مننژیت در کودکان

التهاب مننژ پرده هایی كه سطح مغز و نخاع را می پوشانند مننژیت نامیده می شود. این بیماری به وسیله عفونت باكتریایی یا ویروسی ایجاد می شود. علائم مننژیت ویروسی خفیف هستند اما مننژیت باكتریایی می تواند جان بیمار را به خطر بیندازد. مننژیت باكتریایی بیشتر در كودكان زیر پنج سال دیده می شود ، با این حال در هر سنی ممكن است اتفاق بیفتد. مننژیت ویروسی بر خلاف مننژیت باكتریال بیشتر به صورت اپیدمی و همه گیر رخ می دهد و اغلب در كودكان بالای پنج سال دیده می شود.

علل ایجاد مننژیت:

ویروس های متعددی نیز باعث بروز مننژیت می شوند كه از بین آنها ویروس آنفلوانزا ، آبله مرغان، منونوكلئوز عفونی ، و ایدز شایعتر هستند.

علائم مننژیت:

علائم مننژیت باكتریال و ویرال در برخی مراحل شبیه هم هستند. با این حال علائم مننژیت باكتریال شدیدتر بوده و در اغلب موارد به سرعت ( گاه ظرف چند ساعت ) پیشرفت می كند.  در شیرخواران علائم غالباً گنگ و یا مبهم است و می تواند شامل موارد زیر باشد:

-        بدحالی عمومی؛

-        تب؛

-        استفراغ ؛

-        نخوردن غذا؛

-        گریه و بیقراری؛

در كودكان بزرگتر ممكن است تمام علائم فوق به اضافه علائم دیگر دیده شود، مثل:

-        سردرد شدید؛

-        حساسیت و انزجار از نور شدید و صدای بلند؛

-        سفتی عضلات، بخصوص عضلات گردن؛

در تمام سنین ابتلا به مننژیت ممكن است همراه با علائمی مثل گیجی، اختلال هوشیاری و گاه تشنج باشد. در برخی كودكان مبتلا به مننژیت، بثورات جلدی مشخصی به صورت نقاط مسطح صورتی یا قرمز كه با فشار دست محو نمی شوند، دیده می شود. اگر كودك به طور غیر عادی بدحال است و یا حداقل دو علامت از علائم فوق در وی پدیدار شده باشد بلافاصله با پزشك مشورت كنید و یا كودك را به نزدیكترین بیمارستان برسانید. كودك در بیمارستان بستری می شود و نخست آب نخاع وی جهت آزمایش نمونه گیری می شود و با كمك این آزمایش می توان مننژیت ویرال و باكتریال را از هم تشخیص داد و در مواردی عامل ایجاد كننده مننژیت را نیز مشخص نمود. همچنین ممكن است نمونه خون نیز جهت كشت و تعیین وجود باكتری در آن به آزمایشگاه فرستاده شود.

درمان

در صورت شك به مننژیت، پس از انجام آزمایش های لازم و حتی پیش از آماده شدن جواب آزمایش ها باید درمان با آنتی بیوتیك شروع شود. اگر جواب آزمایش ها مشخص كند كه كودك مبتلا به مننژیت ویروسی شده، آنتی بیوتیك ها قطع می شوند و هیچ درمان دیگری به جز مسكن لازم نیست. عفونت های ویروسی معمولاً پس از 5 تا 14 روز بسته به نوع ویروس خود به خود بر طرف می شوند. اگر تشخیص مننژیت باكتریال تأیید شود، مصرف آنتی بیوتیك باید ادامه یابد ( ممكن است در صورت لزوم برحسب باكتری تشخیص داده شده ، نوع آنتی بیوتیك تغییر كند ). همچنین ممكن است برای كودك مایعات داخل وریدی و داروی ضد تشنج تجویز شود ( در صورت وجود تشنج ). درمان با آنتی بیوتیك ممكن است تا ده روز طول بكشد.

چگونه می توان از مننژیت پیشگیری كرد؟

واكسن هایی كه به طور معمول وجود دارند و استفاده می شوند كودك را بر علیه هموفیلوس و یك مننگوكوك محافظت می كنند. راه دیگری كه برای محافظت فرد در مقابل مننژیت باكتریال وجود دارد، دادن آنتی بیوتیك به كسانی است كه با فرد مبتلا تماس نزدیك داشته اند، بخصوص كودكان و بزرگسالانی كه در یك خانه زندگی می كنند.

پیش آگهی:

مننژیت های ویروسی بندرت عارضه ای باقی می گذارند. همچنین درمان مناسب و به موقع با آنتی بیوتیك اغلب سبب بهبود كامل بیماری می شود. در تعداد اندكی از كودكان ممكن است عوارضی مثل ناشنوایی ، تشنج و یا مشكلات یادگیری ایجاد شود. به ندرت بیماری ( حتی در صورت درمان مناسب ) به مرگ منتهی می شود.