ما مقصریم یا شیطان؟

حضرت آدم و حوا هم كه تا به حال قسم دروغ نشنيده بودند غفلت كردند از آن نهى الهى و باز به احترام اسم خدا حرف او را باور كردند و از آن درخت خوردند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ما مقصريم يا شيطان؟

همه انبيا معصوم بودند اما درباره بعضى از انبيا تعبيراتى به كار رفته كه در عين‌حال كه با عصمتشان منافات ندارد اما نشانه‏اى هست از يك نکته منفى.

حضرت آدم على‌نبينا وآله‌وعليه‌السلام به عقيده ما مسلمان‏ها به‌ويژه شيعيان، صفى‌الله بود و معصوم و خطايى كه مخالف عصمت باشد از او سر نزد، ولى يك امرى كه به تعبير قرآن عصيان ناميده شد نسبت به حضرت آدم داده شده كه از آن شجره منهيه تناول كرد.

حالا آن درخت چى بود چه خصوصيتى داشت خيلى گفت‌وگوها در اين زمينه شده و در حقيقت يك رازى است.

به هرحال شيطان آمد پيش حضرت آدم و حوا و مطالبى گفت كه باعث شد آنها مرتكب ترك اولى بشوند كه در قرآن عصيان ناميده شده و «عصى‌آدم ربه و...». البته باز تأكيد مى‏كنم كه اين عصيان مخالف عصمت نيست.

قرآن هم در وصف شيطان مى‏فرمايد: «يعدهم و يُمَنيهم»(نساء/120) كار شيطان اين است به مردم وعده مى‏دهد و آرزو در دلشان ايجاد مى‏كند اما وعده‏هاى شيطان همه‏اش فريب است.

جريان اين بود که شيطان آمد پيش حضرت آدم گفت مى‏دانيد چرا خدا گفته از اين درخت نخوريد براى اين كه اگر از اين درخت بخوريد فرشته مى‏شويد و عمر جاودانى پيدا مى‏كنيد؛ بعد هم قسم خورد كه من خيرخواه شما هستم.

حضرت آدم و حوا هم كه تا به حال قسم دروغ نشنيده بودند غفلت كردند از آن نهى الهى و باز به احترام اسم خدا حرف او را باور كردند و از آن درخت خوردند.

درباره اين‌ ماجرا سخن بسيار است و من به آن مسائلش كار ندارم. اين نکته را مى‏خواهم بيان كنم كه شيطان كارش را از كجا شروع كرد؟ با يك دروغ و از همين‌جا شما مي‌توانيد ماهيت شيطان و شيطنت را درك كنيد كه اصلاً كار شيطان چيست. تمام كارهاى شيطانى محورش دروغ است.

يك داستان قرآني ديگر را نقل کنم. روز قيامت وقتى حساب همه خلايق رسيده مى‏شود، شيطان و پيروانش در جهنم جايگزين مى‏شوند در اينجا مى‏افتند به جان هم. او مى‏گويد تقصير تو بود. آن مى‏گويد تقصير تو بود. مستضعفان و ضعفاى جوامع به بزرگ‏ترها مى‏گويند كه تقصير شما بود، شما ما را گمراه كرديد و به دنبال خودتان كشانديد. آنها مى‏گويند ما كه زورى نداشتيم مى‏خواستيد خودتان نياييد. بالاخره جنگ و دعوا مى‏شود توى جهنم. آخر سر مى‏آيند مى‏گويند همه تقصيرها گردن شيطان است. او بود كه همه ما را فريب داد. هم بزرگ‏ترها را و هم كوچك‏ترها را. مى‏افتند به جان شيطان كه تو بودى همه ما را گمراه كردى و تو بايد بيش‌تر از همه ما عذاب بشوى.

شيطان هم با اينها بحث مى‏كند مى‏گويد من چه زورى داشتم؟ كارى كه من مى‏كردم اين بود كه مى‏گفتم بياييد، شما هم مى‏آمديد! يك وعده دروغى مى‏دادم بعدش هم تخلف مى‏كردم. از من ساخته نبود به وعده‏ام وفا كنم. شما مى‏ديديد كه وعده‏هاى من دروغ است باز هم فريب من را مى‏خورديد تقصير خودتان بود؛ «فلاتلومونى و لوموا انفسكم»(ابراهيم/22) پس مرا ملامت مکنيد، خودتان را ملامت کنيد.

قرآن هم در وصف شيطان مى‏فرمايد: «يعدهم و يُمَنيهم»(نساء/120) كار شيطان اين است به مردم وعده مى‏دهد و آرزو در دلشان ايجاد مى‏كند اما وعده‏هاى شيطان همه‏اش فريب است. يك مثل كوچك بزنم. همه ما دوران جوانى را گذرانده‏ايم. براى ما زياد پيش آمده كه گاهى يك صحنه‏اى را ديده‏ايم خيال كرديم خيلى لذت‌بخش است، خيلى فوق‌العاده است. فكر كرديم كه اگر آن خواسته‏اى كه نسبت آن موضوع داريم برآورده بشود ديگر غرق در لذت خواهيم شد.

حضرت آدم و حوا هم كه تا به حال قسم دروغ نشنيده بودند غفلت كردند از آن نهى الهى و باز به احترام اسم خدا حرف او را باور كردند و از آن درخت خوردند.

منظره‏اى را مى‏بينند، صدايى مى‏شنوند، حرفى مى‏شنوند آرزو مى‏كنند كه آن برايشان تحقق پيدا كند. وقتى مى‏رسند بهش مى‏بينند نه، خبرى نبود. گاهى هم پشيمان مى‏شوند. اين همان وعده شيطان است و تخلفش. مى‏گويد اگر بياييد دنبال من خيلى لذت‏ها و سعادت‏ها نصيبتان مى‏شود، تجربه مى‏كنند مى‏بينند دروغ است فردايش دوباره فريب مى‏خورند. به دنبال شيطان راه مى‏افتند مى‏دوند با سر، يكهو سرشان مي‌خورد به سنگ و مى‏شكافد باز هم به هوش نمى‏آيند فردا دوباره همين آش است و همين كاسه. اين داستان شيطان است و گمراه كردن انسان‏ها.

برگرفته از سخنان آيت الله مصباح يزدي


تنظيم براي تبيان: شکوري

مطالب مرتبط مجموعه :
آخرین مطالب سایت