محبت ما به اهل‌بیت علیهم‌السلام واقعی است؟

محمد امیری نزاد- کارشناس حوزه/ بخش اعتقادات شیعه تبیان
بسياری را سراغ داريم كه از عشق و علاقه به اهل بيت دم می زنند و مدعيند كه ما به اين عشق و علاقه ی خود پايبنديم و  صداقت را پيشه كرده ايم. اصلا چرا راه دور برویم و انگشت به سمت این و آن نشانه کنیم؛ بهراستی خود ما که ادعا می کنیم محب اهل بیت علیهم السلام هستیم، صداقت داریم؟
آيا معياری وجود دارد كه ما از طريق آن به اين شناخت برسيم كه آنچه گفته می شود لقلقه زبان و از روی احساسات نيست بلكه از روی شناخت و واقعيت است. با مراجعه به آموزه های دين می توان معيارهايی را بدست آورد كه محبت واقعی افراد نسبت به اهل بيت عليه السلام را نشان دهد.

پرهيز از پليدی ها

از نشانه های محبت اهل بيت عليهم السلام آن است كه انسان هر آنچه را كه آنها بپسندند، بپسندد. و هر آنچه را كه زشت و پليد بدانند، پليد بداند. دوست داشتن اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام تقوای الهی و دلی پاک می خواهد. شیدای اهل بیت علیهم السلام باید دوستی خویش را در عمل نشان دهد وگرنه علاقه ظاهری نمی تواند صدق گفتار ايشان را ثابت كند. علی علیه السلام می فرماید: « هر که ما را دوست دارد باید مثل ما عمل کند و لباس پرهیزگاری را جامه و پوشش خود قرار دهد» (بحارالانوار، ج 1، ص 92).

معرفت نسبت به مقام بالای ائمه اطهار عليهم السلام

هر چه انسان از منزلت روحی و معنوی فرد اطلاع بيشتری داشته باشد، سعی خواهد كرد احترام و شأن او را بيش از پيش نگه دارد، نسبت به او مطيع تر  گردد و محبتش افزون گردد. معرفت نسبت به مقام اهل بيت و آگاهی از كمالات و فضايل ايشان، علاوه بر اين كه بر عشق انسان نسبت به ايشان می افزايد باعث می گردد تا مرز جان دادن در راه ايشان جانبازی كند و جان شيرين خود را تقديم نمايد. الگوهای فراوانی را اين از دست می توان شاهد آورد: زهير بن قين از ياران با وفای امام حسين عليه السلام در كربلا عشق و محبت نسبت به امام را به جايی می رساند كه خود را در معرض تيرهای دشمن قرار می دهد تا وليّ خدا بتواند لحظاتی را به نماز بايستد و با معبود خويش راز و نياز كند.

ابراز علاقه عملی و ثباتِ قدم در اين راه

خيلی ها خوب شروع می كنند اما خوب به اتمام نمی رسانند. خيلی ها آغاز پرشوری دارند اما پايان خمودی دارند. ابتدا هيجان زده می شوند و ابراز علاقه می كنند اما كار به اهدای مال و جان كه می رسد عهدی كه بسته بودند و ابراز ارادتی كه داشتند را فراموش كرده و به آن پشت پا می زنند. اين مثال اهل كوفه است كه چه پر شور وارد صحنه شدند و با فرستادن هزاران نامه امام حسين عليه السلام را به كوفه فرا خواندند اما به زودی عهدشان را شكستند و علاوه بر اين كه پشتيبانی نكردند، بر حجت خدا شوريدند. اگر محبّ اهل بيت به راهی كه می رود ايمان راسخ داشته باشد، خداوند به وعده ای كه داده، عمل كرده و او را در ثباتِ قدمش، ياری خواهد كرد.

ميانه روی رويه عاشق اهل بيت است

كسی كه مدعی عشق به اهل بيت عليه السلام است سعی می كند كه نه جلوتر از محبوبش قدم بردارد و نه عقب بماند كه در هر دو صورت قافيه را باخته و  به كج‌راهه خواهد رفت. در حادثه كربلا، حبيب بن مظاهر و ظهير بن قين از اين قبيل بودند. نه قدمی جلو رفتند و نه قدمی عقب ماندند؛ بلكه تا آخرين لحظه قرين و همراه حضرت ابی عبدالله باقی ماندند. حضرت علی ع می فرمايند «بهترين مردم نسبت به من گروه ميانه رو هستند، از آنها جدا نشويد».‌(نهج البلاغه: خطبه 127/7) و حبيب بن مظاهر و زهير بن قين مصداق كامل اين فرموده ی حضرتند.

ولايت مداری و وفاداری

حبيب بن مظاهر الگوييست تمام عيار برای وفای به عهد؛ امام برای او نامه ای نوشتند و فرمودند: «از حسین‌بن‌على علیه السلام‌ به مرد فقیه، حبیب‌بن‌مظاهر. اى حبیب! قرابت ما را با پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌ مى‌دانى و تو بهتر از دیگران ما را مى‌شناسى و شخص آزادمرد و غیرتمندى هستى. از جان خود بر ما مضایقه مکن، رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌ در قیامت پاداش آن را به تو خواهد داد». حبيب با اينكه از اشراف بود به دعوت امام لبيك گفت و در برابر نامه ايشان چون و چرا نكرد. در ميدان جنگ و حمله اينگونه رجزخوانی می كرد:
«من حبیبم و پدرم مظاهر، پهلوان میدان نبرد و کارزار شعله ‎ور؛ گرچه گروه شما از ما فزون‎تر است، ولی ما حجتی والاتر و آشکارتر داریم؛ و اگرچه شما خائن به عهد خود هستید، ولی ما وفادارتر از شما و شکیباتریم.»(ابصارالعین، ص105)
او بر وفاداری خود به ابی عبد الله با اين رجزها تاكيد می كند.
زهير بن قين همچون حبيب وفادار به ولايت بود؛ امام در روز عاشورا زهیر را فرمانده سمت راست سپاه قرار داد و حتی نقل شده که هنگام اقامه نماز در روز عاشورا، او نیز در کنار سعید بن عبدالله به محافظت از امام و نگهبانی برخاست. مولی علی علیه السلام می فرمايد : دوست محمد كسی است كه خدا را اطاعت كند هر چند پيوند خويشاوندی او دور باشد.(نهج البلاغه: حكمت 96) زهير و حبيب پيوند خويشاوندی با امام نداشتند امام با وفای خويش خود را به امام نزديك و نزديك‌تر كردند به گونه ای كه امام در وصف زهير فرمود: خداوند تو را از رحمتش دور نگرداند و قاتلانت را لعنت كند.

كلام آخر

كسی كه می خواهد محب و دوستدار واقعی ائمه اطهار عليهم السلام باشد، بايد معيارهای عاشقی و محبت را رعايت كند تا كلام و رفتارش با هم همگون بوده و چهره ی نفاق گونه زدوده شود. در اين راه می توان ياران امام حسين عليه السلام را الگويی برای خود برگزيد.

---