«کودک‌سرباز» و تصویرسازی منفی از حضور نوجوانان در دفاع مقدس

نگاه پگاه آهنگرانی به جنگ ایران و عراق

پگاه آهنگرانی، که سابقه بازداشت و محکومیت قضایی داشته و به‌تازگی به خارج از ایران مهاجرت کرده، در گفت‌وگو با سردبیر بی‌بی‌سی عنوان می‌کند که جنگ هیچ دستاوردی برای ایران نداشته است. اما آیا این ادعا با واقعیت تاریخی همخوانی دارد؟

نقد ادعای اجباری بودن حضور نوجوانان در جنگ

در مستند این‌طور القا می‌شود که نوجوانان به‌زور به جبهه فرستاده می‌شدند، اما حقیقت این است که هیچ نوجوانی به اجبار به جنگ نرفت. بسیاری از نوجوانان به‌طور داوطلبانه و حتی با جعل شناسنامه به جبهه اعزام شدند، و این نه تنها انتخاب آنها، بلکه شور و اشتیاقشان برای دفاع از میهن بود، نه اصرار حکومت.

دستاوردهای جنگ تحمیلی ایران و عراق

آهنگرانی ادعا می‌کند که جنگ برای ایران هیچ دستاوردی نداشته است، در حالی که واقعیت تاریخی خلاف این ادعاست. بازپس‌گیری تمامی مناطق اشغالی از ارتش بعث عراق و جلوگیری از تصرف حتی یک وجب از خاک ایران، از مهم‌ترین دستاوردهای دفاع مقدس بود. افزون بر این، خودباوری ملی، خودکفایی در تسلیحات نظامی، رشد فضایل اخلاقی و ایجاد تفکر بسیجی از دیگر دستاوردهای مهم این دوران به شمار می‌روند.

تصویرسازی منفی و تحریف واقعیت جنگ

مستند «کودک‌سرباز» با استفاده از صداگذاری و تصاویر خاص، سعی دارد تصویری منفی از حضور نوجوانان در جنگ ارائه دهد، اما این تصویری تحریف‌شده از واقعیت است. نوجوانانی که در جنگ حضور داشتند، با ایمان و اشتیاق، در دفاع از کشور خود به میدان رفتند، و این تصمیم از قلب و باور آنها سرچشمه می‌گرفت، نه اجبار.

نگاه اسلام به حضور نوجوانان در جنگ

اکنون ممکن است این پرسش مطرح شود که آیا اسلام اساساً اجازه جنگیدن به کودکان می‌دهد؟
در اسلام، جهاد تکلیفی برای افراد بالغ و عاقل است و شامل کودکان نمی‌شود. اما شوق به جهاد و دفاع از اسلام در برخی نوجوانان صدر اسلام نیز دیده شده است. به عنوان مثال در اولین جنگ اسلام، یعنی جنگ بدر، نوجوانانی بودند که داوطلبانه خواستار حضور در میدان نبرد شدند. پیامبر اسلام صلی‎الله‎علیه‌وآله‌ برخی از این نوجوانان را به دلیل سن کم از حضور در جنگ منع کرد. عبدالله بن عمر، اسامه بن زید، رافع بن خدیج، براء بن عازب، اسید بن ظهیر، زید بن ارقم، و زید بن ثابت از جمله نوجوانانی بودند که به مدینه بازگردانده شدند و اجازه حضور در نبرد را نیافتند اما عمیر بن ابی وقاص، نوجوان ۱۶ ساله، با اشتیاق و گریه توانست اجازه حضور در جنگ را کسب کرده و در نهایت در جنگ بدر به شهادت رسید.

قاتل عمیر بن ابی وقاص در جنگ بدر، عمرو بن عبدود، همان جنگجوی معروفی بود در نبرد خندق توسط امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام کشته شد. عمیر به عنوان نوجوانی شانزده ساله، با اشتیاق فراوان به شهادت رسید و نامش در تاریخ جاودان شد.

حضرت قاسم بن حسن: الگویی از فداکاری نوجوانان در عاشورا

یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های نوجوانان شهادت‌طلب در تاریخ اسلام، حضرت قاسم بن حسن علیه‌السلام است. او در روز عاشورا، با اصرار و گریه از امام حسین علیه‌السلام اجازه حضور در میدان جنگ را گرفت و در نهایت با فداکاری و ایثار در راه حق به شهادت رسید. این ایثار و عشق او به جهاد، او را به الگویی برای نوجوانان مسلمان تبدیل کرده است.

نوجوانان شهادت‌طلب در دوران دفاع مقدس

در دوران دفاع مقدس نیز بسیاری از نوجوانان با تاسی از حضرت قاسم علیه‌السلام با شور و اشتیاق برای دفاع از میهن به جبهه‌ها رفتند. یکی از این نوجوانان شهید مرحمت بالازاده بود که در سن ۱۳ سالگی با تلاش فراوان موفق به حضور در جبهه شد. او با استناد به داستان حضرت قاسم، از رئیس‌جمهور وقت، آیت‌الله خامنه‌ای، درخواست کرد تا اجازه حضور در جنگ را بگیرد و سرانجام به آرزوی شهادت رسید.

نتیجه‌گیری: شهادت‌طلبی نوجوانان، ارزش والای اسلامی

از جنگ بدر تا عاشورا و دوران دفاع مقدس، شهادت‌طلبی در میان نوجوانان مسلمان به عنوان یک ارزش والا شناخته شده است. این نوجوانان با معرفت و بصیرت به جهاد روی آوردند و با ایثار و فداکاری، نام خود را در تاریخ اسلام جاودان کردند. امروز نیز نوجوانان مسلمان با الهام از این الگوها، در مسیر حق و حقیقت گام برمی‌دارند.

---