خصوصیات و نیازهای دوره سالمندی

طی تعریف در دنیا سن ورود به دوران سالمندی ۶۵ سال و بالاتر از آن ذكر شده است اما چیزی که مسلم است اینست که سالمندی با شروع یک سری از تغییرات فیزیکی و روانی در بدن و آهسته ما را در بر می‌گیرد. شرایط محیطی، اتفاقات خوب و بد زندگی، شرایط روانی و روحیه افراد، داشتن یا نداشتن افراد حمایتگر در اطراف فرد در شروع، شکل‌گیری و رضایتمندی یا نارضایتی دوران سالمندی افراد نقش دارد.

افرادی که در طول زندگی ازخود ، زندگی، ازدواج، فرزندان ،شرایط محیطی و دنیا رضایت بیشتری داشته‌اند، دوران سالمندی شادتر و رضایتمندتری را تجربه می‌کنند.

اما گاهی افراد نارضایتی خود از گذشته‌ را به دوران سالمندی انتقال می‌دهند و با فکر کردن و حسرت خوردن به ناکام ماندن، دوران سالمندی خود را با اندوه و مشکلات روحی بیشتری سپری می‌کنند.

افسردگی و اضطراب از اختلالات رایج این دوران است. اما متاسفانه سالمندان بیشتر به درمان بیماریهای جسمی خود می‌پردازند و از درمان افسردگی یا سایر بیماریهای روانی غافل می‌شوند.

از دست دادن عزیزان ویا همسر، بیماری، بازنشستگی و از کار افتادگی، جابه جایی محل سکونت و تمام مسائلی که واقعه استرس‌زا محسوب می‌شود، می‌تواند تقویت کننده افسردگی آنان باشد (NAMI, 2009).

نشانه‌های افسردگی و اضطراب اغلب به علت همزمانی آنها با سایر مشکلات مربوط به این دوران، در افراد سالمند مورد غفلت و چشم‌پوشی قرار می‌گیرد.

روانشناسان از انواع مداخلات روانشناختی، مشاوره‌های حمایتی برای درمان مشکلات دخیل در سلامت روانی استفاده می‌کنند تا آنها بتوانند با مشکلات به نحو احسن کنار آمده و در مقابله با مسائل استرس‌زای این مرحله مهارت پیدا کنند.

مطالعات اخیر نشان داده که روان‌درمانی برای بیماران دارای افسردگی دوران کهولت بسیار موثر بوده است.

امروزه با کاهش رشد آمار تولد، افراد سنین بالا در جامعه ما رو به ازیاد است و تقریبا اغلب خانواده‌ها با این موضوع روبرو هستند. یکی از مسایل مهم در جوامع غربی و امریکا مساعدت هرچه بیشتر به افراد در سنین بالاست تا بتوانند در این ایام هم رضایتمندی و شادابی لازم را داشته باشند.

با توجه به اینکه در جامعه ایران نیز افراد سالمند در هر خانواده‌ایی وجود دارند که مایه رحمت و برکت خانواده هستند، لازم است تا ما اندکی درباره خصوصیات و نیازهای افراد در این دوران اطلاع داشته باشیم.

۱-سالمندان نیاز مبرمی دارند تا باور کنند هنوز هم توانایی و اقتدار گذشته را دارند و می‌توانند افرادی موثر باشند و در کارها و تصمیم‌گیری‌ها، نظراتشان دارای اهمیت است. ما می‌توانیم با سپردن بعضی فعالیت‌ها با توجه به توان آن عزیزان و مشارکت دادن آنها در امور به ارضاء این نیاز آنها کمک نماییم‌. پر واضح است که وظایف محوله نباید بیش از توان آنها باشد که احساس بی‌کفایتی و نا‌امیدی گریبان‌گیر آنها شود.

۲- برای سالمندان مهم است که همچنان و حتی بیشتر از گذشته مورد توجه و احترام فرزندان و اطرافیان باشند‌. ممکن است در این دوران واکنش‌های آنها به مسایل هیجانی‌تر باشد، به این معنی که کم طاقت‌تر و تکانشی‌تر از گذشته باشند. رقیق القلب‌تر و انتقادی‌تر شوند و زود مسائل را به دل بگیرند، در نتیجه ناراحت و عصبانی شوند‌. همه ما می‌دانیم که ضعف قوای جسمی تاثیر مهمی در خلق انسان‌ها داشته بنابراین، لازم است توانایی هم‌دلی و درک بیشتری با این عزیزان داشته باشیم.

۳- نیاز به امنیت یکی دیگر از نیازهای مهم و اساسی افراد سالمند است. این نیاز در طول زندگی همواره همراه ماست، اما در طول دوران کهولت همانند دوران کودکی به علت آسیب‌پذیری و ناتوانی ما بیشتر مورد توجه و نیازست. اینکه آنها بدانند با توجه به آسیب‌پذیرتر بودن، آ کسانی را دارند و کسانی هستند که در مواقع لزوم در کنار آنها باشند بسیار مهم و اثرگذار است.

۴-سالمندان هم مانند افراد جوان و میانسال نیاز به تفریح و سرگرمی دارند. تفریح در این دوران متفاوت از سایر دوران است. در این دوران سرگرمی آنها بیشتر وقت گذرانی با دوستان و شبکه‌های هم دل با آنهاست. آنها میل شدیدی به مرور خاطرات گذشته و درس‌ها و تجربیات خود دارند. شنونده فعال بودن برای آنها می‌تواند به احساس مفید بودن آنها کمک شایانی نماید.

سخن آخر اینکه،همه ما این دوران را خواهیم داشت، کمی مطالعه در مورد این دوران کمک می‌کند تا هم خود آماده‌ی گذراندن بهینه این دوران باشیم و هم بتوانیم هم‌دلی و درک درستی از عزیزان این سنین در کنارمان داشته باشیم.

منبع : سلامت نیوز