آدمک‌های جادویی
آدمک‌هاي جادويي
هنوز بعد از گذشت چندين سال به عروسکم که يادآور خاطره‌هاي شيرين و قدرت‌هاي جادويي اوست مي‌نگرم و شايد به همين علت است که باعث شده من آن را از ميان آن همه عروسک حفظ کنم.قدرت جادويي عروسک من هنوز با دست‌هاي پرمحبت کودکانه جادو کرده و آن کودک را شکوفا مي‌کند.
اما آيا به راستي اين فقط خاصيت عروسک من است يا همه عروسک‌ها و آدمک‌ها قدرت جادويي دارند و مي‌توانند کودکي را به اوج خلاقيت، زبان آموزي، مهرورزي، مسئوليت‌پذيري و تخيل‌پردازي برسانند؟
عروسک‌ها و آدمک‌هايي که از کودکي به عنوان نوعي اسباب‌بازي با کودکانمان همراه است ، از چنان خاصيتي برخوردار است که آن را از ساير اسباب‌بازي‌ها جدا مي‌کند و اين خاصيت به خاطر آن است که کودک با عروسکش مي‌تواند حرف بزند و براي آنها از اتفاق‌هايي که او را خوشحال و ناراحت کرده صحبت کند و اين صحبت کردن با عروسکش باعث افزايش گنجينه ي لغات و جمله‌بندي او شده و از طرفي باعث تخليه ي رواني مي‌گردد.
کودک با اين اسباب‌بازي خاص چنان پيوندي مي‌خورد که گاه او را فرزند خود مي‌پندارد، فرزند عروسکي که همچون نوزادي از او مراقبت مي‌کند، او را مي‌خواباند، به او غذا مي‌دهد و آن را به گردش و تفريح مي‌برد و به اين وسيله کودک ، مسئوليت‌پذير مي‌شود و روابط اجتماعي را مي‌آموزد که او را براي آينده آماده مي‌کند.
اين اسباب‌بازي ويژه چنان با عروسک ارتباط برقرار مي‌کند که در فضاي شخصي کودک جا مي‌گيرد و اينگونه با آن ارتباط برقرار مي‌کند ، که تمامي رويدادهاي زندگيش را و تمامي ناگفته‌هاي کودکانه‌اش را که گاهي نمي‌تواند به زبان بياورد ، با آن در ميان مي‌گذارد و گاه ساعت‌ها خود و او را در کهکشان‌ها به همراه موجودات خيالي تصور کرده و در لحظه‌اي در درياهاي دور... و اينگونه تخيلاتش را گسترش داده و ذهنش را مي‌پروراند.
آري تمامي اين يادگيري‌ها به وسيله عروسک‌ها و آدمک‌ها موثرتر عمل مي‌کند ؛ زيرا اين عروسک‌ها و آدمک‌ها يک نوع کارکرد ندارد و يک نوع يادگيري را آموزش نمي‌دهند و حتي او را در چند بعد براي آينده آماده مي‌کند. اما اسباب‌بازي مانند ماشين ، تک بعدي است مثلا فقط رانندگي را به وي آموزش مي‌دهد.
اما هنگامي اين اسباب بازي باعث عملکرد بهتر در ميان کودکان مي‌شود که والدين هم در اين امر مساعدت کنند و کودکان را در هنگام بازي کردن با عروسک و آدمک‌هاشان تشويق کنند و به آنها ياد بدهند که به عروسک‌ها و آدمک‌ها احترام گذاشته و دوستشان بدارند و در هنگام برخوردهاي مثبت با اين اسباب‌بازي خاص، کودکان را تشويق کنند و آن هنگام که پسر بچه‌ها با آدمک خود مشغول بازي هستند ، آنها را به گفتگو با آدمک خود ترغيب کنند.و يا هنگامي که اعمال خشونت کمتري به روي آدمک خود دارند او را تحسين کنند.
کوتاه سخن اينکه با اين اسباب‌بازي خاص، شما مي‌توانيد اکثر آموزش‌ها را از ابتدايي‌ترين مانند آداب غذا خوردن، تا آداب و روابط اجتماعي به کودکان فرا دهيد.
اما با تمام کارکردهاي منحصر به فردي که اين اسباب‌بازي با خود به همواره دارد نبايد از کارکردهاي رواني منفي آن غافل بود که اين کارکرد منفي در اثر نوع عروسک‌هاي خاص ايجاد مي‌شود و آن قابليت باروري در ميان عروسک‌ها است چرا که کودک در اثر برخورد با اين عروسک‌ها شايد دچار مقايسه شود که چرا او نمي‌تواند بارور شود و از طرفي ممکن است براي او سوالاتي مانند : "چگونه بارور شدن عروسک‌ها " به وجود آيد که کنجکاوي او را زودهنگام فعال سازد و يا سوالات گسترده‌تري جداي از آن سوالاتي که رخ مي‌دهد براي او ايجاد شود.
و نوع دومي که داراي کارکرد منفي است عروسک‌ها و آدمک‌هايي است که همه وسايل زندگي را که از ابتدا به همراه اين عروسک‌ها و آدمک‌ها خريداري مي‌شوند جداي از اين که به علت هزينه گزافي که باعث خريد آنها پرداخت مي‌شود؛ از طرف والدين به سختي کنترل مي‌شود، بنابراين لذت بازي کردن را از کودک مي‌گيرد، و ديگر آنکه اين آماده و حاضر بودن اسباب‌بازي‌ها باعث مي‌شود که کودکان کنجکاوي لازم را در به دست آوردن و تهيه اين وسايل انجام ندهند و به نوعي از خلاقيت و نوآوري کودک بکاهد .
اين عدم تلاش باعث مي‌شود که کودکان در آينده هم همه‌چيز را آماده و حاضر بخواهند و به انسان‌هايي پرتوقع، زود رنج، کم تحرک، بدون خلاقيت و يا شايد هم بي‌مسئوليت بار بيايند . پس در هنگام انتخاب هر گونه اسباب‌بازي دقت کنيم و اگر انتخابمان اين اسباب‌بازي ويژه بود يادمان باشد آن نوعي را انتخاب کنيم که نرم، ساده، در اندازه مناسب و دوست داشتني براي وي باشد تا آنگاه بتوانيم يک عروسک يا آدمک‌جادويي را به همراه دست‌هاي پر محبت کودکانمان خلق کنيم.
نويسنده : نسترن منتصرالدوله - کارشناس علوم تربيتي
مقالات مرتبط :