چگونه فشار خون را كنترل كنیم؟

افزایش فشار خون از بزرگترین عوامل تهدید كننده سلامت در كشورهای صنعتی به شمار می رود.

این بیماری نقش عمده ای در بروز بیماریهای عروق كرونر، سكته مغزی، نارسایی قلبی، نارسایی كلیوی و مرگ ناشی از این بیماریها در پی دارد. تغییر رژیم غذایی نیز ممكن است بتواند جایگزین درمان دارویی شود و یا در صورت نیاز به درمان، باعث شود كه درمان با داروهای كمتر و دوزهای پایین تری انجام شود.

رگهای خونی موسوم به سرخرگها ، خون را از قلب به اندام های گوناگون بدن می رساند. هر بار كه قلب منقبض می شود ، خون را با فشار وارد سرخرگها می كند بنابراین فشار خون، حاصل مقاومت عروق در برابر ضربانهای قلب است.

فشاری كه در عروق خونی در پی ضربان قلب پدید می آید فشار خون " سیستولیك" نام دارد و فشاری كه به هنگام استراحت قلب یعنی بین دو ضربان پدیدار می شود فشار خون "دیاستولیك" است.

در بزرگسالان میزان طبیعی فشار خون "سیستولیك" 120 میلی لیتر جیوه و فشار خون " دیاستولیك" 80 میلی لیتر جیوه است كه اغلب 120 روی 80 خوانده می شود.

فشار خون طبیعی در كودكان كمتر از ده سال 90 روی 60 و در بزرگسالان 120 روی 80 و در میانسالان 130 روی 85 میلی متر جیوه است.

بنا به تعریب در صورتی كه یك شخص بالغ فشار خون سیستولیك برابر یا بیشتر از 140 میلی لیتر جیوه یا فشار خون دیاستولیك برابر با 90 میلی متر جیوه داشته باشد ، به پرفشاری خون مبتلا است.

در 90 تا 94 درصد از بیماران علت مشخصی برای افزایش فشار خون یافت نمی شود و این افراد به عنوان مبتلایان به فشار خون اولیه شناخته می شوند.

الگوی فامیلی در افزایش فشار خون اولیه شایع است و مطرح كننده اهمیت عوامل ژنتیك است. هر چند كه عوامل چاقی، زندگی كم تحرك و مصرف نمك در افزایش فشار خون موثرند.

در 5 درصد بیماران، علت ثانویه ای برای افزایش فشار خون وجود دارد . در این اشخاص بررسی های بالینی ضروری است. شایعترین علل افزایش فشار خون ثانویه، بیماری كلیوی و تیروئیدی، تومورهای مغزی و حاملگی به شمار می روند.

مصرف نمك، استفاده از كربوهیدراتهای ساده و خوردن غذاهای چرب از عوامل موثر در افزایش فشار خون هستند.

توصیه پزشكان برای جلوگیری و درمان فشار خون عبارتند از:

1- كاهش انرژی دریافتی برای رسیدن به وزن مطلوب و نگهداری آن.

2- كاهش مصرف نمك به چهار تا شش گرم در روز.

3- استفاده از كربوهیدراتهای كمپلكس به جای غذاهایی كه دارای روغنهای اشباع و كلسترول بالا هستند.

4- افزایش نسبی در پتاسیم دریافتی با استفاده متعادل از میوه های تازه و سبزی.

5- مصرف كلسیم كافی روزانه.

6- فعالیت فیزیكی منظم مانند پیاده روی سریع 20 تا 40 دقیقه در روز، سه تا پنج بار در هفته.

7- ترك سیگار.