پاور بانک خورشیدی بسازیم _ جلسه هفتم

اهداف : آشنایی با اصول اتصال برد ها و اصول لحیم کاری
پیش نیاز : .................
وسایل مورد نیاز : دستگاه هویه – قلع کش _ سیم و روغن لحیم کاری _ برد جهت تمرین لحیم کردن
 
6-1) مقدمه :
منظور از لحيم کارى اتصال دو يا چند قطعه فلز به يکديگر است. اين عمل به وسيله آلياژى از قلع و سرب گاهى همراه با ساير فلزات که آن ها را لحيم مى نامند انجام مى شود. براى انجام لحيم کارى ابتدا محل اتصال دو فلز را با وسيله اى در حدى گرم مى کنيم که دماى آن محل به نقطهٔ ذوب لحيم برسد و لحيم در محل اتصال ذوب شود.در نتيجه ، پس از سرد شدن محل اتصال دو قطعه به هم متصل مى شوند.
براى ايجاد اتصالات معمولاً از دو نوع لحيم کارى سخت و لحيم کارى نرم استفاده مى شود. در لحيم کارى سخت (خشن) درجه حرارت کار بالا است و در لحيم کارى نرم (سست) درجه حرارت کار نسبتاً پايين است.
 يکى از مهم ترين موادى که در عمليات لحيم کارى از آن است. (flux) استفاده مى شود روغن لحيم کارى تمام فلزاتى که مى خواهند به يکديگر متصل شوند ممکن است در اثر عوامل جوى اکسيد شوند و يا سطوح خارجى آن ها کثيف و آلوده باشد. براى از بين بردن اين عوامل از مواد پاک کننده (روغن لحيم) استفاده مى شود. اين مواد علاوه بر آن که آلودگى سطوح قطعات را پاک مى کنند مانع از اکسيده شدن محل اتصال در هنگام لحيم کارى نيز مى شوند، لذا تمام مواد پاک کننده اى را که قادرند ترکيباتى مانند اکسيدها را در خود حل کنند مى توان در شمار روغن هاى لحيم کارى به حساب آورد. به اين روغن ها يا ساينده گويند. از معروف ترين (Corrosive) روغن هاى کروسيو روغن هاى کروسيو مى توان اسيدهاى معدنى، محلول آمونياک و کلريد روى را نام برد.
روغن لحيم بايد داراى ويژگی هايی به شرح زير باشد:
الف) نقطه ذوب روغن لحيم بايد کم تر و پايين تر از نقطه ذوب لحيم باشد تا زودتر ذوب شود و سطح فلز را پاک کند.
ب) روغن لحيم ذوب شده بايد قدرت گسترش و نفوذ در سطح فلز را داشته باشد ولى نبايد روى سطح فلز پخش شود.
پ) روغن لحيم نبايد با فلزات به صورت ترکيب درآيد.
ت) روغن لحيم بايد اکسيدها را به آسانى در خود حل کند.
ث) اثر روغن لحيم بايد تا پايان عمل لحيم کارى باقى بماند و درضمن عمل لحيم کارى از اکسيد شدن سطح اتصال جلوگيرى کند .

6-2) هویه :
براى لحيم کارى دو يا چند قطعهٔ فلزى به يکديگر بايد ابتدا نقاط مور د نظر آن ها را گرم کرد و سپس عمل لحيم کارى را انجام داد. وسيله اى که حرارت مورد نياز را براى لحیم کاری تهیه می کند هویه نام دارد .

