نظارت بر شبکه نمایش خانگی، مطالبه خانواده‌هاست

گردهمایی مجمع تحلیلگران صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی، به میزبانی موسسه تبیان برگزار شد. در این نشست، کاظمی مدیرعامل موسسه تبیان، قاسم‌زاده مدیر رسانه «کدومو» تبیان، افراسیابی معاون امور کاربران ساترا، مهدی فرجی، تهیه کننده سینما و تلویزیون، رستگار منتقد سینما و تلویزیون، شاه حسینی رئیس فرهنگستان هنر و تعدادی از فعالان این حوزه به بررسی وضعیت شبکه نمایش خانگی پرداختند.

در ابتدای این نشست، محمدصادق افراسیابی معاون امور کاربران ساترا در راستای اهداف مجمع تحلیلگران گفت: سیاست گذاری، نقد و تحلیل شبکه نمایش خانگی از اهدافی است که مجمع تحلیلگران دنبال می‌کند به شکلی که افراد منتقد در کنار کارگردان و تهیه کننده قرار می‌گیرند تا پاسخ داده شود و جریان انتقادات منصفانه باشد.

او افزود: مجمع تحلیلگران بیانیه‌ای ارائه داده است که به بررسی نقاط قوت، ضعف و ضرورت‌های شبکه نمایش خانگی می‌پردازد و آقای قاسم‌زاده مدیر رسانه «کدومو» نیز در پیش‌نویس این بیانیه نقش مهمی داشتند. همچنین این بیانیه به بررسی سریال‌های کمتر شناخته‌ شده‌ای چون «آمرلی» پرداخته که ممکن است بخش زیادی از جامعه آن‌ها را ندیده باشند.

افراسیابی همچنین تاکید کرد: یکی از دغدغه‌های ما در مجمع تحلیلگران این است که رسانه‌هایی مثل «کدومو» که منفعت شخصی ندارند، شناسایی شده و از ظرفیت آن‌ها استفاده شود.

در ادامه سیدرضا کاظمی مدیرعامل تبیان نیز به ارائه دغدغه‌های این مجموعه پرداخت و گفت: تبیان از دهه هشتاد تصمیم گرفت گنجینه‌ای از متحوای فارسی را برای کاربران در فضای وب قرار دهد و به عنوان قطبی در حوزه محتوا عمل کند. به مرور با گسترش شبکه‌های اجتماعی و افزایش رقابت‌ها، تبیان تصمیم گرفت نشان شناخته شده خود را در حوزه دستیاری زندگی قرار داده و در سرویس‌های مختلف، خانواده را محور قرار دهد.

کاظمی بیان کرد: یکی از اولین سرویس‌های تبیان «کدومو» بود که دغدغه چند جانبه پشت آن بوده است که یک سامانه هدایت مصرف برای خانواده ایرانی ایجاد کرده تا جدای از اینکه بتواند تشخیص بدهد چه محتوایی برای خانواده مناسب است به سمت مصرف درست پیش برود.


وی ادامه داد: از آنجایی که حوزه نقد، تحلیل، مشاوره و راهنمای خانواده از موضوعاتی است که عمدتا از سمت مخاطب دنبال نمی‌شود، این مسئله یکی از دغدغه‌های اساسی تبیان است. در حال حاضر تبیان این دغدغه را از طریق برگزاری دوره های آموزشی و ظرفیت‌های مشاوره‌ای ایجاد کرده است و در رویکرد جدید نیز قرار است در قالب یک اپلیکیشن جامع، این دغدغه بازتعریف شود.

کاظمی همچنین تاکید کرد: فضایی که در حال حاضر حاکم بر شبکه نمایش خانگی شده، دغدغه بسیاری از خانواده‌هاست که برای حل آن باید از لایه حکمرانی فراتر رفت و از طریق ظرفیت اجتماعی و خانواده‌ها این مطالبه را پیگیری کرد.


حسن قاسم‌زاده، مدیر کدومو نیز به بررسی بیانیه مجمع تحلیلگران پرداخت و گفت: رسانه های صوتی تصویری شبکه نمایش خانگی از مهم ترین بسترهایی است که جریان‌های اجتماعی را شکل می‌دهد و خوراک رسانه‌ای خانواده‌ها را تامین می‌کند. از این رو مجمع تحلیل گران، بررسی نقاط قوت و کاستی‌ها این شبکه را در دستور کار خود قرار داد و بیانیه‌های سالانه‌ای را ارائه می‌دهد. همچنین در بیانیه سال 1403 به بررسی فیلم، سریال و برنامه‌هایی که از بستر این پلتفرم‌ها پخش می‌شود پرداخته شده است. این بیانیه در سه بخش به بررسی این آثار می‌پردازد: دستاوردها، چالش‌ها و ضرورت‌ها.


