كابوسی به نام دیكته   

چند موضوع راجع به اختلالات یادگیری

 گاهی كودك شما، از نظر بهره ی هوشی در حد متوسط یا بالاتر قرار دارد، اما موفقیت تحصیلی او كه به وسیله ی آزمون استاندارد اندازه‌گیری می شود ، نشان‌دهنده ی آن است كه امتیازات كسب شده، كمتر از حد انتظار براساس سن تقویمی‌اش و آموزش متناسب با سن كودك است.

 این درست همان موقعیتی است كه مدت‌ها محل اختلاف متخصصان و مسئولان مدرسه بوده است؛ اختلالی كه از آن با عنوان «اختلال یادگیری» نام برده می‌شود.

اختلالات یادگیری كه ممكن است تا حدودی جنبه ی ارثی داشته باشد، زمانی در كودكی مطرح می شود كه مشكلاتی در پیشرفت تحصیلی یا فعالیت‌های روزمره‌ای كه مستلزم مهارت‌های خواندن، نوشتن و حل مسائل ریاضی است، ایجاد شده و ممكن است با روحیه ی ضعیف، عزت‌نفس پایین و كمبودهایی در مهارت‌های اجتماعی همراه باشد.

میزان ترك تحصیل كودكان یا نوجوانانی كه اختلال یادگیری دارند در حدود 40 درصد، برآورد شده است.از سوی دیگر و از آنجایی كه اختلال‌های یادگیری ممكن است تا بزرگسالی ادامه یابند، بزرگسالانی كه این اختلال را دارند نیز ممكن است در زمینه‌های استخدامی یا سازگاری اجتماعی، با مشكلات جدی روبه‌رو شده و مواردی نظیر بیش‌فعالی، لجبازی و نافرمانی، اختلال سلوك و افسردگی را بروز دهند.

 آیا كروموزم‌ها مقصرند؟

اما نكته ی دیگری كه حائز اهمیت است، این است كه در هر حال، اختلال‌های یادگیری گاهی همراه با انواعی از بیماری‌های جسمانی نظیر مسمومیت با سرب، نشانگان جنین الكلی یا نشگانگانX شكسته دیده می‌شوند.

 البته اختلال‌های یادگیری، مواردی هستندكه باید آنها را از تغییرات نابهنجار در پیشرفت تحصیلی و نیز مشكلات تحصیلی مربوط به فراهم نبودن امكانات، تدریس ضعیف یا عوامل فرهنگی، متمایز كرد؛ چرا كه تحصیلات ناكافی نیز می‌تواند عملكرد ضعیف در آزمون‌های پیشرفت را به وجود آورد.

 از سوی دیگر بینایی و شنوایی ناقص نیز ممكن است بر میزان یادگیری افراد تاثیرگذار باشند.بنابراین، این 2 عامل نیز باید به وسیله ی آزمون‌های بینایی‌سنجی و شنوایی‌سنجی مورد بررسی قرار گیرند.البته تشخیص اختلال یادگیری در شرایطی كه چنین نقیصه‌های حسی وجود دارند، تنها زمانی مطرح می‌شود كه مشكلات یادگیری بیش از حد معمول باشد.

در مواردی هم اختلال‌های یادگیری با اختلال عمومی در كاركرد ذهنی هماهنگی دارند و در برخی موارد مثل اختلال در ریاضیات و اختلال در بیان نوشتاری، اختلال دیگری مثل اختلال در خواندن نیز وجود دارد. در زیر به مواردی از این اختلالات و ویژگی‌های تشخیصی آنها اشاره می‌كنیم.

یك اختلال پسرانه

مهمترین مشخصه اختلال در خواندن، افت در پیشرفت خواندن است به این معنی كه دقت، سرعت و درك در خواندن دچار كاهش می‌شود. در افراد مبتلا به این اختلال، سن تقویتی، هوش اندازه‌گیری شده و تحصیلات متناسب با سن فرد، بسیار پایین‌تر از میزان مورد انتظار است.

اشكال در خواندن به شكل چشمگیری در پیشرفت تحصیلی یا فعالیت‌هایی از زندگی روزمره كه نیاز به مهارت‌های خواندن دارند، اختلال ایجاد می‌كند و اگر یك نقیصه حسی هم وجود داشته باشد، مشكلات در خواندن، بیشتر از حدی است كه معمولاً در این اختلال دیده می‌شود.

 دو دو تا پنج تا

اختلال دیگری كه می‌توان در رابطه با آن صحبت كرد، اختلال در فهم ریاضیات است كه مهمترین مشخصه ی آن، پایین بودن توانایی شخص در ریاضیات با توجه به سن تقویمی، هوش اندازه‌گیری شده و تحصیلات متناسب با سن است.

 در این اختلال برخی از مهارت‌های مختلف از جمله مهارت‌های زبانی (مثل درك یا نامگذاری اصطلاحات ریاضی، عملیات مفاهیم رمزگشایی یا حل مسئله‌های نوشته شده با نمادهای ریاضی)، مهارت‌های ادراكی (مثل بازشناسی یا خواندن نمادهای عددی)، مهارت‌های توجه (مثل رونویسی درست از اعداد) و... دچار اختلال می‌شوند و اگر چه نشانه‌های دشواری در ریاضیات مانند اشتباه در مفاهیم عددی یا ناتوانی در شمارش دقیق ممكن است در كودكستان یا كلاس اول دبستان ظاهر شود، ولی اختلال در ریاضیات به ندرت تا قبل از پایان كلاس اول دبستان قابل تشخیص است و حتی‌ امكان دارد تا كلاس پنجم یا بالاتر هم آشكار نشود.

 كابوسی به نام دیكته

اختلال دیگری كه وجود دارد و از آن با نام اختلال در بیان نوشتاری نام می‌برند، زمانی اتفاق می‌افتد كه مهارت‌های نوشتاری فردی با در نظر گرفتن سن تقویمی و هوش اندازه‌گیری شده و تحصیلات متناسب با سن فرد به میزان قابل ملاحظه‌ای پایین‌تر از حد انتظار باشد.

 این اختلال معمولاً در مجموعه‌ای از مشكلات در توانایی فرد برای انشای متن‌های نوشتاری دیده می‌شود كه به صورت اشتباه‌های دستوری و نقطه‌گذاری در جمله‌ها، جمله‌بندی ضعیف و اشتباه‌های متعدد املایی و دست‌خط بسیار بد مشخص می‌شود و معمولاً در كلاس دوم دبستان ظاهر ‌شده و به ندرت امكان دارد در كودكان بزرگتر دیده شود. به طور كلی، اطلاع زیادی در مورد پیش‌آگهی درازمدت آن در دست نیست.

منبع : همشهری آنلاین – با تلخیص