عابربانک‎های فوتبال ایران را بشناسید

چون در دنیا فوتبال یک تجارت محسوب می‌شود و با سرمایه‌گذاری در آن می‌توانید سود خوبی کسب کنید، میلیاردر‌های دنیا هم با این وسوسه، در باشگاه‌های خصوصی فوتبال، سرمایه‌گذاری می‌کنند تا با تشکیل ابر‌قدرت فوتبالی، نام واعتبار دوچندان بیابند. چلسی، از اولین باشگاه‌های گمنامی بود که توسط آبراموویچ، میلیاردر روسی، با استفاده از رانت‌های دولتی، در سال ۲۰۰۵ خریداری شد و با حمایت مالی او توانست موفقیت های بی سابقه‌ای، از قبیل ۵ قهرمانی لیگ برتر، ۴ اف اَی کاپ، ۳ لیگ کاپ، یک قهرمانی لیگ قهرمانان و یک عنوان قهرمانی لیگ اروپا را بدست آورد و چلسی به قله فوتبال اروپا تبدیل شود.

اما واقعیت این است که درکشور ما چرخه اقتصادی ورزش تکمیل نشده و هنوز سرمایه‌گذاری در فوتبال ایران یک سرمایه گذاری سودده محسوب نمی شود. با اینکه بیش از دودهه است که مالکیت باشگاهی برای ثروتمندان ایران سوژه چشمگیری شده اما سوال اینجاست که با این شرایط چرا آن‌ها حاضرند تا پول‌های خود را به پای باشگاه‌های ایرانی بریزند؟

احتمالا دلیل این پول‌پاشی از دو حالت خارج نیست، گروه اول عاشقان فوتبالی هستند که برای خرج کردن پول‌های خود از منطق خاصی پیروی نمی کنند و عاشقانی هستند که ثروت خود را به پای عشق ‌شان می‌ریزند و توقع بازگشت سرمایه را ندارند. اما دسته دوم، سودجویانی هستند که تظاهر به عشق می‌کنند!‌ این افراد به خوبی می‌دانند که با سرمایه‌گذاری در فوتبال به راحتی مورد توجه افکار عمومی قرار می‌گیرند و با جلب توجه و حمایت هواداران می‌توانند برای خود حاشیه‌ای امن بسازند. آن‌ها در فوتبال پول خرج می‌کنند و زمان می‌خرند!‌ تجربه حسین هدایتی، مه‌آفرید خسروی و بابک زنجانی از این دست تجارب است.

نبض فوتبال ایران در دست این مردان:

مسعود درویش

مرحوم مهندس مسعود درویش، از اولین‌هایی بود که با علاقه تیم شموشک نوشهر را در دهه هفتاد تأسیس کرد و تا زمان فوت، سال‌ها در خدمت فوتبال بود.  پس از فوت او، این تیم واگذار شد و هنوز در دسته سه فوتبال بازی می‌کند.

برادران شفیع زاده

علی شفیع زاده که پدر املاک ایرانی‌ها در دبی معروف است، به‌همراه برادرش در سال 1380 وارد فوتبال ایران شدند و امتیاز باشگاه استقلال اهواز را از نصرالله هیبدی خریدند و اداره این تیم را به مدت 13 سال برعهده گرفتند. آن‌ها با استفاده از تاسیس شرکت های فرعی، توانستند برای تیمداری استقلال اهواز، وام‌های قانونی دولتی دریافت کنند. اما در سال 1393 که استقلال اهواز به لیگ دسته پایین سقوط کرد، شایعات زیادی از لیست سنگین بدهی‌های شفیع‌زاده منتشر شد و آن‌ها تصمیم به واگذاری امتیاز این باشگاه به ارسطو جهانداری، مدیرعامل فعلی گرفتند.

سیروس محجوب؛ باشگاه ملوان بندر انزلی

سیروس محجوب میلیاردر و هتل دار و بانک دار ایرانی، در سال 1392 با شعار توسعه فوتبال و راه‌اندازی مدارس فوتبال در گیلان، مالک باشگاه ملوان انزلی شد. او که کمتر در معرض رسانه‌ها قرار می‌گرفت، در سال 1394 با داشتن70 درصد سهام این باشگاه، از مالکیت آن انصراف داد.