او در ادامه اظهار کرد: برای مثال سریال در انتهای شب به حوزه ازدواج پایدار می‌پردازد که می‌توان آن را دستاوردی برای شبکه نمایش خانگی دانست. به نمایش گذاشتن تصویر شکست خورده و سرد از خانواده نیز از چالش‌هایی است که برخی فیلم و سریال‌ها آن را القا می‌کنند. همچنین یکپارچه‌سازی رده‌بندی سنی در همه پلتفرم‌ها و کنترل آسیب‌های ناشی از به نمایش گذاشتن خشونت و اعیتاد نیز از ضرورت‌های شبکه نمایش خانگی است که در این بیانیه به آن‌ها پرداخته شده است.

مهدی فرجی، تهیه کننده سینما و تلویزیون نیز در ادامه این نشست بیان کرد: گفتمان‌هایی که تاکنون در راستای شبکه نمایش خانگی وجود داشته منفی بوده است اما به نظر بنده امکان گفتگو با تولیدکنندگان محتواهای شبکه‌های نمایش خانگی وجود دارد و گفتگو در بهبود تولیداتشان تاثیرگذار خواهد بود. از سوی دیگر قوه قضائیه و نظام حاکمیتی نیز تا جایی جلوگیری می‌نند بنابراین همیشه ورود کردن از سمت قوه قهریه تاثیرگذار نیست.

فرجی تاکید کرد: یکی از اقداماتی که به طور جدی باید در اولویت قرار بدهیم و مجموعه تبیان نیز در آن پیشران شده این است که سواد رسانه ای مردم را افزایش دهیم. اینکه مردم آگاه شوند چه سبک سریال‌هایی را انتخاب کنند. از سوی دیگر باید بستر نقد برای شبکه نمایش خانگی ایجاد شود. در حال حاضر اگر در صدا و سیما شبکه نمایش خانگی نقد می‌شود، جامعه تصور می‌کند به این دلیل است که بیننده خود را از دست داده و این در حالی است که صدا و سیما می‌توانست محدودیتی ایجاد کند که هیچ یک از پلتفرم‌های کنونی شکل نگیرند.

احسان رستگار منتقد سینما و تلویزیون نیز در این نشست به بیان نکاتی پرداخت و گفت: در حال حاضر سواد رسانه‌ای مردم به قدری رشد یافته که مدام از ما مطالبه می‌کنند و در نقد بسیاری از آثار پیشگام هستند بنابراین مشکل سواد رسانه‌ای مردم نیست. مشکل اساسی این است که معمولا تولیدکنندگان از ایرادات طراحی تولیدات خود کوتاه نمی‌آیند و حتی انتقاداتی که به روند تولیداتشان وارد می‌شود را جدی نمی‌گیرند و از انتقاد فراری‌اند.

رستگار همچنین در راستای انتقاد از بیانیه مجمع تحلیلگران اشاره کرد: این بیانیه نگاه انتقادی مجمع تحلیلگران را در خود ندارد و به نظر می‌رسد بیانیه مجمع تحلیلگران و ساترا است اما به عنوان قدم ابتدایی مثبت بود. بهتر است که مجمع تحلیلگران بدون محافظه‌کاری وارد گام مطالبه‌گری شود تا در موقعیت‌هایی که جهت‌گیری مثبت دارد هم شنیده شود.

شاه حسینی رئیس فرهنگستان هنر نیز در پایان این نشست گفت: زمانی که در مورد نمایش خانگی صحبت می‌کنیم یعنی پدیده ای ماندگار چرا که محصولات تصویری عمری جاودان دارند. بنابراین پدیده های ماندگار نیک یا بد تولید می‌شود که شناسنامه تاریخی_اجتماعی ماست و آیندگان ما را با این آثار خواهند شناخت.

او اظهار کرد: در حال حاضر در آستانه جنگی هستیم که مهم است چه آرایش رسانه‎‌ای داشته باشیم به طوریکه حتی نام فیلم و سریال‌هایی که انتخاب می‌کنیم هم مهم می‌شود. با وجود اینکه میلیون‌ها نفر سراغ نمایش خانگی نمی‌روند اما با اسامی این سریال‌ها از جمله بازنده، گردن‌زنی، زخم‌کاری و... در تبلیغات شهری مواجه می‌شوند و همین اسامی روی نگاه افراد به جامعه و کاهش عرق ملی آن‌ها تاثیرگذار است. 

---