ترک‌های پوستی؛ علل و درمان

ترک پوستی یا استریا (stria) عبارت است از ایجاد خطوط تقریبا فرو رفـته پوستی که بیشـتر در نواحی تحـت کشــش به وجـود می آیـد.

ترک پوستی، به مرور زمان کمتر می شود، ولی به طور کامل ناپدید نمی شود.

این عـارضه بسیار شـایع می باشد و بیشـتر در زنان در سنین جـوانـی و حاملگی دیده می شود.

در ابتدا این خطـوط برجسـته می باشند و به مرور زمان صـاف می شوند. ترک پوستی در ابتدا به صورت خطوط برجسته صورتی یا بنفش بر روی شکم، زیر بازو، ران، پستان یا باسن ظاهر می شود.

ترک های پوستی طی چند ماه، معمولا رنگ پریده و مسطح می شوند و نهایتا به سختی دیده می شوند.

ترک های پوستی، اغلب در درم که لایه میانی پوست و مسوول حفظ شکل پوست است و در هر جایی از بدن قابل مشاهده اند، ولی معمولا در مکان هایی که چربی زیادی ذخیره می شوند، تمایل بیشتری به شکل گیری دارند.

افراد مستعد ترک پوستی

چاق ها

افراد با رشد جسمی سریع به ویژه در بلوغ

افراد با بیماری غدد درون ریز مانند: سندرم کوشینگ ( پرکاری غده فوق کلیوی)

افرادی که به دلایلی، از داروهای خوراکی یا تزریقی و یا کرم های کورتون دار به مدت طولانی استفاده می کنند.

خانم های حامله که بیشتر این خطـوط در روی شکم، ران ها، باسن و سینه ها دیده می شود.

بعد از بــلوغ و پایان حاملگی ممکن است این خطوط کم رنگ‌تر شوند، ولی از بین نمی روند و تا آخر عمر باقی می مانند.

علل

مهم ترین عامل، کشیدگی پوست به طور ناگهانی است که معمولا در بارداری و بلوغ شاهد آن هستیم.

عوامل درونی، از جمله تغییرات هورمونی نیز موجب ایجاد ترک پوستی می گردند.

بیماری های زمینه‌ای و مصرف داروهای مختلف مخصوصاً داروهای کورتونی نیز می تواند در پیدایش این ضایعات موثر باشد.

وراثت نیز در پیدایش ترک پوستی نقش دارد.ترک پوستی در نژاد قفقازی بیش از سایر نژاد‌ها دیده می شود.

بلوغ جنسی و ترک پوستی

با شـروع بلوغ جنسـی در بدن، تحت تاثیر افزایش هورمون های جنسی تغـییراتی بوجـود می آید.

این تغـییرات در پسرها شـامل رشـد مـو در صـورت، زیر بغـل و ناحیه چانه و بم شدن صدا می باشد و در دخـترها شـامل بزرگ شدن ســینه، شـروع عـادت ماهـیانه و هـمچنین بزرگ شـدن باسـن می باشـد.

با شروع بلــوغ، جــثه افراد به طـور سریع رشد می کند و این رشد، در دخترها بارزتر می باشـد. چون رشــد سـریـع می باشـد، پوسـت توانایی وفـق دادن خـود را با این تغییر جــثـه ندارد و در نتـیجه، در نواحـی تحت کشش دچار ترک هایی می شود.

این ترک ها در پسـرها بیشتر در نواحی ران و بالای باسن و در دخـترها در نواحـی ران، باسـن و سینه ها می باشد.

بارداری و ترک پوستی

سن اولین بارداری در بروز ترک‌های پوستی بسیار مهم است. به طوریکه اغلب زنانی که در سنین بین 16 تا 20 سالگی باردار شده اند، دچار ترک‌های پوستی می شوند. در حالی که احتمال بروز این ترک ها در زنانی که اولین بارداری آنها پس از 35 سالگی است، بسیار کمتراست.

این ترک ها، معمولاً بعد از ماه 4 بارداری ایجاد می شوند. ترک ها ممکن است پس از زایمان نیز ایجاد شوند.

در بعضی افراد، اولین بارداری بدون ایجاد ترک‌های پوستی طی می شود، ولی در بارداری های بعدی فرد دچار ترک می شود.

پیشگـیری

ثابت نگه‌داشتن وزن، تا حد زیادی از پیشرفت آن جلوگیری کند.

برای پیشگـیری از این عـارضه می توان از چرب کردن و مـاساژ دادن پوست استفاده کرد.

البته در مواردی میـتوان از ویتـامـین E و کرم های موضـعی آمـونیـوم لاکـتات و تره تینوئین برای پیشـگیری اسـتفاده کرد که باید تحـت نظـر پزشـک مصرف شوند.

درمان

در حال حاضر ترک پوستی درمان قطعی ندارد. در مراحل اولیه که ترک‌ها رنگ قرمزمایل به بنفش دارند، نتایج درمانی بسیار موثرتر است.

هدف از درمان ترک پوستی بهبود قابل توجه آن است، زیرا درمان کامل ترک ها به ندرت اتفاق می‌افتد.

البته مصرف کرم‌های موضعی تقویت‌کننده بافت کلاژن، کرم‌های رتینوییدی و کرم‌های حاوی ترکیب‌های اسید میوه و کرم‌های حاوی ویتامین C تحت نظر پزشک متخصص می‌تواند تا حدی موثر باشد. مصرف کرم‌های رتینوییدی در دوران بارداری ممنوع است.

برخی از انواع لیزر هم می‌توانند میزان ترک پوستی را کمتر کنند، اما انجام آنها در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.

فرآوری: مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

پزشکان ایران

سلامتیران

پزشک آنلاین - دکترعلیرضا واعظ شوشتری، متخصص پوست و مو

آفتاب - دکتر محمدعلی نیلفروش زاده، متخصص پوست و مو