مه آفرید خسروی(امیر منصور آریا)، مالک داماش گیلان

خسروی برای سرمایه‌گذاری در باشگاه فوتبال داماش که در سال ۱۳۸۷ آن را خریداری کرده بود، کارخانه آب‌معدنی داماش را با هلدینگ بزرگ تجاری‌اش، برند سازی کرد. اما در سال 1390 به جرم سوء استفاده مالی سه‌هزارمیلیاردی بازداشت و در سال 1393 اعدام شد. پس از او باشگاه داماش تعطیل شد.

بابک زنجانی، باشگاه راه‌آهن

بابک زنجانی، مالک بیش از 70 شرکت از جمله شرکت هولدینگ توسعه سورینت قشم و مالک و رئیس هیئت‌مدیره هواپیمایی قشم، با خرید باشگاه فوتبال راه‌آهن در سال 1391 مالک و رئیس هیئت‌مدیره آن شد. در آذر 1392 با پیشنهاد نقدی ۲۰۰ میلیارد تومانی به علی پروین، خواستار مالکیت باشگاه پرسپولیس نیز گردید. اما او با شکایت سران سه قوه، به ابربدهکار حکومتی تبدیل شد و باشگاه راه‌آهن که جزو اموال او بود، به تملک دادستانی تهران درآمد تا آن‌ها با فروش این باشگاه، به شرکت آرایشی و بهداشتی کیان آرا تحت نظر هلدینگ یزدان، بتوانند بخشی از بدهی‌های او را بپردازند. اما مالک جدید این باشگاه هم نتواست بدهی‌های باشگاه راه‌آهن را بپردازد و هنوز این باشگاه در تملک دادستانی است.

حسین هدایتی، مالک باشگاه استیل آذین

«عابر بانک» فوتبال ایران، شهرتی است که رسانه‌ها، پس از کمک‌های بی‌اندازه او به باشگاه پرسپولیس برایش انتخاب کردند. حسین هدایتی بیش از 9سال است که ‌در فوتبال ایران فعالیت می‌کند و مالکیت باشگاه استیل‌آذر و کارخانه‌های فولادسازی و ورق، بزرگ‌ترین شرکت پرورش میگو و سهام‌داری بانک تات، بازار مبل و برج‌سازی دبی را در سرمایه‌های خود دارد. او از طریق این شرکت‌ها و پرداخت رشوه به هیئت‌مدیره بانک سرمایه، وجوه قابل‌توجهی را دریافت کرده و وام‌های آن را نپرداخته است. لازم به ذکر است که حسین هدایتی، باشگاه ملوان بندر انزلی را نیز در اختیار داشت که با بروز اختلافات در هیئت‌مدیره آن، در سال 1392 به سیروس محجوب محول شد. اینک هدایتی به اخلال در نظام پولی و بانکی متهم و محاکمه می‌شود.

علی انصاری، مالک باشگاه استقلال

علی انصاری رئیس گروه سرمایه‌گذاری تات، رئیس اتحادیه مبل‌سازان تهران و مالک بازار مبل ایران است. بخش زیادی از زمین‌های یافت‌آباد، مقدار کمی از اموال و دارایی‌های اوست. او از نایب‌رئیسی فدراسیون دوچرخه‌سواری به ریاست این فدراسیون رسید و با حضور در هیئت‌مدیره استقلال، پشتیبانی بازار مبل ایران را برای دو باشگاه استقلال و پرسپولیس پیشنهاد کرد. با ورود انصاری، باشگاه استقلال مشکلات مالی خود را حل کرد و توانست پس از 9 سال به  قهرمانی برسد.

