نگاه داشتن دل از آنچه محبوب نمي پسندد.)

و ما هيچگاه نديده و نشنيده ايم که احدي به يک مرحله و مرتبه اي از کمال راه يافته باشد مگر بواسطه برپاداري نماز شب!.»

و نيز خود را وادار به محاسبه (حساب کشيدن از نفس) و معاتبه (سرزنش نمودن در صورت لغزش) و معاقبه (تنبيه نمودن نفس در صورت ارتکاب خلاف) به آن چيزي که شايسته و سزاوار است نمائيد.

پس براستي هر کسي که در صدد متذکر شدن به ذکر حقّ و در مقام خشيت از ذات اقدس حضرت حقّ متعال بوده باشد مي تواند از راه مراقبه و محاسبه و معاتبه و معاقبه متذکر گردد!.»

«پس از اين مرحله، با دلهاي خود به خداوند رو آورده، بيماريهاي گناهانتان را معالجه و مداوا نمائيد و بوسيله استغفار، بزرگي و سنگيني عيوب خود را کاهش دهيد. و بپرهيزيد از اينکه حريم الهي را بشکنيد و پرده هاي حجاب را بالا زده حرمت حرم را هتک نمائيد!

زيرا براستي چنين شخصي در نظام تکوين بي آبرو و مهتوک است گرچه خداوند کريم از روي کرمش، بحسب ظاهر آبروي او را حفظ نمايد؛ و همين جزاي اوست و نيازي به مجازات پروردگار ندارد!.

دستورالعمل اين سه ماه

1- بر شما باد به اينکه نمازهاي فريضه خود را با نوافل آن که مجموعاً پنجاه و يک رکعت است، در بهترين اوقاتشان انجام دهيد؛ و اگر نتوانستيد چهل و چهار رکعت آنرا بجا بياوريد.

چنانچه باز هم شواغل دنيا شما را بازداشت، حتماً نافله ظهر را که به او «صلوة أوّابين» مي گويند، انجام بدهيد.

و نماز ظهر را هم در وقت فضيلت انجام دهيد که در قرآن بدان تأکيد شده و مراد از «صلوة وُسطي» همان نماز ظهر است.

2- و امّا در مورد نافله شب بخصوص بايد بدانيد که: انجام دادن آن در نظر مؤمنين و سالکان حضرت معبود از واجبات است و هيچ چاره اي جز أتيان آن نيست! و تعجّب است از کساني که قصد رسيدن به مرتبه اي از مراتب کمال را داشته ولي به قيام شب و انجام نوافل آن بي توجّه هستند!.

3- بر شما باد به قرائت قرآن کريم در نافله هاي شب که انسان را حرکت داده، سير او را سريع مي نمايد و براي او بسيار مفيد است. تغنّي به قرآن، انسان را بخدا نزديک مي کند! بخلاف غناي محرم که آدمي را به لهو مي کشاند. پس تا مي توانيد در شبها قرائت قرآن کنيد، چرا که قرائت قرآن شراب مؤمنين است.

4- بر شما باد اينکه: به انجام دادن اوراد و أذکاري که هر يک از شما بعنوان دستور در دست داريد، ملتزم و متعهد باشيد!.

و بر شما باد به مداومت سجده يونسيّه و گفتن ذکر يونسيّه: «لا إلهَ إلا أنتَ سُبحانکَ إني کُنْتُ مِن الظالمين» در سجده از پانصد تا هزار مرتبه.»

5- بر شما باد به زيارت مشهد اعظم، که مراد همان حرم مطهر اميرالمؤمنين و قبر نوراني آن بزرگوار است. و نيز ساير مشاهد مشرفه اهل البيت عليْهم السلام و مساجد معظمه مانند: مسجد الحرام، مسجد النبي، مسجد کوفه، مسجد سهله و بطور کلي هر مسجدي از مساجد! زيرا مؤمن در مسجد، همانند ماهي است در آب دريا!.

6- و هيچگاه پس از نمازهاي واجب خود، تسبيحات حضرت صديقه صلَوات الله عليها را ترک ننمائيد، زيرا اين تسبيحات، يکي از انواع «ذکر کبير» شمرده شده است.»

7- يکي از وظائف مهم و لازم براي سالک إلي الله، دعا براي فرج حضرت حجّت صلوات الله عليه در قنوت «وَتْر» است. بلکه بايد در هر روز و در همه اوقات و همه دعاها، براي فرج آن بزرگوار دعا نمود.

8- و يکي ديگر از وظائف لازم و مهم، قرائت زيارت جامعه، معروف به «جامعه کبيره» در روز جمعه است.

9- لازم است که قرائت قرآن حتماً کمتر از يک جزء نباشد.»

10- تا مي توانيد بسيار به ديدار و زيارت برادران نيکوکار خود بشتابيد، چرا که براستي آنها برادراني هستند واقعي که در تمام مسير، همراه انسانند و با رفاقت خويش، آدمي را از کريوه هاي نفس و تنگناها و عقبات آن عبور مي دهند!.

11-به زيارت اهل قبور ملتزم باشيد ولي نه بصورت مداوم و همه روزه (مثلاً در هفته، يک روز انجام بگيرد) و نبايد زيارت قبور در شب واقع گردد.

هر کسي که نمي تواند هر روز را روزه بگيرد حتي الامکان 5 روز از رجب و 10 روز از شعبان را بگيرد، خلاصه بحسب ملاحظه مزاج و قوه و حال و استعداد بگيرد : و قراءة القرآن در شب علي حد قدرة

ما را با دنيا چه کار؟! براستي دنيا ما را فريب داده، به پستي و ذلّت کشانيد! ما را از مقام عزت و رفعت پائين آورد! و دنيا پست تر از آنست که براي ما هدف قرار گيرد! پس آن را براي اهل دنيا واگذاريد!!.

پس به به! خوشا بحال آن مرداني که بدنهاي آنان در اين عالم خاکي است ولي قلوبشان در عالم لاهوت، يعني در عالم احديت و واحديّت و عزّ پروردگار در پرواز مي باشد!.

و اين افراد، اگر چه از نظر تعداد بسيار کم هستند وليکن از نظر قوّت و مدد و از جهت واقعيت و اصالت و حقيقت داراي اکثريت مي باشند.

اين دستوراتي است که مرحوم قاضي به شاگردان خود داده است ، و رفقا اين دستورات را در اين سه ماه انجام مي دهند؛ البته اين اعمال را در حد امکان ، هر کسي که نمي تواند هر روز را روزه بگيرد حتي الامکان 5 روز از رجب و 10 روز از شعبان را بگيرد، خلاصه بحسب ملاحظه مزاج و قوه و حال و استعداد بگيرد : و قراءة القرآن در شب علي حد قدرة .

اگر مي تواني نخواب و اگر کسي نمي تواند همه شب را نخوابد ،صب باشد ، صب يعني جگر سوخته، بيدار خوابي کند، شب زود بخوابد و سعي کند بيدار خواب کند طوري که بدن استراحت خود را بگيرد.

مرحوم قاضي اول شب مي خوابيدند بعد نماز مي خواندند و بعد مي خوابيدند و باز نماز مي خواندند، همينطور تا دو ساعت به اذان که ديگر نمي خوابيدند، مرحوم آخوند 3 ساعت به اذان صبح بيدار بودند و بيان داشتند که اگر نافله شب را بجا نياوريد فائده ندارد و عرفان معني ندارد.