توسعه بام های سبز در ایران - جلسه سوم

 
اهداف جلسه:


·         آشنایی با جایگاه بام و دیوارهای سبز در سیمای شهری

·         آشنایی با تاثیر بام های سبز در اقتصاد جامعه

·         آشنایی با کارکردهای زیست محیطی بام سبز


وسایل مورد نیاز:

·         کامپیوتر مجهز به اینترنت


مقدمه


در خانه های سنتی ایرانی حیاط فضایی فرح بخش و دلنشین بوده است که امروزه کمتر از آن اثری می بینیم. آپارتمان نشینی ما را محدود کرده است، اما در عوض راه های جدیدی پیش روی ما گذاشته است. پشت بام ها با وجود اینکه فضای زیادی را در اختیار ما قرار می دهند، معمولا فضاهایی بی استفاده در خانه های ما هستند. در آپارتمان های امروزی اگر بتوانیم این فضا را به درستی طراحی کنیم، در واقع گویی حیاط را به خانه های خود آورده ایم.



3-1 جایگاه بام و دیوارهای سبز در سیمای شهری


بالا بودن قیمت زمین در مناطق شهری، به ویژه مناطق مرکزی آن ارزیابی جدیدی را درباره چگونگی استفاده از فضاهای واقع  بر روی بام و دیوار ساختمانها مطرح ساخته است. سطوح صاف و هموار خواه بر روی زمین و یا بالاتر از آن به ویژه بر روی ساختمانهای چند طبقه، با هزینه گزافی به وجود می آیند. توسعه و بهبود کیفی در استفاده از فضای بام تراس ها در مناطق شهری به سرعت و لزوماً به عنوان یک ضرورت اقتصادی بایستی مورد توجه قرار گیرد. اگر چه نیازهای زیبائی شناسانه و اجتماعی در استفاده از بام ساختمان و ایوان و تراس ها قرن هاست که در کشورهای اروپایی متداول و رایج گردیده، لیکن امروزه این امر در ارتباط با ملاحظات اقتصادی نسبت به ساخت و نگهداری از بنا بستگی بیشتری دارد. توجهات زیبائی شناسانه از نحوه بروز جلوه و نمای ساختمان ها در گردش چشم بر روی بام و نمای بناهای شهرمان معلوم می شود.




3-2 تاثیر بام های سبز در اقتصاد جامعه


بام های سبز تاثیرات زیادی در اقتصاد جامعه دارند که اهم آنها عبارت اند از:


1- لایه عایق رطوبتی نصب شده در روی بام از صدمات ناشی از اشعه ماورای بنفش و صدمات شیمیایی جلوگیری کرده و در برابر امواج گرما به عنوان عایق عمل می کند. این ویژگی بام های سبز طول عمر عایق رطوبتی را تا دو برابر افزایش داده و باعث صرفه جویی در هزینه ها می شود.


2- عایق بندی بام های سبز نیاز به انرژی را برای گرم و سرد کردن ساختمان به طور چشم گیری کاهش می دهد و همچنین باعث کاهش آلودگی صوتی می شود.


3- جاذبه زیبایی شناختی و زیبایی طبیعی بام های سبز ارزش ساختمان را در نزد بسیاری از استفاده کنندگان و مطابق با هر سلیقه برای کاربردهای تجاری، سازمانی و مسکونی بالا می برند.



3-3 کارکردهای زیست محیطی بام سبز

مدیریت سیلاب:


استفاده از بام سبز هزینه های مجراهای فاضلاب را کاهش می دهد. حدود 30 درصد آب از مجراهای کم عمق، گیاهان را سیراب می کند و 30 درصد بقیه تصفیه شده و به آبراه های عمیق تر راه پیدا می کند و نزدیک 40 درصد بلافاصله از طریق تبخیر گیاهان به اتمسفر راه پیدا می کند و چیزی بر زمین باقی نمی ماند. در شهرها که شامل ساختمان ها و خیابان هاست، 75 تا 100 درصد پوشش ها غیرقابل نفوذ بوده و آب باران به صورت متفاوتی تخریب کننده است. فقط  حدود 5 درصد به مجراهای کم عمق و عمیق زمین می رسد و 15 درصد از طریق گیاهان تبخیر می شود و 75 درصد بقیه بر روی زمین شناور می ماند و زایل می گردد.


