طوفان تیروئیدی چیست و چه علائمی دارد؟

تیروئید یک غده کوچک و پروانه‌ای شکل است که در وسط و پایین گلو قرار گرفته است. دو هورمون تیروئید که توسط این غده ترشح می‌شوند، تری یدوتیرونین (T۳) و تیروکسین (T۴) نام دارند. این هورمون‌ها، سرعت عمل تمام سلول‌های بدن (متابولیسم) را کنترل می‌کنند.
اگر پرکاری تیروئید داشته باشید، غده تیروئید شما به میزان زیادی از این دو هورمون تولید می‌کند. این مسئله باعث می‌شود تمام سلول‌های بدنتان به‌سرعت کار کنند. مثلاً سرعت تنفس و ضربان قلبتان خیلی بالاتر از حد نرمال خواهد بود و ممکن است حتی با سرعت بیشتری نسبت به حد معمولی صحبت کنید.

علت‌های طوفان تیروئیدی

طوفان تیروئیدی نادر است و در افرادی به وجود می‌آید که پرکاری تیروئید دارند؛ اما تحت درمان مناسبی نیستند. این عارضه در اثر تولید خیلی زیاد دو هورمون T۳ و T۴ ایجاد می‌شود. همه افرادی که پُرکاری تیروئید دارند دچار طوفان تیروئیدی نمی‌شوند. علت‌های طوفان تیروئیدی شامل موارد زیر می‌شود:

. رشد زیاد بافت تیروئید: این رشد غیرمعمول در بافت غده تیروئید آدنوما یا ندول نام دارد. اکثر این ندول‌ها غیرسرطانی‌اند.
. گواتر مولتی ندولر سمی که به معنی داشتن چند ندول در تیروئید است. این ندول‌ها هورمون‌های بیشتری از میزان نیاز بدن تولید می‌کنند و باعث پرکاری تیروئید می‌شوند.
. پرکاری تیروئید شدید درمان نشده
. بیش‌فعالی تیروئید درمان نشده
. عفونت مرتبط با پرکاری تیروئید

افرادی که پرکاری تیروئید دارند ممکن است بعد از یکی از موارد زیر، دچار طوفان تیروئیدی شوند:
. تروما
. عمل جراحی
. استرس هیجانی شدید
. سکته مغزی
. کتواسیدوز دیابتی
. نارسایی احتقانی قلب
. آمبولی ریه

علائم طوفان تیروئیدی

علائم طوفان تیروئیدی مشابه علائم پرکاری تیروئیدند، اما ناگهانی‌تر، شدیدتر و گسترده‌تر. به همین دلیل افرادی که دچار طوفان تیروئیدی می‌شوند ممکن است نتوانند به داد خودشان برسند.
علائم معمول طوفان تیروئیدی:
. تندی ضربان قلب که بیشتر از ۱۴۰ تپش در دقیقه است و فیبریلاسیون دهلیزی
. تب بالا
. تعریق مداوم
. لرز
. بی‌قراری روانی - حرکتی
. گیجی و منگی
. اسهال
. افت هشیاری

تشخیص طوفان تیروئیدی

افرادی که پرکاری تیروئید دارند و دچار هر گونه علامتی از طوفان تیروئیدی می‌شوند معمولاً فوراً به اورژانس انتقال داده می‌شوند. اگر تردید دارید شما یا شخص دیگری دچار علائم طوفان تیروئیدی شده‌اید فوراً با اورژانس تماس بگیرید. افرادی که دچار طوفان تیروئیدی می‌شوند به‌طورکلی ضربان قلب بالا و فشارخون بالا را نشان می‌دهند.
پزشک با آزمایش خون، سطح هورمون‌های تیروئید را مشخص می‌کند. معمولاً سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) در پرکاری تیروئید و طوفان تیروئیدی پایین است. سطح نرمال برای TSH در طیف ۰.۴ تا ۴ قرار می‌گیرد. هورمون‌های T۳ و T۴ در افرادی که دچار طوفان تیروئیدی شده‌اند بالاتر از حد نرمال است.

درمان طوفان تیروئیدی

طوفان تیروئیدی ناگهان ایجاد می‌شود و بر تمام سیستم‌های بدن اثر می‌گذارد. درمان این عارضه به‌محض تشخیص شروع می‌شود (معمولاً قبل از اینکه جواب آزمایش حاضر شود). داروهای آنتی‌تیروئید مثل پروپیل تیواوراسیل یا متی‌مازول برای کاهش تولید هورمون‌های تیروئید به بیمار داده می‌شوند.
پرکاری تیروئید نیاز به مراقبت دائمی و مداوم دارد. کسانی که پرکاری تیروئید دارند ممکن است با یُد رادیواکتیو تحت درمان قرار بگیرند که تیروئید را تخریب می‌کند. یا ممکن است بیمار موقتاً با یک دوره دارو برای سرکوب عملکرد تیروئید تحت مداوا قرار بگیرد.
زنان بارداری که پرکاری تیروئید دارند نمی‌توانند با یُد رادیواکتیو درمان شوند، زیرا به جنین آسیب می‌رسد. در این موارد، غده تیروئید باید با عمل جراحی خارج شود.
افرادی که دچار طوفان تیروئیدی می‌شوند نباید بجای درمان پزشکی از یُد استفاده کنند، زیرا عارضه را تشدید خواهد کرد. اگر تیروئید شما به‌واسطه درمان با ید رادیواکتیو تخریب شده یا با عمل جراحی برداشته شود، لازم است تا آخر عمر هورمون مصنوعی تیروئید مصرف کنید.

دورنمای عارضه طوفان تیروئیدی

همان‌طور که گفتیم طوفان تیروئیدی به درمان تهاجمی و اورژانسی نیاز دارد و اگر این اتفاق نیفتد، طوفان تیروئیدی می‌تواند باعث نارسایی قلب یا تجمع مایعات در ریه‌ها شود.
احتمال مرگ در افرادی که دچار طوفان تیروئیدی می‌شوند؛ اما تحت درمان فوری قرار نمی‌گیرند، ۷۵ درصد تخمین زده می‌شود.
اما اگر درمان فوراً شروع شود، احتمال نجات جان بیمار بیشتر است. وقتی سطح هورمون‌ها فوراً به حد نرمال برمی‌گردند، احتمال عوارض مرتبط خیلی کمتر خواهد شد.

پیشگیری از طوفان تیروئیدی

مؤثرترین شیوه پیشگیری از بروز طوفان تیروئیدی، پیگیری برنامه درمان مشکلات تیروئیدی‌تان است. داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید و چکاپ‌ها و پیگیری‌ها را طبق توصیه پزشکتان جدی بگیرید.

---