هويۀ ساده : هويه ساده از سه قسمت تشکيل شده است.
الف) سر هويه، که شبيه چکش و از جنس مس است.
ب) دسته هويه که مفتولى از آهن است.
ج) دسته چوبى هويه که در انتهاى دسته فلزى قرا ر دارد.
هويه ساده به وسيله حرارت گاز گرم میشود و مورد استفاده قرار مى گيرد. اين نوع هويه امروزه تقريباً منسوخ شده است.
                                                                        7-1 قسمت های مختلف یک هویه
6-3 ) طريقه لحيم کاری:
برای اين که يک اتصال خوب و مناسب از نظر استحکام مکانيکی و هدايت الکتريکی برقرار شود بايد سيم ها و عناصرى را که مى خواهيد به يکديگر متصل کنيد به طور جداگانه حرارت دهيد و صبر کنيد تا درجه حرارت محل اتصال افزايش يابد سپس سيم لحيم را روى اتصال گرم شده قرار دهيد تا ذوب شود و بتواند محل تقاطع دو سيم يا محل اتصال عناصر را کاملاً بپوشاند. هويه را به طور پىدرپى از سطح کار جدا نکنيد، زيرا اين عمل علاوه بر صرف وقت زياد موجب لحيم بد در محل اتصال می شود، يعنى در اين حالت لحيم در محل اتصال به طور کامل پخش نمی شود و يک اتصال با لحيم کارى سرد به وجود مى آيد.
اکثر قطعات الکترونيکی مانند آی سی ها در مقابل افزايش حرارت مقاوم نيستند. اين قطعات در اثر حرارت ناشى از لحيم کارى ممکن است آسيب ببينند. براى لحيم کارى اين عناصر، بايد زمان اعمال حرارت در خلال لحيم کارى دقيقاً تنظيم شود. بايد در هنگام لحيم کارى پايه اين قطعات را با پنس يا دم باريک، يا هر وسيله فلزى ديگر که سبب انتشار حرارت مى شود نگه داريد.
                                                                                   7-2 نحوه لحیم کاری قطعات الکترونیکی
6-4 ) قلع کش :
قلع کش وسيله اى است که با آن مى توان لحيم را از محل اتصال جدا کرد. قلع کش ها در انواع مختلفى ساخته مى شوند.
قلع کش پيستونى: اين قلع کش داراى سيلندر و پيستون است. با فشار دادن روى دسته قلع کش، پيستون به داخل سيلندر وارد شده و در نقطه انتهايى قفل مى شود. براى برداشتن قلع، ابتدا با هويه لحيم (قلع) محل اتصال را ذوب کرده و نوک قلع کش پيستونى را به آن نزديک مى کنند، سپس با فشار دادن روى دکمه، فنر آزاد شده و پيستون به عقب کشيده مى شود و لحيم را به داخل سيلندر مى مکد.
                                                                                   7-3 دو نمونه قلع کش
6-5 ) فيبر مدار چاپی :
دلايل استفاده از فيبر مدار چاپی: در گذشته برای ساختن يک مدار الکترونيکی ابتدا نقشه مدار را روی فيبر مخصوص قرار می دادند، سپس جای پايه های المان های الکترونيکی را روی فيبر سوراخ میکردند و پايه ها را طبق نقشه از زير با سيم به هم اتصال می دادند. اين عمل به علت اشغال جای زياد، وجود سيم های متعدد و عبور سيم ها از روی يکديگر، پارازيت زيادی را درمدار به وجود می آورد. امروزه به علت پيشرفت علم الکترونيک و پيچيده تر شدن مدارات الکترونيکی اين طريقه سيم کشی ديگر استفاده ای ندارد و از مدار چاپی استفاده می شود. در يک مدار چاپی عناصر روی يک طرف فيبر قرار می گيرند و خطوط ارتباطی به وسيله لايه نازک مسی که در طرف ديگر فيبر وجود دارد برقرار می شود، استفاده از مدار چاپی حجم مدار را کوچک می کند، علاوه بر اين که در اين روش می توان ضخامت و فواصل خطوط عبور جريان را به طور دقيق ترسيم کرد و مانع ايجاد ظرفيت خازنی پراکنده شد. به طور کلی مزايای مدار چاپی در مقايسه با مدارهای سيم کشی به شرح زير است:
_ از شلوغ شدن اتصالات و سيم کشی ها جلوگيری می شود.
_  اندازه مدارها کوچک می شود.
 _ به هنگام تعمير مدار دنبال کردن خطوط به سهولت انجام می شود.
_ مونتاژ مدار سريع و آسان و مقرون به صرفه است.
 _ تکثير و توليد زياد لوازم الکترونيکی آسان تر است.
 مزايای فوق سبب شده است که تمام کارخانه های توليدکننده لوازم الکترونيکی از مدار چاپی استفاده کنند.
                                                                                   7-4 یک نمونه فیبر مدار چاپی
تکلیف : .................
کار عملی : سعی کنید به وسیله لحیم کاری :
الف ) با دوقطعه سیم زاویه 30 درجه بسازید .
ب) با چهار قطعه سیم یک مربع بسازید .
محل اردو : .......................                        
منابع مطالعه : ..............................

تنظیم کننده: محبوبه همت

مطالب مرتبط:
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه اول
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه دوم
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه سوم
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه چهارم
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه پنجم
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه ششم
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه هفتم
پاوربانک خورشیدی بسازیم_ جلسه هشتم