چرا باید به حس مالکیت کودک اهمیت داد؟

یکی از ویژگی‌های مهم رشد اجتماعی کودک، احساس مالکیت در کودک است.حس مالکیت در همه کودکان از همان دوران کودکی و از بیست ماهگی به وجود می آید و در دو نیم سالگی به اوج خود می رسد و تا پنج سالگی هم در کودک وجود دارد.

کودک دوست ندارد کسی با وسایل او بازی کند و حتی ممکن است بین او و کودک دیگری دعوا پیش بیاید. این مشکل دربارۀ بچه ها تا سن دو و نیم ساله شدیدتر می شود. وقتی بچه ها تلاش می کنند اسباب بازی هایشان را از کودکان دیگر بگیرند، داد و فریاد راه می اندازند و حتی یکدیگر را می زنند و گاز می گیرند.در واقع کودک نسبت به وسایل خود حس مالکیت دارد  و تحت هیچ شرایطی حاضر نیست آن را با کودکی دیگر شریک شود.

اهمیت آگاهی در مورد حس مالکیت

 گاهی اوقات کودکان آنقدر سر این مسئله عصبانی می شوند که درک عصبانیت آنها برای والدین شان مشکل است.معمولا والدین نمی دانند که چگونه باید با کودک خود برخورد کنند و همین مسئله باعث ایجاد جروبحث بین آنها و کودکشان می شود.آنها برخوردهای صحیحی با کودک خود ندارند و همین مسئله می‌تواند بر سازگاری و رشد اجتماعی کودک تاثیر منفی داشته باشد.

همانطور که می دانیم ؛رشد اجتماعی یکی از عوامل اصلی رشد کودک به حساب می آید ، دانش و آگاهی والدین در ارتباط با این موضوع می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. در واقع کودکی که احساس مالکیت دارد رفتار ناهنجاری از خود نشان نمی‌دهد. باید توجه داشت که این رفتار یکی از ویژگی‌ها و رفتارهای لازم برای رشد اجتماعی کودک است.

عکس العمل والدین با حس مالکیت در کودکان

والدین و اطرافیان کودک باید بدانند که در برابر حس مالکیت کودک چه رفتاری داشته باشند که صحیح باشد؛ چون این حس اهمیت خاصی دارد و اگر به آن احترام گذاشته نشود،کودک ناراحت می شود و نسبت به والدین و اطرافیانش حس خوبی نخواهند داشت. برخورد با کودک باید طوری باشد که هم بر به این نیاز کودک احترام گذاشته شود و هم حس همدلی و دوستی و بخشندگی نیز در او رشد کند.

برخورد صحیح والدین در برابر حس مالکیت در کودکان در هنگام بازی با همسالان می‌تواند به مهارت‌های سازگاری با همسالان و رشد اجتماعی کودکان کمک فراوانی بکند.

بعضی از والدین هنگامی‌که کودک آنها اسباب بازی و یا وسیله‌ای را در مجلس میهمانی و ... از کودک دیگری می‌گیرد ناراحت می شوندو با خود این گونه فکر می کنند که  خانواده‌های دیگر چنین قضاوت خواهند کرد که در تربیت کودک‌شان کوتاهی کرده‌اند.

گروهی دیگر از والدین خوشحال‌اند از اینکه کودک‌شان می‌تواند جای خود را در آینده باز کند و به اصطلاح می‌گویند از عهده خودش برمی‌آید و عده‌ای دیگر از والدین نسبت به این گونه رفتارها، بی‌تفاوت بوده و اهمیت چندانی برایشان ندارد.

 در واقع زمانی که والدین با حس مالکیت کودک روبرو می شوند و می بینند که کودک دوست ندارد وسایل خود را به همسالان خود بدهد تا بازی کنند، بهتر است که رفتار منصفانه از خود نشان دهند و در واقع  به گونه ای برخورد کنند که حس دوستی و مشارکت کودکان رشد کند و به حس مالکیت کودک صاحب اسباب بازی نیز احترام گذاشته شود، نه اینکه  بین کودکان ،اختلافات یا تنفر و عقده به وجود آید.

زمانی که پدر و یا مادری متوجه دعوای کودک خود بر سر وسایل بازی ،با کودک دیگر شود ، باید آرامش خود را حفظ کند و متوجه شود که به چه دلیلی  آنها دعوا کردند و و از دو کودک نظرات آنها را بخواهد و بعد کودک صاحب اسباب بازی که مشغول بازی بوده است را از احساس کودک دیگر آگاه کند.
 پدر و مادر نباید به کودک فشار بیاورند یا او را به خاطر سخاوت نداشتن سرزنش کنند. وقتی کودک هنوز معنی سخاوت را نمی داند و برای آن آمادگی ندارد، پس بهتر است او را تحقیر نکنند و اعتماد به نفس کودک را از بین نبرند. والدین باید بدانند که این تعلق خاطر گذراست و همیشه در کودک آنها باقی نمی ماند.

