تشکیل شورای انقلاب اسلامی

با اوج گیری نهضت اسلامی در سال 1357، اندیشه شكل گیری «شورای انقلاب» در میان روحانیون معتمد امام پدید آمد كه در سفر شهید مطهری به پاریس، این طرح با امام در میان گذاشته شد. امام در 22 دی 1357، فرمان تشكیل شورای انقلاب را صادر كردند.

در بخشی از این فرمان آمده است: «به موجب حق شرعی و بر اساس رأی اعتماد اكثریت قاطع مردم ایران كه نسبت به اینجانب ابراز شده است، در جهت تحقق اهداف اسلامی ملت، شورایی به نام شورای انقلاب اسلامی، مركب از افراد با صلاحیت و مسلمان و متعهد و مورد وثوق، موقتاً تعیین شده و شروع به كار خواهند كرد ... این شورا موظف به انجام امور معین و مشخصی شده است، از آن جمله ماموریت دارد تا شرایط تأسیس دولت انتقالی را مورد بررسی و مطالعه قرار داده و مقدمات اولیه آن را فراهم سازد.»

اعضای اولیه این شورا، شهید مطهری، شهید بهشتی، آیت الله موسوی اردبیلی، شهید باهنر، آیت الله هاشمی رفسنجانی، آیت الله طالقانی، آیت الله خامنه ای، آیت الله مهدوی كنی، احمد صدر حاج سید جوادی، مهندس بازرگان، دكتر یدالله سحابی، مهندس كتیرایی، سرلشكر ولی ا... قرنی و سرتیپ علی اصغر مسعودی بودند كه پس از پیروزی انقلاب و تشكیل دولت موقت، دكتر حسن حبیبی، مهندس عزت الله سحابی، دكتر عباس شیبانی، ابوالحسن بنی صدر، صادق قطب زاده، مهندس میرحسین موسوی، احمد جلالی و دكتر حبیب الله پیمان از اعضای بعدی شورای انقلاب بودند.

از مهمترین فعالیت های این شورا، پیشنهاد مهندس بازرگان به عنوان نخست وزیر دولت موقت، تصویب اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ملی شدن بانك ها، سامان بخشیدن به دادگاه های انقلاب، برگزاری همه پرسی درباره نظام جمهوری اسلامی، بررسی پیش نویس قانون اساسی، تصویب قانون شوراهای محلی، ملی شدن صنایع بزرگ، تصویب آیین نامه مجلس خبرگان، و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و مجلس بود.

به دنبال تسخیر لانه جاسوسی و استعفای دولت موقت، با ادغام دولت در شورای انقلاب، در اداره مملكت، اینگونه بین اعضای شورا تقسیم كار شد: آیت الله خامنه ای ـ دفاع و پاسداران، حجة الاسلام هاشمی رفسنجانی - وزارت كشور، شهید باهنر ـ آموزش و پرورش، مهدوی كنی ـ كمیته و دادگستری، شهید بهشتی ـ جهاد سازندگی، بنی صدر ـ وزارت خارجه، معین فرـ نفت، حبیبی ـ آموزش عالی، عزت الله سحابی ـ برنامه و بودجه، میناچی ـ ارشاد ملی، شهید قدوسی ـ دادگاه انقلاب.

با تصویب قانون اساسی و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و مجلس، آخرین جلسه شورای انقلاب در 26 تیر 1359 برگزار گردید و این شورا منحل شد.

منبع

مرکز اسناد انقلاب اسلامی

لینک های مرتبط:

 ویژه نامه دهه فجر