کاهش اثر جزایر حرارتی در شهرها:


در چند دهه اخیر فضاهای که چشم اندازی برای شهرها بودند، به خاطر کنترل نکردن رشد جاده ها و ساختمانها، کاهش یافته اند، این امر باعث تأثیرات نگران کننده ای در نامناسب شدن کیفیت هوا و افزایش دمای متوسط شهرها و به وجود آمدن جزیره های گرمایی در سطح شهرها شده است. وقتی دمای هوای شهرها از دیگر نقاط کشور بیشتر شود، به این پدیده جزیره گرمایی می گویند. جزیره‏های گرمایی می‏تواند دمای هوا را تا حدود 10 درجه سانتیگراد افزایش دهند. بام های پوشیده ازگیاهان و علف ها به دلیل تولید رطوبت و ایجاد هوای خنک باعث مناسب تر شدن شرایط میکروکلیما می‏شوند. بام سبز با اصلاح کردن اثر جزایر گرمایی از نظر سالم سازی محیط و تأمین سلامتی انسان بسیار مفید است. در روزهای تابستان شهرها تا 8 درجه سانتی گراد از حومه خود گرمتر بوده و محفظه ای پر دود می باشند.



در مناطق شهری، درختان سهم قابل توجهی برای کاهش آلاینده های هوا دارند. با این حال، در بسیاری از سایت های شهری  فضای کمی برای کاشت درختان وجود دارد و آن به دلیل مجموعه‏هایی از سطوح غیر قابل نفوذ از جمله خیابان، پارکینگ، بام و غیره است. گیاهان، آلاینده های هوا را از طریق روزنه‏های خود جذب و ذرات آنها را با برگهای خود جدا می‏کنند و همچنین قادر به شکستن ترکیبات آلی خاصی مانند هیدروکربن پلی آروماتیک در بافتهای گیاهی و یا در خاک هستند. علاو ه بر این ، آنها به طور غیر مستقیم به وسیله کاهش درجه حرارت سطح از طریق تراوشات خنک کننده و سایه انداختن، آلودگی هوا را کاهش می دهند، که به نوبه خود باعث کاهش واکنش‏های فتوشیمیایی از نوع آلاینده هایی مانند ازن در جو می شوند . از آنجا که انواع گونه‏های گیاهی توانایی های متفاوتی برای حذف آلاینده‏های هوا و کاهش تولید گازهای گلخانه ای دارند برای به حداکثر رساندن بهبود کیفیت هوا می توان گونه های مؤثرتری را انتخاب کرد. به عنوان مثال کاج های همیشه سبز ممکن است فواید بیشتری از گونه های برگ‏ریز ارائه دهند، زیرا با حفظ برگ‏های سالانه خود نقش موثر‏تری در کاهش ذرات ازن، NOx و SOx خواهند داشت.



عایق صوتی:

ناراحتی حاصل از سر و صدای موجود در خیابان ها مشکل مهمی در مناطق شهری محسوب می شود. بام های سبز که ضخامت لایه خاک آنها 12 سانتی متر باشد نفوذ صدا را تا 40 دسی بل کاهش می هد و بام سبزی که ضخامت لایه خاک آن 20 سانتی متر باشد نفوذ صدا را تا 46 دسی بل کاهش می دهد.




ایجاد اکوسیستم های طبیعی برای جانوران


سبز کردن پشت بام ها می تواند زیستگاه‏هایی را برای زندگی حشرات و پرندگان که در محیط‏های شهری زندگی می کنند، فراهم کند. در واقع می توان با بام های سبز، زیستگاه جانداران و گیاهانی را که قربانی توسعه ساختمان سازی می شوند جبران کرد و از این راه مقدار سطوح عاری از گیاه را کاهش و توسعه حیات وحش را که محدود شده بود، گسترش داد.



تکلیف1: با توجه به مطالب ارائه شده در این درس در مورد کارکردهای زیست محیطی بام سبز تحقیق و بررسی نمایید و مطالب خود را دسته بندی کنید.


تکلیف2: مطالب این درس را مطالعه نمایید و درباره تاثیرات مثبت وجود بام سبز در شهر ها به ویژه شهر های بزرگ و آلوده تحقیق کنید.


محل بازدید/ اردو/ خرید: _________

 
منابع مطالعه: برای کسب اطلاعات بیش تر در زمینه مطالب مرتبط این درس کتاب "راهنمای ایجاد فضای سبز در پشت بام خانه" نویسنده: مهندس شهرام مقصودی را مطالعه نمایید.



مطالب مرتبط:

توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه اول

توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه دوم

توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه سوم

توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه چهارم

توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه پنجم

توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه ششم

توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه هفتم

توسعه بام های سبز در ایران ، جلسه هشتم


تهیه کننده: الهام گارسچی
تنظیم کننده: محبوبه همت