مهمترين اثر قيام امام حسين عليه السلام 

در مورد قيام امام حسين عليه السلام که داراي اهدافي بوده است، ناگزير اثراتي در جامعه مسلين داشته است. و اثرات آن چيزي نيست که قابل انکار باشد. زيرا بعد از هزار و اندي از اين واقعه جانسوز حرکت امام حسين پابرجاست و علم ايشان برافراشته است.

هر هدفي داراي اثريست و يا بايد گفت اميد هست که اثر مطلوبش را بگذارد. در مورد قيام امام حسين عليه السلام که داراي اهدافي بوده است، ناگزير اثراتي در جامعه مسلين داشته است. و اثرات آن چيزي نيست که قابل انکار باشد. زيرا بعد از هزار و اندي از اين واقعه جانسوز حرکت امام حسين پابرجاست و علم ايشان برافراشته است. عده اي که حضرت را کشتند گمانشان بر اين بود که ديگر اثري از او در عالم باقي نمانده است. اما آيندگان با حقيقتي روبرو شدند که ناخودآگاه به تقديش پرداختند و به عمل او افتخار کردند نه اينکه آنان از پيروان او باشند بلکه چون او بشري بود که در راه حقيقت حاضر شد از بزرگترين سرمايه اش که همان جان آدميست گذشت و در اين راه عزيزترين کسانش را فدا کند؛ به همين خاطر همه انسانهايي که بويي از انسانيت برده اند به اقدام او افتخار مي کنند. اين است که امام عظيم الشأن فرمود: محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است. و اسلام هم براي تمام انسانهاست.

بزرگان براي قيام امام حسين صلوات الله عليه اهداف متعددي بيان کرده اند؛ اين اهداف گرفته شده از کلام خود حضرت از هنگامي است که قصد خروج از مدينه را کردند. در اين نوشتار سعي شده است با توجه به زيارت امام حسين عليه السلام در روز اربعين مهمترين هدف و در نهايت والاترين اثر قيام حضرت ابا عبدالله بررسي شود.

سازش نکردن با ظالمان زمان

يکي از اهداف قيام امام که براي آزاديخواهان دنيا بسيار آموزنده بوده است سازش نکردن با ظالمان زمان بود؛ اين به کرار در جملات حضرت در مدت حدود شش ماهي که به قيام مي پرداختند ديده مي شود. همانند جمله معروفشان در برابر سپاه عمرسعد در روز عاشورا که فرمود: هيهات منّه ذلّه. (1)

در كتاب احتجاج مي نگارد: هنگامى كه لشكر كفر امام حسين(عليه السلام) را محاصره نمودند آن بزرگوار بر اسب خود سوار شد و پس از اينكه مردم را ساكت نمود و حمد و ثناى خداى را بجاى آورد فرمود: ... آگاه باشيد زنازاده اي كه پسر زنازاده است مرا بين شمشير كشيدن و ذلت قرار داده است. هيهات‏ است براى او! هيهات‏ كه من ذلت را بپذيرم! (2)

 و اولين جمله ايشان در مدينه در دارالاماره خطاب با والي مدينه وليد بن عتبه آنگاه که خواستند از ايشان به زور بيعت بگيرند اينست که: مثلي لا يباع مثله. (3) هرگز مثل مني با همچو يزيدي بيعت نمي کند. و بدين گونه به تمام انسانها در طول تاريخ پيغام داد که انسان آزاده نبايد با انسانهاي غوطه ور در ماديات سازش کند. و تاريخ شاهد اين قضيه است که قيام امام تا چه حددر اين زمينه اثر گذار بوده است.

هدف ديگر حضرت امر به معروف و نهي از منکر بود. همانگونه که امام حسين عليه السلام به برادرش محمدبن حنفيه نوشت: إنّما خرجتُ لطلب الاصلاح في أمت جدي، أريد أن آمر بالمعروف و انهي عنه المنکر. (4) همانا من قيام کردم تا امر به معروف و نهي از منکر بکنم. و نيز در زيارتي که براي امام حسين(عليه السلام) وارد شده آمده است: أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ أَقَمْتَ‏ الصَّلَاةَ وَ آتَيْتَ الزَّكَاةَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَيْتَ عَنِ الْمُنْكَر (5) شهادت مي دهم که شما امر به معروف و نهي از منکر کرديد.                                                 

امام خميني(ره) در اين زمينه مي فرمايد: سيدالشهدا - سلام اللَّه عليه- از همان روز اول كه قيام كردند براى اين امر، انگيزه‏شان اقامه عدل بود. فرمودند كه، مى‏بينيد كه معروف، عمل بهش نمى‏شود و منكر، بهش عمل مى‏شود. انگيزه اين است كه معروف را اقامه كند و منكر را از بين ببرد، انحرافات همه از منكرات است، جز خط مستقيم توحيد هرچه هست منكرات است، اينها بايد از بين برود و ما كه تابع حضرت سيدالشهدا هستيم بايد ببينيم كه ايشان چه وضعى در زندگى داشت، قيامش، انگيزه‏اش نهى از منكر بود كه هر منكرى بايد از بين برود. (6)

اثر اين هدف در جامعه مسلمين بپا خواستن بسياري از مؤمنان براي انجام اين فريضه مهم بود.      

در همه اين اهداف يک اثري مشترک هست. اين اثر بسيار مهم در زيارت اربعين آمده است: