مسائل جنسی را چگونه به کودکان آموزش دهیم؟

شروع آموزش مسائل جنسی هيچ سن خاصي ندارد. هر زماني که فرزندتان کنجکاوي نشان داد، بايد برايش توضيح بدهيد؛ البته به اندازه فهم و ظرفيت پذيرش او تا حدي که حس کنجکاوي اش ارضا شود.

شروع آموزش جنسی کودکان
آموزش مسائل جنسی به کودک بر اساس سن وی و مرحله به مرحله است. آموزش مسائل جنسی فرزندان به صورت ناگهانی شروع نمی شود، بلکه والدین بایستی از دوران کودکی، این آموزش را آغاز کنند و بدانند که چگونه به تناسب سن فرزند خود به سؤالات جنسی وی پاسخ دهند و این آگاهی بخشی و آموزش فرزند در هر سنی متفاوت است.

درست است که سن آموزش مسائل جنسی به کودکان از 3سالگی شروع می شود اما والدین باید بدانند که تنها در صورتی که کودک از آنها سوال جنسی کرد باید پاسخ دهند نه اینکه خودشان بی مقدمه برای کودک توضیح دهند. ممکن است والدین در کودک رفتاری ببینند که احساس کنند او آمادگی آموزش مسائل جنسی را دارد، مثلا وقتی که کودک اندام جنسی اش را نمی پوشاند. هميشه مطمئن شويد درجه کنجکاوي فرزندتان چقدر است. هيچ وقت در مورد چيزهايي که کنجکاوي نشان نمي دهد به او اطلاعات ندهيد چون ممکن است برايش تاثير آسيب رسان داشته باشد.

اگر والدین با برنامه ریزی درست و بلندمدت اطلاعاتی در خصوص بلوغ و مسائل جنسی در اختیار فرزندان خود قرار دهند و آرام و آرام و به تناسب سنشان این اطلاعات را در اختیار وی قرار دهند، از بروز بسیاری از مشکلات رفتاری و اختلالات جنسی در فرزندانشان جلوگیری خواهند کرد. به ياد داشته باشيد اگر پرسش هاي مسائل جنسي او را پاسخ ندهيد، ممکن است سوال هايش را از افراد ديگري بپرسد که لزوما قابل اعتماد نيستند.

سوالات کودکان
گاهی کودک سؤالاتی درباره نحوه متولد شدن خود می پرسد که پاسخ والدین نباید بیشتر از نیاز کودک و آنچه که می داند باشد و برای پاسخ دهی به سؤال او، ابتدا باید دانست که این سؤال چرا و چگونه در ذهن کودک شکل گرفته است و کودک چه اطلاعاتی در این زمینه دارد، سپس براساس دانسته های کودک به او جواب می دهیم.

والدین باید به خاطر داشته باشند که سؤالات کودک را به صورت کلی و متناسب با سن او پاسخ دهند. مثلا اگر کودک می پرسد: « مامان من از کجا اومدم» مادر پاسخ می دهد « از شکمم» و اگر چرایی این مسئله را پرسید مادر می گوید: « بچه باید جایی رشد کنه که گرم و آروم باشه و کسی به اون صدمه نزنه و اینجا بهترین جاست.»

محتوای پاسخ به سؤالات کودک

والدین و معلمان باید گام به گام با بچه ها بزرگ شوند. اطلاعاتی که در خصوص مسائل جنسی در اختیار کودک ۳ ساله قرار داده می شود، بسیار متفاوت با دختر ۱۳ ساله است. از طرفی عدم آگاهی دادن و طفره رفتن از پاسخ به مسائل بلوغ و سؤالات جنسی، باعث می شود به کنجکاوی های نوجوان تازه بالغ شده دامن زده شود. ازطرفی اطلاعاتی که در اختیار نوجوان خود قرار می دهد، نباید به گونه ای باشد که باعث کنجکاوی های شدید او شود تا جایی که تحریک شده و به سمت تجربه کردن و فهمیدن مسائل بیان شده روی بیاورد. باید در نظر داشت وقتی والدین احساس می کنند که کودک نگرانی هایی دارد ولی نمی تواند در این خصوص سر صحبت را باز کند، گاه لازم است خودشان به بهانه ای آغاز کننده بحث باشند.

