تاریخچه عطر درمانی

پیشینه استفاده از روغن‌های معطر گیاهی طولانی و برجسته است. مصریان باستان احتمالاً بیش‌ترین كوشش را هزاران سال پیش برای پرورش عطر درمانی كرده‌اند (حدود زمانی كه چینیان باستان در حال پرورش طب سوزنی بودند، ولی آنان این روش را عطر درمانی نمی‌نامیدند). وقتی گور فرعون مشهور مصر باستان، توتن خامون، را در سال 1922 گشودند چند ظرف عطر یافتند، گواه این كه ثروتمندان مصر باستان از كندر و مر معطر استفاده می‌كرده‌اند.

دو گروه در مصر باستان از روغن‌های معطر گیاهی و برخی عطرهای معدنی استفاده فراوان می‌كرده‌اند. یكی گروه ثروتمندان بود كه استفاده آرایشی و تشریفاتی از آنها می‌كردند و دیگری گروه حكیمان درباری و روحانیون معابد مقدس بودند كه برای درمان دردها و زخم‌ها و بیماری‌ها آنها را تجویز می‌كردند، و چنین بود كه استخراج و داد و ستد مواد معطر تجارتی و صنعتی عظیم در مصرباستان بود.

وضع شبیه این در فرهنگ همسایه شرقی مصر باستان یعنی فرهنگ سومری، و خیلی دورتر از آن در امپراتوری چین نیز وجود داشت. فینیقی ها كه تجار بین‌المللی دوران باستان بودند نقش اصلی را در داد و ستد مواد معطر در كشورهای حاشیه دریای مدیترانه و بین‌النحرین اجرا می‌كردند. یونانیان باستان از روغن‌های معطر گیاهی برای درمان زخم‌ها و بیماری‌ها و كاهش دردها و ورم‌ها و نیز برای زیبایی پوست استفاده می‌كردند. نظام پزشكی روم باستان استفاده‌های گوناگون از آنها می كرد. به طور كلی می‌توان گفت كه حكیمان دوران باستان از آثار درمانی روغن‌های معطر گیاهی خیلی خوب آگاه بودند. استفاده از داروهای گیاهی، كه روغن‌های معطر بخشی از آن بود، روش اصلی درمان بیماری‌ها تا زمان پیدایش پزشكی نوین اروپایی در نیمه قرن نوزدهم بود. یك كتاب داروهای گیاهی كه در سال 17222 در لندن چاپ شده است، 13 روغن معطر گیاهی را به عنوان داروهای اساسی نام می‌برد.

اما از نیمه دوم قرن نوزدهم كه رشته شیمی، حرفه‌ای علمی شد و داروهای شیمیایی مصنوعی قوی و تند اثر در عرصه حرفه پزشكی نوین فراوان شدند، به داروهای گیاهی بی‌اعتنایی شد و روغن‌های معطر نیز جایگاه خود را در حرفه پزشكی از دست دادند تا آنجا كه در اروپای ابتدای قرن بیستم، روغن‌های معطر گیاهی به كلی از قفسه‌های داروخانه‌ها ناپدید شدند، و كل موضوع دارو و درمان گیاهی، در نظر پزشكان مسئله‌ای تاریخی و كهنه و كم ارزش گردید. این وضعیت روغن‌های معطر در اوایل قرن بیستم در اروپا بود (توجه كنید كه مقصود جوامع شهری اروپاست. روستاهای اروپایی به ویژه در اروپای شرقی و روسیه تزاری سنت استفاده از روغن‌های معطر گیاهی برای درمان بیماری‌ها و تسكین دردها و كاهش ورم‌ها را هیچ‌گاه كنار نگذاشتند و امروزه نیز همچنان از آنها استفاده می‌كنند).

آن‌گاه كه یك فرانسوی به نام گاته فوز در حال كار در آزمایشگاه خود، دستش را سوزاند، بی‌درنگ دست سوخته‌اش را درون یك ظرف روغن گیاه اسطوخودوس كه اتفاقی در كنارش بود فرو كرد و اندكی بعد از بهبودی سریع سوختگی دستش شگفت زده شد. این شگفتی او را برانگیخت كه درباره ی آثار روغن‌های معطر گیاهی، به طور عمیق و گسترده تحقیق كند و چند سال بعد در سال 1928 او حاصل بررسی‌ها و آزمایش‌های خود را به صورت كتابی جامع درباره روغن‌های معطر گیاهی در اروپا چاپ كرد. او نخستین كسی است كه عنوان عطر درمانی را به كار برد.

پزشكی فرانسوی به نام دكتر گودیزار كه در لوس‌آنجلس طبابت می‌كرد، در سال 1938 نتایج برجسته در درمان سرطان پوست و قانقاریا و انواع زخم‌ها با روغن‌های معطر گیاهی را گزارش داد. دكتر ولنه كه او نیز فرانسوی بود در جنگ دوم جهانی روش عطر درمانی را برای درمان انواع زخم‌ها و رفع داغ‌های مولود آن‌ها فراوان به كار گرفت و كتاب او درباره خواص درمانی روغن‌های معطر گیاهی كه در سال 1964 چاپ شد یكی دیگر از منابع اساسی دانش كنونی اروپا در این پهنه از پزشكی مكمل است.

فرد دیگری كه نقشی مهم در باز پیدایی این رشته جالب و ارزشمند پزشكی مكمل در اروپا داشته، بیوشیمی دان مشهوری به نام مادام موری است. او از روغن‌های معطر گیاهی در تولید انواع مواد آرایشی و جوان سازی زنان ثروتمند اروپایی استفاده می‌كرد.