مو و ناخنها
مو و ناخنها
دفعه‌ی بعدی كه یك گربه مهربان را نوازش می‌كنید، به خاطر بیاورید كه شما هم دارای كرك و چنگال هستید. موهای روی سر شما قابل مشاهده‌ترین كرك‌ها هستند. البته بیش‌تر پوست شما نیز با مو پوشیده شده‌است. بیش از سه میلیون تار مو در كل بدن پراكنده‌اند. درست به همان روشی كه كرك حیوانات رشد می‌كند، موها نیز به سمت خارج پوست رشد می‌كنند. ناخن‌های انگشتان دست و پای شما نیز، درست مثل چنگال‌های سگ و گربه، از پوست به بیرون رشد می‌كنند. تفاوت اصلی این است كه ناخن‌های شما پهن و كند بوده، در حالی‌که چنگال‌ها باریك و نوك‌تیز هستند تا به حیوانات در دویدن، بالا رفتن و شكار كمك كنند. مو و ناخن هر دو به صورت عمده از پروتئین‌های سخت و زبر بدن به نام كراتین ساخته شده‌اند. این ماده سخت و محكم و در عین حال سبك در پوست نیز یافت می‌شود و در دنیای حیوانات كاربردهای فراوانی دارد. به عنوان مثال یال اسب‌ها و پر پرندگان از كراتین ساخته شده‌است.
ریشه‌ی مو
موها از حفره‌هایی در داخل پوست رشد می‌كنند كه فولیكول مو نام دارد. مو با اضافه كردن سلول‌های جدید در ریشه خود رشد می‌كند. این سلول‌ها، زیر میكروسكوپ، به صورت یك برآمدگی خاكستری رنگ در پایه مو دیده می‌شوند. بدنه مو (بخش صورتی رنگ) مرده است.
آزمایش
ضخامت مو چقدر است؟
وسایل لازم
مو
میكروسكوپ
اسلاید
پوشش اسلاید (لامل)
خط‌كش
شما می‌توانید ضخامت مو را به وسیله میكروسكوپ اندازه‌گیری نمایید. از یك بزرگ‌تر بخواهید یك تار مو برای شما ببرد. مو را روی اسلاید قرار دهید و پوشش اسلاید را روی آن بگذارید تا آن‌را بی‌حركت نگه‌دارد. اكنون یك خط‌كش پلاستیكی شفاف روی پوشش قرار دهید. از طریق میكروسكوپ به مو و علامت‌های خط‌كش نگاه كنید و قضاوت نمایید ضخامت مو چقدر است. ضخامت مو در یك سر و در افراد مختلف چه‌قدر متفاوت است؟
ایستادن مو
در حیوانات پشمالو، ماهیچه كوچكی در پوست – ماهیچه arrector pili – به پایه هر مو وصل شده‌است. این ماهیچه می‌تواند پایه مو را بكشد و باعث ایستادن انتهای آن شود. این وقتی اتفاق می‌افتد كه حیوان می‌خواهد بزرگ و عصبانی به نظر برسد. همچنین زمانی كه هوا سرد است، چنین اتفاقی می‌افتد. هوا مابین موهای سیخ‌شده گیر می‌افتد و پتویی از هوا ساخته می‌شود كه حرارت بدن را نگه می‌دارد. موهای ما كوچكتر از موهای حیوانات است ولی آن‌ها هم دقیقا مشابه حالت گفته شده، وقتی می‌ترسیم یا سردمان است، به حالت ایستاده قرار می‌گیرند.
گربه ترسیده
پشم‌های یك گربه، وقتی می‌ترسد، روی انتهای خود می‌ایستد تا بزرگ‌تر به نظر برسد.
پوست در حالت عادی
ماهیچه‌های arrector pili كه به ریشه موهای شما وصل هستند، در حال استراحت بوده و بنابراین موهای بدن شما نسبتا صاف است.
موهای سیخ‌شده
وقتی شما سردتان است یا ترسیده‌اید، ماهیچه‌های arrector pili منقبض شده و موهای پوست شما را به بالا می‌كشند.
آزمایش
ناخن‌های شما با چه سرعتی رشد می‌كنند؟
ناخنها در برخی افراد، نسبت به افراد دیگر سریعتر رشد می‌كند. همچنین وقتی هوا گرم است – یعنی تابستان در مقایسه با زمستان- رشد ناخن سریعتر می‌شود. ناخن‌های دستی كه شما بیش‌تر از آن استفاده می‌كنید، ممكن است سریعتر از دست دیگر رشد كند. زیرا فعالیت بیش‌تر دست آن‌ها را گرم‌تر نگه می‌دارد. ناخن‌های انگشتان شما با چه سرعتی رشد می‌كنند؟
وسایل لازم
خط‌كش با تقسیم‌بندی میلیمتر
كاغذ شطرنجی
خودكار
1- طول ناخن هر انگشت را اندازه‌گیری كنید و برای این اندازه‌گیری تمام ناخن از پایه تا انتها را درنظر بگیرید.
2- یك هفته بعد طول ناخنها را دوباره اندازه‌گیری نمایید. پنج نمودار (یك نمودار برای هر انگشت در دور دست) رسم كنید تا ببینید ناخن‌های شما در هر هفته چگونه رشد می‌كنند. ناخن‌های خود را نجوید! آیا تفاوتی بین نرخ رشد در فصل‌های مختلف و بین دست چپ و راست وجود دارد؟