در واقع اگر کودک شما ، اشیاء را از کودکان دیگر می‌گیرد، نشانه آن نیست که در آینده شخص زورگویی خواهد شد، چون در این سن، او کوچک‌تر از آن است که مفهوم رعایت حقوق دیگران را بفهمد. در این حالت بگذارید کمی ‌با کودکان بزرگ‌تر از خود، که می‌توانند برای دفاع از حق‌شان در مقابل فرزند شما مقاومت کند، بازی کند تا به طور طبیعی تربیت شود.

اگر کودک شما مدام ، کودک همسال خود را اذیت می کند بهتر است مدتی آنها را از یکدیگر جدا نگاه دارید و توجه او را به چیز دیگری جلب کنید. سرزنش فرزند در این حال باعث می‌شود که احساس تنهایی کند و حالت تهاجمی‌اش بیشتر شود.

اگر دو کودک بر سر یک وسیله ی بازی دعوا می کنند بهتر است اسباب بازی دیگری بیاورید و او را برای بازی با آن وسیله مشتاق کنید.

روش های برخورد صحیح با حس مالکیت کودکان

والدین باید از روش های صحیح  چگونگی برخورد با حس مالکیت کودک آشنا باشند، تا به کودک از لحاظ روحی و عاطفی آسیب وارد نشود. در ادامه برخی از این روش ها را بیان می کنیم:

استفاده از وسایل و اسباب‌بازی به صورت مشترک

در این دوره  والدین بهتر است  کودک را با بازی‌های گروهی آشنا و آماده کنند. بازی‌هایی که در آن چند کودک برای یک هدف مشترک بازی کنند. همچنین می‌توان تقسیم کار را به آنها آموزش داد تا بتوانند کاری را انجام دهند و به هدف مشترک برسند. با انجام این کارها به مرور زمان حس همکاری، رعایت نوبت و بخشندگی در کودک رشد می‌کند.

گفتگو با کودک

 یکی دیگر از روش های صحیح برای برخورد با حس مالکیت کودک این است که والدین با آنها گفتگو کنند. گفتگو با کودک و توضیح مسئله برای کودک می‌تواند مفید واقع شود. اگر کودک نسبت به اسباب بازی یا وسیله‌ای احساس مالکیت زیاد دارد از او بخواهید که دلیل این کارش را برای شما بگوید.

 این کار باعث می‌شود تا کودک بتواند احساسات خودش را بیان کندوهمچنین والدین هم  می‌توانند متوجه بشوند که چه چیزی باعث می‌شود کودک این رفتار را از خود نشان دهد.

آموزش به کودک

 والدین باید به کودک آموزش های لازم را در این زمینه به کودک بدهند. یعنی اگر کودک به یک اسباب‌بازی که همبازی‌های دیگر هم آن را می‌خواهد احساس تملک زیاد دارد وبه هیچ عنوان  آن را در اختیار کسی نمی‌گذارد، با کودک صحبت کنید و به او زمان دهید تا به حرف‌های شما فکر کند. سپس می‌توانید مفهوم تقسیم کردن وسایل و بازی مشترک و گروهی را برای او روشن کنید.

باید توجه کنید که کودک در این سن درک صحیحی از بازی های مشترک و اشتراک گذاشتن اسباب‌بازی و وسایل ندارد. در نتیجه به عنوان پدر و یا مادر  باید این مسئله را به کودک آموزش دهید و با او گفتگو کنید. باید به این نکته هم توجه داشته باشید که تشویق کردن کودک می‌تواند بسیار مفید باشد و تاثیر زیادی بر رفتار او بگذارد. کودک را تشویق کنید که بازی گروهی انجام دهد تا رعایت نوبت در هنگام استفاده از اسباب‌بازی‌ را در نظر بگیرد.

آموزش از طریق مشاهده

آموزش از طریق مشاهده هم در رفتار کودک در حس مالکیت او تاثیر زیادی دارد. یعنی کودک رفتار های و برخورد مناسب را ببیند و یاد بگیرد.

در واقع در بسیاری از موارد کودکان از طریق یادگیری مشاهده‌ای بسیاری از مسائل را یاد می‌گیرند. اگر والدین به عنوان بزرگتر، بخشندگی و اشتراک گذاری وسایل را انجام دهند به مرور زمان کودک با مشاهده رفتار والدین و تقلید از آن‌ها، خودش این رفتار را نسبت به همبازی‌های دیگرش انجام خواهد داد.

مراجعه به مشاور کودک

 اگر هر یک از این روش ها بر روی کودک تاثیر نگذاشت و والدین نتوانستند بر رفتارهای کودک خود تغییراتی ایجاد کنند و کودک نسبت به وسایل و اسباب‌بازی‌های خودش یا وسایل سایر همبازی‌ها احساس مالکیت زیادی پیدا کرد، به عنوان راه حل آخر بهتر است به یک روانشناس و یا مشاور کودک مراجعه کنند.

---