گرچه ولخرجی‌های بی‌حساب انصاری، لقب عابر بانک استقلال را به او اختصاص داد اما صاحب‌نظران ورزشی معتقدند که علی انصاری، بیش از آنکه به استقلال خدمت کرده باشد، معروفیت و ارتقا جایگاه اجتماعی خود را از برند آبی‌ها، به دست آورده است. زیرا او با تبلیغ روی پيراهن اين تيم در ليگ برتر، هواداران این تیم و دوستداران فوتبال را به‌سوی خود جلب کرد و فعاليت اقتصادی‌اش را با دعوت از بزرگان این باشگاه، هنگام افتتاح ساختمان بازار موبايل خود، رونق بخشید. او با بخشی از درآمد حاصل از ورزش،  بانک تات را تأسیس کرد.

گفته می‌شود که علی انصاری تخلفات چند ده میلیارد تومانی را برای ساخت ایران‌مال، مرتکب شده که شهرداری در حال تفحص از آن است. همچنین قرار است تا او خانه‌ی بزرگ ثابت پاسال را که یک اثر ملی است، به یک مرکز تجاری تبدیل کند. هتل‌های زنجیره‌ای ساخته‌شده او نیز خبر از تخلفاتی وسیع می‌دهند.

محمدرضا زنوزی، مالک باشگاه‌های ماشین‌سازی و تراکتورسازی و گسترش فولاد تبریز ‌

زنوزی یکی از ۱۰ میلیاردر برتر و سرمایه‌گذار ایران و مالك اصلی بانك گردشگری و صاحب 24 درصد از بانك سامان است. تاکنون درباره فعالیت‌های اقتصادی او شفاف‌سازی صورت نگرفته اما «آینده نیوز» با انتشار سندی از دستور احمدی‌نژاد برای دریافت سهمیه ماهیانه 65 هزار تنی شمش از تولید فولاد خوزستان برای وی، خبر داده است.

در خرداد سال1397 باشگاه تراکتورسازی طی مزایده‌ای به محمدرضا زنوزی واگذار شد و او را مالک بزرگ‌ترین باشگاه خصوصی ایران کرد. زنوزی هم‌اکنون نیز درباره اداره تیمش دیدگاهی اقتصادی دارد و می‌گوید: «ما باید به هواداران تراکتور سرویس بدهیم و از محل آن سرویس به درآمد برسیم. تازه آن سرویس‌دهی هم که به هوادار می‌دهیم باید به‌صورت رقابتی باشد. یعنی این‌که قیمت ما از قیمت رقیبمان کمتر نباشد. به همین خاطر طوری برنامه‌ریزی کردیم که ظرف یک سال و نیم تا دو سال آینده این تیم بتواند خودش را بچرخاند و ان‌شاءالله... تا سه سال آینده وارد بورس شود که حتی مردم بتوانند سهامش را خریداری کنند.»

اما در باشگاه ماشین‌سازی نامی از زنوزی نیست، ظاهرا او گفته که می‌خواهد تمرکزش را روی تراکتور بگذارد.  بااینکه اداره کل ورزش، پروانه فعالیت این باشگاه را بنام هوشنگ نصیر‌زاده صادر کرده و رسول خطیبی کارهایش را انجام می‌دهد اما رئیس هیئت فوتبال استان آذربایجان شرقی از موضوع مهم‌تری صحبت می‌کند: « آقای زنوزی به‌صورت صوری آمد و باشگاه ماشین‌سازی را داد به رسول خطیبی. خبرش را رسانه‌ای کرد اما درواقع این اتفاق نیفتاده است. حالا هم از تغییر نام گسترش فولاد به نام ماشین‌سازی شهریار تبریز می‌گوید اما در عمل مراحل اداری مربوط به تغییر نام را به‌طور کامل طی نکرده است. این‌طور که نمی‌شود. باید مراحل اداری تغییر نام به‌طور تمام و کمال طی شود.»

اداره کردن سه باشگاه برای محمدرضا زنوزی که اهل کارهای اقتصادی دشوار است . اما او نمی‌خواهد تا از باشگاه‌هایی که بر ای‌شان هزینه کرده، بگذرد. لذا درصد برآمده تا امتیاز تیم لیگ برتری گسترش فولاد که مالک صد در صد آن است، را به تیم لیگ یکی ماشین‌سازی منتقل کند.

---