افتادگی پلک ها
افتادگي پلک ها
(Ptosis)
به افتادگي پلك فوقاني، پتوز گفته مي شود. اين افتادگي ممكن است خفيف باشد و يا تمامي مردمك چشم را بپوشاند.
در برخي موارد پتوز مي تواند ديد طبيعي را محدود و يا حتي به طور كامل مسدود نمايد.
پتوز مي تواند:
* يك يا هر دو چشم را درگير كند.
* وراثتي باشد.
* در بدو تولد بروز كند.
* در سنين بالاتر اتفاق بيفتد.
پتوز در كودكان
پتوز مادرزادي به معناي وجود پتوز در بدو تولد مي باشد. اگر كودكي با پتوز متوسط تا شديد متولد شود، ممكن است براي تكامل بينايي نيازمند درمان فوري باشد.
پتوز مادرزادي اغلب در اثر نقص در تكامل عضله ي بالابرنده پلك فوقاني كه عضله لواتور نام دارد، اتفاق مي افتد.
اگرچه معمولا پتوز يك اختلال مجزا مي باشد، ولي در موارد مادرزادي، ممكن است همراه با اختلالات زير باشد:
* اختلال حركات چشمي
* بيماري هاي عضلاني
* تومورهاي پلك يا ساير تومورها
* اختلالات عصبي
* عيوب انكساري
پتوز مادرزادي معمولا با گذشت زمان بهبود نمي يابد.
علايم و نشانه هاي پتوز كدام اند؟
شايع ترين علامت آشكار پتوز در كودكان، افتادگي پلك مي باشد. در پتوز مادرزادي، اغلب عدم تقارن چين پلك فوقاني وجود دارد. كودكان مبتلا به پتوز ممكن است براي ديدن مجبور شوند گردن خود را به عقب خم كنند يا ابروها را به سمت بالا بكشند. اين حرکات سر و صورت نشان مي دهد كه كودك سعي مي كند براي ديدن از هر دو چشم استفاده نمايد. بعد از گذشت چند سال، وضعيت هاي غير طبيعي سر ممكن است منجر به اختلالات ظاهري سر و گردن شوند.
مشكلات ناشي از پتوز در كودكان كدام اند؟
شايع ترين اختلال جدي ناشي از پتوز دوران كودكي، آمبليوپي (تنبلي چشم) مي باشد.
به دو علت پتوز مي تواند ايجاد تنبلي چشم كند:
1- انسداد مسير بينايي در موارد پتوز شديد
2- ايجاد آستيگماتيسم و تاري ديد ناشي از آن
به علاوه پتوز ممكن است در صورت وجود انحراف چشم آن را مخفي نمايد و اين مورد نيز مي تواند منجر به تنبلي چشم شود.
پتوز مادرزادي چگونه درمان مي شود؟
در اغلب موارد، پتوز كودكان با جراحي درمان مي شود. اگر تنبلي چشم هم وجود داشته باشد، ممكن است درمان با قرار دادن پوششي بر روي چشم سالم، استفاده از عينك يا قطره چشمي ضروري باشد.
تشخيص لزوم انجام جراحي و انتخاب روش مناسب، بر اساس عوامل زير صورت مي گيرد:
* سن كودك
* درگيري يك يا هر دو پلك
* شدت پتوز
* قدرت عضلات بالا برنده و پايين آورنده پلك
* وضعيت حركات چشمي
در اوايل دوران زندگي، معمولا ضرورتي براي انجام عمل جراحي در موارد خفيف تا متوسط پتوز وجود ندارد. کودکان هم در موارد مذكور و هم موارد شديدي كه تحت عمل جراحي قرار گرفته اند، بايد به طور منظم از نظر تنبلي چشم، عيوب انكساري و حالت هاي وابسته، توسط چشم پزشك، بررسي و در صورت نياز تحت درمان قرار گيرند.
علل پتوز بالغين
* كشيدگي يا جداشدن تاندون عضله لواتور از روي پلك که شايع ترين علت پتوز در بالغين است.
* افزايش سن
* به دنبال جراحي كاتاراكت (آب مرواريد) يا ساير جراحي هاي چشمي
* ضربه به چشم
پتوز بالغين همچنين ممكن است ناشي از ساير بيماري ها مانند بيماري هاي عصبي يا عضلاني و در موارد نادر تومورهاي حدقه چشم باشد كه عضله بالابرنده پلك، يا عصب آن را درگير مي كند.
پتوز بالغين چگونه درمان مي شود؟
چشم پزشك مي تواند بررسي کاملي از مشكل شما به عمل آورده و راجع به روش هاي درماني مختلف و خطرات احتمالي آن ها اطلاعات لازم را در اختيار شما قرار دهد.
براي تشخيص علت پتوز و انتخاب بهترين روش درماني ممكن است نياز به انجام آزمايش خون، عكسبرداري هاي مخصوص و يا ساير آزمايشات باشد.
در صورت يافتن علت زمينه اي بايد ابتدا اين مورد اصلاح گردد، اما در اغلب موارد، درمان نهايي، جراحي است كه نوع جراحي نيز بر اساس شدت پتوز و ساير يافته هاي باليني تعيين مي گردد.
خطرات جراحي پتوز كدام اند؟
خطرات جراحي پتوز شامل عفونت، خونريزي و كاهش بينايي مي باشد، ولي وقوع اين عوارض بسيار نادر است.
بلافاصله بعد از عمل، ممكن است چشم به طور كامل بسته نشود، ولي اين عارضه معمولا مقطعي است. در طي اين مدت مي توان از قطره و پماد براي محافظت چشم استفاده نمود. اگرچه ظاهر پلك به طور قابل توجهي اصلاح مي شود، اما ممكن است پلك ها كاملا قرينه به نظر نرسند.
در اغلب موارد بعد از جراحي، هنگام نگاه کردن به سمت پايين، پلك عمل شده کمي بالاتر قرار مي گيرد و شب ها مختصري باز مي ماند كه اين دو عارضه مشكل آفرين نيستند.
در موارد نادر، حركات كامل پلك قابل برگشت نيست.
در برخي موارد، ممكن است بيش از يك بار عمل جراحي لازم باشد.
*مطالب مرتبط:
روش نوين جراحي افتادگي پلك در دنيا
استرابيسم (انحراف چشم يا لوچي)
بخش تغذيه و سلامت تبيان