حدیث غدیر - فصل دوم: شایسته ها و بایسته های غدیر
چهل حديث غدير
فصل دوم: شايستهها و بايسته هاي غدير
فصل اول: جايگاه عيد غدير در مکتب
فصل سوم: ولايت در غدير
11- روز پيام و ولايت
قال رسول الله صلي‌الله‌عليه‌و‌آله: يا معشر المسلمين ليبلغ الشاهد الغائب، اوصي من آمن بي و صدقني بولاية علي، الا ان ولاية علي ولايتي و ولايتي ولاية ربي، عهدا عهده الي ربي و امرني ان ابلغکموه. بحارالانوار 37: 141، ح 35.
رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌و‌آله (در روز غدير) فرمود: اي مسلمانان! حاضران به غايبان برسانند: کسي را که به من ايمان آورده و مرا تصديق کرده است، به ولايت علي سفارش مي‌کنم، آگاه باشيد ولايت علي، ولايت من است و ولايت من، ولايت خداي من است. اين عهد و پيماني بود از طرف پروردگارم که فرمانم داد تا به شما برسانم.
12- روز اطعام
قال ابو عبد الله عليه‌السلام: ... و انه اليوم الذي اقام رسول الله صلي‌الله‌عليه‌و‌آله عليا عليه‌السلام للناس علما و ابان فيه فضله و وصيه فصام شکرا لله عزوجل ذلک اليوم و انه ليوم صيام و اطعام و صلة الاخوان و فيه مرضاة الرحمن، و مرغمة الشيطان. وسائل الشيعه 7: 328، ضمن حديث 12.
امام صادق عليه‌السلام فرمود: عيد غدير، روزي است که رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌و‌آله علي عليه‌السلام را بعنوان پرچمدار براي مردم برافراشت و فضيلت او را در اين روز آشکار کرد و جانشين خود را معرفي کرد، بعد بعنوان سپاسگزاري از خداي بزرگ آن روزه را روزه گرفت و آن روز، روز روزه داري و عبادت و طعام دادن و به ديدار برادران ديني رفتن است. آنروز روز کسب خشنودي خداي مهربان و به خاک ماليدن بيني شيطان است.
13- روز هديه
عن امير المؤمنين عليه‌السلام قال: ... اذا تلاقيتم فتصافحوا بالتسليم و تهابوا النعمة في هذا اليوم، و ليبلغ الحاضر الغائب، والشاهد الباين، وليعد الغني الفقير والقوي علي الضعيف امرني رسول الله صلي‌الله‌عليه‌و‌آله بذلک. وسائل الشيعه 7: 327.
امير المؤمنين عليه‌السلام (در خطبه روز عيد غدير) فرمود: وقتي که به همديگر رسيديد همراه سلام، مصافحه کنيد، و در اين روز به يکديگر هديه بدهيد، اين سخنان را هر که بود و شنيد، به آن که نبود برساند، توانگر به سراغ مستمند برود، و قدرتمند به ياري ضعيف، پيامبر مرا به اين چيزها امر کرده است.
14- روز کفالت
عن امير المؤمنين عليه‌السلام قال:
... فکيف بمن تکفل عددا من المؤمنين والمؤمنات وانا ضمينه علي الله تعالي الامان من الکفر والفقر وسائل الشيعه 7: 327.
امير مؤمنان عليه‌السلام فرمود: ... چگونه خواهد بود حال کسي که عهده دار هزينه زندگي تعدادي از مردان و زنان مؤمن (در روز غدير) باشد، در صورتي که من پيش خدا ضامنم که از کفر و تنگدستي در امان باشد.
15- روز سپاس و شادي
قال ابو عبد الله عليه‌السلام: ... هو يوم عبادة و صلوة و شکر لله و حمد له،و سرور لما من الله به عليکم من ولايتنا،و اني احب لکم ان تصوموه. وسائل الشيعه 7: 328، ح 13.
امام صادق عليه‌السلام فرمود: عيد غدير، روز عبادت و نماز و سپاس و ستايش خداست و روز سرور و شادي است به خاطر ولايت ما خاندان که خدابر شما منت گذارد و من دوست دارم که شما آن روز را روزه بگيريد.
16- روز نيکوکاري
عن الصادق عليه‌السلام: ... و لدرهم فيه بالف درهم لاخوانک العارفين،فافضل علي اخوانک في هذا اليوم و سر فيه کل مؤمن و مؤمنة. مصباح المتهجد: 737.
از امام صادق عليه‌السلام نقل شده که فرمود: يک درهم به برادران با ايمان و معرفت، دادن در روز عيد غدير برابر هزار درهم است، بنابراين در اين روز به برادرانت انفاق کن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان.
17- روز سرور و شادي
قال ابو عبد الله عليه‌السلام: انه يوم عيد و فرح و سرورو يوم صوم شکرا لله تعالي. وسائل الشيعه 7: 326، ح 10.
امام صادق عليه‌السلام فرمود: عيد غدير، روز عيد و خوشي و شادي است و روز روزه داري به عنوان سپاس نعمت الهي است.