بخش عمده ای از این محتوای آموزشی نیز به خود والدین برمی گردد. آنها باید اطلاعات صحیح داشته باشند و بعلاوه باید بدانند در مواجهه با سؤالات کودکان و یا موقعیت هایی مثل کنجکاوی های جنسی آنها (مثلاً به بهانه دکتربازی) یا حتی خودارضایی در این دوران باید چه عکس العملی نشان دهند. واکنش های نادرست و شتاب زده می توانند تأثیرات عمیق بر تربیت و رشد روانی اجتماعی کودکان برجای گذارند.

چگونه مسائل جنسی را به کودکان خود آموزش دهیم
آموزش جنسی در کودکان آنطور که عده ای تصور می کنند الزاماً به روابط جنسی بین انسان ها نمی پردازد. مثلاً یک کودک پیش دبستانی باید بداند که چه کسی و تا چه حدی می تواند به بدن او دست بزند؛ مثلاً اعضای تناسلی او از جمله قسمت هایی است که جز والدین و پزشک کسی حق مشاهده یا لمس آن را ندارد.

به عنوان مثال می توان در آموزش مسائل جنسی به کودک گفت«کسی اجازه نداره به چشم و گوش تو دست بزنه و حتی خودت هم نمی تونی و باید مراقب باشی. بعضی از اندام ها مثل چشم و گوش ماست و خیلی خصوصی است و هرکسی نباید به آن دست بزند. همون طور که اگر کسی به چشم و گوشت دست زد میای به من میگی، درباره این قسمت هم اگر کسی دست زد میای به من میگی و از من کمک می گیری.» به این ترتیب کودک اول از همه مراقبت از خود را یاد می گیرد و دوم اینکه اگر تعرضی پیش آمد بلافاصله والدین را مطلع می کند. اگر والدین پیام عیب است و زشت است به کودک بدهند، اگر تعرضی پیش بیاید شرم و اضطرابی پیدا می کند که آن را بازگو نمی کند.

عادي و بي اضطراب بگوييد
بهتر است مادر وظيفه آموزش مسائل جنسی به دخترش را بر عهده بگيرد. وقتي مي خواهيد به فرزندتان آموزش مسائل جنسي بدهيد، خيلي عادي و بدون اضطراب صحبت کنيد. بهترين زمان را که احساس مي کنيد فرزندتان آموزش پذيري بيشتري دارد، براي اين کار انتخاب کنيد. پيش از آنکه با او صحبت کنيد، پيش خود مرور کنيد که در مورد چه چيزهايي مي خواهيد صحبت کنيد.

اگر نمي دانيد، مشورت کنيد
بهتر است با پدر و مادرهايي که فرزند همسن شما دارند، مشورت کنيد. ممکن است به دليل تجربه مشترک راهکارهاي مفيدي به شما بدهند. تجربه ديگران گاهي در انتخاب کلمات مناسب و قابل فهم هم بسيار سودمند است.

آموزش تعويق تا رسيدن به پختگي در احساسات و شناخت
در مورد تغييرات بدني پسرتان در زمان بلوغ توضيح بدهيد. نکته مهم اين است که فقط در مورد خطرها و بدي هاي رابطه جنسي توضيح ندهيد، چون فرزندتان بايد ياد بگيرد که رابطه جنسي، بخشي از زندگي و يک رابطه خوب و مفيد است. پسر يا دختر نوجوان بايد بداند که لازم است اين رابطه را تا زماني که از نظر احساسي و شناختي به پختگي لازم براي ازدواج نرسيده  به تعويق بيندازد.

منبع:  نبض ما