آمادگی در برابر زلزله

زلزلهمرکز یادگیری تبیان  -  محبوبه همت
سیزدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: آمادگی در برابر زلزله
نام ارائه دهنده/دهند گان: آنیتا خرازی، رایا کهن ترابی، دینا هاشمی
زمینه و نوع پروژه: علوم- زیست
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: مجتمع آموزشی ضحی

چکیده پروژه
هدف دانش آموزان از پروژه حاضر نشان دادن مکان های ایمن و نا ایمن در هنگام وقوع زلزله برای آمادگی بیشتر در مقابل زلزله بود. دانش آموزان در پی آن بودند که با ماکت نشان دهند که برای یک فضای معمولی و کوچک هنگام وقوع زلزله چه اتفاقی خواهد افتاد و چه جاهایی در آن فضا امن و چه جاهایی نا امن و خطر ناک است و چگونه می توان فضای زندگی خود را به گونه ای تغییر داد که در برابر اشیای اتاق امن بماند.

مقدمه
لرزش ناگهانی پوسته های جامد زمین، زلزله یا زمین لرزه نامیده می شود. دلیل اصلی وقوع زلزله را می توان افزایش فشار بیش از حد داخل سنگ ها و طبقات درونی زمین بیان نمود. این فشار به حدی است که در سنگ گسستگی به وجود می آید و دو قطعه سنگ در امتداد سطح شکستگی نسبت به یکدیگر حرکت می کنند.

 در جهان سالانه حدود 13 هزار زلزله با بزرگای بین 4 تا 4.9 ریشتر رخ می دهد، علاوه بر این هزار و 300 زلزله با بزرگای بین 5 تا 5.9 ریشتر، 130 زلزله با بزرگای 6 تا 6.9 ریشتر، یک زلزله با بزرگای 8 تا 8.9 ریشتر و 0.1 زلزله (هر 10 سال یک زلزله) با بزرگای بین 9 تا 9.5 ریشتر (بزرگترین زلزله ثبت شده در تاریخ) به وقوع می پیوندد. با توجه به واقع شدن ايران بر روي يکي از دو کمربند زلزله خيز جهان و وجود گسل هاي فراوان، وقوع زلزله در فلات ايران امري طبيعي است. ايران جز ده کشور بلاخيز و ششمين کشور زلزله خيز دنيا است که زلزله مسبب بيشترين تلفات انساني در آن است و کمربند زلزله 90 درصد از خاک کشور ما را در برگرفته است؛ اما آنچه حائز اهميت است، وضعيت اسف بار شهرها و کلان شهرهايي (مثل تهران، تبريز و ...) است که بر روي گسل ها يا در مجاورت آن ها ساخته شده و در معرض خطر زلزله قرار دارند، زيرا که ايران از جمله کشورهايي است که گسل هاي فراوان دارد و حرکت اين گسل ها باعث رها شدن انرژي ذخيره شده و بروز زلزله هاي مکرر مي شود و تلفات جاني و خسارت هاي مالي فراواني را در مناطق شهري به دنبال مي آورد. از این جهت پرداختن به بحث زلزله و آمادگی در برابر آن بسیار ضروری است. شدت زمین لرزه مقیاسی است کیفی که میزان لرزش های احساس شده و خساراتی را که در هر نقطه به وجود آمده است را نشان می دهد.

 هدف
از آنجا که زلزله یکی از حوادث طبیعی مهم و خطرناک در جهان می باشد باید آمادگی کامل را مقابل این مساله داشته باشیم و یاد بگیریم که هنگام زلزله برای حفظ جان خود چه کار هایی را باید انجام دهیم. آمادگی در برابر زلزله یعنی آشنایی و آگاهی دادن به همه افراد برای کم کردن خسارت های جانی و مالی هنگام وقوع زلزله. بنابراین هدف دانش آموزان از پروژه حاضر نشان دادن مکان های ایمن و نا ایمن در هنگام وقوع زلزله برای آمادگی بیشتر در مقابل زلزله بود. دانش آموزان در پی آن بودند که با ماکت نشان دهند که برای یک فضای معمولی و کوچک هنگام وقوع زلزله چه اتفاقی خواهد افتاد و چه جاهایی در آن فضا امن و چه جاهایی نا امن و خطر ناک است و چگونه می توان فضای زندگی خود را به گونه ای تغییر داد که در برابر اشیای اتاق امن بماند.

روش
پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش از نوع پژوهش های میدانی با رویکرد کتابخانه ای بود. دانش آموزان در پژوهش حاضر با مطالعه کتاب ها و جستجو در منابع اینترنتی و مقالات اطلاعات لازم در مورد زلزله و تاثیرات زلزله بر جامعه را گردآوری کردند. سپس با طراحی طرح اولیه بر روی کاغذ ماکتی طراحی کردند که وقوع زلزله فضای کوچک را شبیه سازی کند. در مرحله بعد دانش آموزان با ایجاد لرزش یک اتاق نا امن در مقابل زلزله را با یک اتاق امن مقایسه کردند و سپس ماکت نهایی را ساختند. در ساخت ماکت از مواد کم هزینه و بی مصرف همچون رول دستمال کاغذی و کش هم استفاده شد.

 مهارت های کسب شده
1. آشنایی با شیوه انجام کار گروهی
2. آشنایی با شیوه های جستجو در اینترنت
3. آشنایی با شیوه انجام پژوهش و نوشتن مقاله
4. آشنایی با نحوه ارائه گزارش عملکرد
5. آشنایی با روش ایده یابی (توفان مغزی)
6. آشنایی با مهارت کاربرد ابزار و وسایل مورد نیاز
7. آشنایی با پروپوزال نویسی
8. آشنایی با نحوه انجام آزمایش
9. آشنایی با زلزله و تاثیرات آن بر جامعه

 سؤال: دانش آموزان در پژوهش حاضر بر روی چه حادثه ای به پژوهش پرداختند؟ زلزله
1. آتش فشان
2. طوفان
3. زلزله
4. رعد و برق

مطالب مرتبط:
تولید ریز غذا با قابلیت القای سیری و رساندن کلیه مواد مورد نیاز بدن در مواقع بحرانی
بررسی میزان آمادگی برای وقوع زلزله احتمالی در تهران
چگونه زلزله بر روی ساختمانها اثر می‌گذارد