18- روز تبريک و تهنيت
قال علي عليه‌السلام: عودوا رحمکم الله بعد انقضاء مجمعکم بالتوسعة علي عيالکم، والبر باخوانکم والشکر لله عزوجل علي ما منحکم، واجتمعوا يجمع الله شملکم، و تباروا يصل الله الفتکم، و تهانؤا نعمة الله کما هنا کم الله بالثواب فيه علي اضعاف الاعياد قبله و بعده الا في مثله... بحارالانوار 97: 117.
علي عليه‌السلام فرمود: بعد از پايان گردهم آيي خود (در روز غدير) به خانه برگرديد، خدا بر شما رحمت فرستد. به خانواده خود گشايش و توسعه دهيد، به برادران خود نيکي کنيد، خداوند را بر اين نعمت که شما را بخشيده است، سپاس گزاريد، متحد شويد تا خدا به شما وحدت بخشد، نيکويي کنيد تا خدا دوستيتان را پايدار کند، به همديگر نعمت خدا را تبريک بگوئيد، همانطور که خداوند در اين روز با چندين برابر عيدهاي ديگر پاداش دادن به شما تبريک گفته، اين گونه پاداشها جز در روز عيد غدير نخواهد بود.
امام صادق عليه‌السلام فرمود: عيد غدير، روز عيد و خوشي و شادي است و روز روزه داري به عنوان سپاس نعمت الهي است.
19- روز درود و برائت
روي الحسن بن راشد عن ابي عبد الله عليه‌السلام قال: قلت: جعلت فداک، للمسلمين عيد غيرالعيدين؟ قال: نعم، يا حسن! اعظمهما و اشرفهما، قال: قلت له: و اي يوم هو؟
قال: يوم نصب اميرالمؤمنين عليه‌السلام فيه علما للناس.
قلت له: جعلت فداک وما ينبغي لنا ان نصنع فيه؟
قال: تصومه يا حسن و تکثر الصلوة علي محمد و آله فيه و تتبرا الي الله، ممن ظلمهم،فان الانبياء کانت تامر الاوصياء باليوم الذي کان يقام فيه الوصي ان يتخذ عيدا. مصباح المتهجد: 680.
حسن بن راشد گويد: به امام صادق عليه‌السلام گفتم: آيا مسلمانان بجز آن دو عيد، عيد ديگري هم دارند؟ فرمود: بله، بزرگترين و بهترين عيد. گفتم: کدام روز است؟
فرمود: روزي که اميرمؤمنان بعنوان پرچمدار مردم منصوب شد.
گفتم: فدايت شوم در آن روز سزاوار است، چه کنيم؟ فرمود: روزه بگير و درود برمحمد و آل او بفرست و از ستمگران به آنان برائت بجوي، زيرا پيامبران به جانشينان دستور مي‌دادند که روزي را که جانشين انتخاب مي‌شود، عيد بگيرند.
20- عيد اوصياء
عن ابي عبد الله عليه‌السلام قال: ... تذکرون الله عز ذکره فيه بالصيام والعبادة والذکر لمحمد و آل محمد، فان رسول الله صلي‌الله‌عليه‌و‌آله اوصي اميرالمؤمنين ان يتخذ ذلک اليوم عيدا، و کذلک کانت الانبياء تفعل، کانوا يوصون اوصيائهم بذلک فيتخذونه عيدا. وسائل الشيعه 7: 327، ح 1.
امام صادق عليه‌السلام فرمود: در روز عيد غدير، خدا را با روزه و عبادت و ياد پيامبر و خاندان او يادآوري کنيد، زيرا رسول خدا به اميرالمؤمنين سفارش کرد که آن روز را عيد بگيرد، همينطور پيامبران هم به جانشينان خود سفارش مي‌کردند که آن روز را عيد بگيرند، آنان هم چنين مي‌کردند.
21- روز گشايش و درود
عن ابي عبد الله عليه‌السلام قال: والعمل فيه يعدل ثمانين شهرا، و ينبغي ان يکثر فيه ذکر الله عزوجل، والصلوة علي النبي صلي‌الله‌عليه‌و‌آله، ويوسع الرجل فيه علي عياله. وسائل الشيعه 7: 325، ح 6.
امام صادق عليه‌السلام فرمود: ارزش عمل در آن روز (عيد غدير) برابر با هشتاد ماه است، و شايسته است آن روز ذکر خدا و درود بر پيامبر صلي‌الله‌عليه‌و‌آله زياد شود، و مرد، بر خانواده خود توسعه دهد.
22- روز ديدار رهبري
عن مولانا ابي الحسن علي بن محمد عليه‌السلام قال لابي اسحاق: و يوم الغدير فيه اقام النبي صلي‌الله‌عليه‌و‌آله اخاه عليا علما للناس و اماما من بعده،[قال] قلت: صدقت جعلت فداک، لذلک قصدت، اشهد انک حجة الله علي خلقه.وسائل الشيعه 7: 324، ح 3.
امام هادي عليه‌السلام به ابواسحاق فرمود: در روز غدير پيامبر اکرم صلي‌الله‌عليه‌و‌آله برادرش علي عليه‌السلام را بلند کرد و به عنوان پرچمدار (و فرمانده) مردم و پيشواي بعد از خودش معرفي کرد.
ابواسحاق گفت: عرض کردم، فدايت شوم راست فرمودي. به خاطر همين به زيارت و ديدار شما آمدم، گواهي مي‌دهم که تو حجت خدا بر مردم هستي.
امام رضا عليه‌السلام فرمود: کسي که در روز (غدير) مؤمني را ديدار کند، خداوند هفتاد نور بر قبر او وارد مي‌کند و قبرش را توسعه مي‌دهد و هر روز هفتاد هزار فرشته قبر او را زيارت مي‌کنند و او را به بهشت بشارت مي‌دهند.
23- روز تکبير
عن علي بن موسي الرضا عليه‌السلام : من زار فيه مؤمنا ادخل الله قبره سبعين نورا و وسع في قبره و يزور قبره کل يوم سبعون الف ملک ويبشرونه بالجنة. اقبال الاعمال: 778.
امام رضا عليه‌السلام فرمود: کسي که در روز (غدير) مؤمني را ديدار کند، خداوند هفتاد نور بر قبر او وارد مي‌کند و قبرش را توسعه مي‌دهد و هر روز هفتاد هزار فرشته قبر او را زيارت مي‌کنند و او را به بهشت بشارت مي‌دهند.
24- روز ديدار و نيکي
قال الصادق عليه‌السلام: ينبغي لکم ان تتقربوا الي الله تعالي بالبر والصوم والصلوة و صلة الرحم و صلة الاخوان، فان الانبياء عليهم السلام کانوا اذا اقاموا اوصياءهم فعلوا ذلک و امروا به. مصباح المتهجد: 736.
امام صادق عليه‌السلام فرمود: شايسته است با نيکي کردن به ديگران و روزه و نماز و بجاآوردن صله رحم و ديدار برادران ايماني به خدا نزديک شويد، زيرا پيامبران زماني که جانشينان خود را نصب مي‌کردند، چنين مي‌کردند و به آن توصيه مي‌فرمودند.
25- نماز در مسجد غدير
عن ابي عبد الله عليه‌السلام قال: انه تستحب الصلوة في مسجد الغديرلان النبي صلي‌الله‌عليه‌و‌آله اقام فيه امير المؤمنين عليه‌السلام و هو موضع اظهرالله عزوجل فيه الحق.
وسائل الشيعه 3: 549.
امام صادق عليه‌السلام فرمود: نماز خواندن در مسجد غدير مستحب است، چون پيامبر اکرم صلي‌الله‌عليه‌و‌آله در آنجا اميرمؤمنان عليه‌السلام را معرفي و منصوب کرد. و آنجايي است که خداي بزرگ، حق را آشکار کرد.
26- نماز روز غدير
عن ابي عبد الله عليه‌السلام قال: و من صلي فيه رکعتين اي وقت شاء و افضله قرب الزوال و هي الساعة التي اقيم فيها اميرالمؤمنين عليه‌السلام بغدير خم علما للناس و... کان کمن حضر ذلک اليوم...وسائل الشيعه 5: 225، ح 2.
امام صادق عليه‌السلام فرمود: کسي که در روز عيد غدير هر ساعتي که خواست، دو رکعت نماز بخواند و بهتر اينست که نزديک ظهر باشد که آن ساعتي است که اميرالمؤمنين عليه‌السلام در آن ساعت در غدير خم به امامت منصوب شد، (هر که چنين کند) همانند کسي است که در آن روز حضور پيدا کرده است...
27- روزه غدير
قال الصادق عليه‌السلام: صيام يوم غدير خم يعدل صيام عمر الدنيا لو عاش انسان ثم صام ما عمرت الدنيا لکان له ثواب ذلک. وسائل الشيعه 7: 324، ح 4.
امام صادق عليه‌السلام فرمود: روزه روز غدير خم با روزه تمام عمر جهان برابر است. يعني اگر انساني هميشه زنده باشد و همه عمر را روزه بگيرد، ثواب او به اندازه ثواب روزه عيد غدير است.
28- روز تبريک و تبسم
عن الرضا عليه‌السلام قال: ... و هو يوم التهنئة يهنئ بعضکم بعضا،فاذا لقي المؤمن اخاه يقول: «الحمد لله الذي جعلنا من المتمسکين بولاية امير المؤمنين و الائمة عليه‌السلام » و هو يوم التبسم في وجوه الناس من اهل الايمان...
اقبال: 464.
امام رضا عليه‌السلام فرمود: عيد غدير روز تبريک و تهنيت است. هر يک به ديگري تبريک بگويد، هر وقت مؤمني برادرش را ملاقات کرد، چنين بگويد: «حمد و ستايش خدايي را که به ما توفيق چنگ زدن به ولايت اميرمؤمنان و پيشوايان عطا کرد» آري عيد غدير روز لبخند زدن به چهره مردم با ايمان است...
تهيه و تنظيم براي تبيان: حسين عسگري