۵ عامل که علت ۹۰ درصد از سکته‌های مغزی هستند

مؤسسه ملی سلامت می‌گوید ۵ فاکتور هستند که علت ۸۲ تا ۹۰ درصد از موارد سکته مغزی‌اند. خوشبختانه این فاکتورها با سبک زندگی قابل‌کنترل هستند. یعنی شما بیشتر از آنچه فکر می‌کنید بر ریسک سکته مغزی‌تان کنترل دارید.
نگاهی دقیق‌تر داریم به چیزهایی که می‌توانند ریسک سکته مغزی را افزایش دهند و اینکه چه کارهایی می‌توانیم برای پایین آوردن ریسک وقوع سکته مغزی این بیماری ناتوان‌کننده انجام دهیم. این کارها چه تغییراتی در سبک زندگی باشند و چه درمان عوارضی که در حال حاضر داریم و چه آگاه بودن نسبت به علائم، حتی اطلاعات کم هم می‌تواند کمک بزرگی به پیشگیری از این حادثه خطرناک مغزی بکند. اینها ریسک فاکتورهایی هستند که عامل ۹۰ درصد از سکته‌های مغزی می‌باشند:

فشارخون بالا

این عامل خطر، دشمن درجه یک سلامتی شما از جهت ریسک سکته مغزی است. وقتی عدد فشارخون خیلی بالاست، فشار زیادی به رگ‌ها وارد می‌کند. به‌مرورزمان، فشار زیاد باعث آسیب‌دیدگی دیواره رگ‌ها شده و احتمال تشکیل لخته خون منجر به سکته مغزی را افزایش می‌دهد؛ بنابراین لازم است فشارخونتان را کنترل کنید. فشارخون بالا معمولاً عارضه‌ای خاموش است و تنها راه اینکه متوجه شوید این است که به طور منظم فشار خونتان را اندازه بگیرید.

چاقی

داشتن چربی اضافی در بدن مثل این است که برای سکته مغزی کارت‌دعوت بفرستید! وزن اضافی، خصوصاً چربی شکمی، فشار بسیار زیادی به سیستم قلبی و عروقی شما وارد می‌کند و زمینه را برای خونریزی مغزی یا انسداد رگی در مغز فراهم می‌کند.

بی‌تحرکی

بی‌تحرکی و یکجانشینی ریسک سکته مغزی را افزایش می‌دهد. اما شما می‌توانید با داشتن فعالیت بدنی این ریسک را کاهش دهید. عدد جادویی توصیه شده برای ورزش لازم، حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته ورزش با شدت متوسط است. یعنی تنها ۳۰ دقیقه در پنج‌روز هفته. شدت متوسط به معنی هر فعالیتی است که ضربان قلب شما را کمی بالاتر ببرد، مثل پیاده‌روی تند، شنا، تنیس یا باغبانی. اما فراموش نکنید که شما برای یک ورزش متعادل به تمرینات مقاومتی هم نیاز دارید.

رژیم غذایی ناسالم

رژیم غذایی پُر از چربی‌های ترانس و اشباع و غذاهای فراوری شده می‌تواند ریسک سکته مغزی را افزایش دهد. حتماً شنیده‌اید که شما همان چیزی هستید که می‌خورید. خوردن غذاهای ناسالم و الگوهای نادرست غذایی می‌تواند زمینه را برای سکته مغزی فراهم کند.
چربی‌های اشباع و ترانس، نمک زیاد و غذاهای بسیار فراوری شده مانند یک مثلث بسیار خطرناک برای عروق و جریان خون هستند و به‌مرورزمان می‌توانند منجر به تشکیل پلاک در عروق، فشارخون بالا، التهاب و دیگر عوارضی شوند که احتمال سکته مغزی را بیشتر می‌کنند.
به‌جای اینکه غذاهای ناسالم و بیخود وارد بدنتان کنید، بشقاب غذایتان را با غذاهای سالم پُر کنید. مثلاً میوه‌ها و سبزی‌ها پُر از فیبر و آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی مهمی هستند که برای سلامت قلب و عروق مهم‌اند. غلات کامل و سبوس‌دار به شما انرژی خوبی می‌دهند و مواد مغذی ضروری بدنتان را تأمین می‌کنند بدون اینکه دارای نمک و قند اضافی و چربی‌های ناسالم باشند. پروتئین‌های کم‌چرب مثل مرغ و ماهی و حبوبات نیز پروتئین‌های باکیفیتی هستند بدون اینکه چربی مضر داشته باشند. برخی یافته‌ها نشان داده‌اند مصرف ویتامین‌های B به میزان کافی می‌تواند ریسک سکته مغزی را کاهش دهد.

سیگارکشیدن

سیگارکشیدن ریسک سکته مغزی را دوبرابر می‌کند. ترک سیگار یکی از بهترین کارهایی است که برای سلامت قلب و مغز و رگ‌هایتان می‌توانید انجام دهید.

دیگر ریسک فاکتورها

علاوه بر ریسک فاکتورهای قابل‌کنترل، ریسک فاکتورهای دیگری هم وجود دارند که احتمال سکته مغزی را افزایش می‌دهند:
. سن: هر چند سکته مغزی در هر سنی می‌تواند روی دهد؛ اما این خطر با افزایش سن بیشتر می‌شود.
. سابقه خانوادگی و ژنتیک: اگر والدین یا دیگر اعضای خانواده شما سابقه سکته مغزی داشته باشند، خصوصاً در سنین جوانی، خطر ابتلای شما هم بیشتر است. بعضی از ژن‌ها، از جمله ژن‌هایی که نوع خونتان را مشخص می‌کنند نیز بر این ریسک اثر می‌گذارند.
. عوارض و بیماری‌ها: یک سری از بیماری‌ها مانند دیابت، کلسترول بالا، بیماری قلبی، آپنه خواب، بیماری کلیوی و سردردهای میگرنی می‌توانند ریسک سکته مغزی را افزایش دهند.
. سلامت روان: اضطراب، افسردگی، استرس زیاد، ساعت‌های طولانی کارکردن و به‌اندازه کافی ارتباطات اجتماعی نداشتن هم می‌توانند ریسک سکته مغزی را افزایش دهند.
. فاکتورهای محیطی: زندگی یا کارکردن در محیط‌هایی که آلودگی هوا وجود دارد می‌تواند ریسک سکته مغزی را افزایش دهد.
. عادت‌های ناسالم سبک زندگی: مصرف الکل، زیاد خوابیدن (بیشتر از ۹ ساعت) و استفاده از مواد مخدر مثل کوکائین می‌تواند ریسک سکته مغزی را بیشتر کند.
. جنسیت: در سنین پایین‌تر، مردها بیشتر از زن‌ها ممکن است دچار سکته مغزی شوند، اما زن‌ها طول عمر بیشتری دارند؛ بنابراین احتمال اینکه طی سال‌های عمر خود سکته مغزی را تجربه کنند بیشتر است. زنانی که قرص‌های ضدبارداری مصرف می‌کنند، درمان جایگزین هورمون انجام داده‌اند یا باردارند یا دوره بعد از بارداری را سپری می‌کنند نیز بیشتر در معرض سکته مغزی هستند.

راه‌های دیگر کاهش ریسک سکته مغزی

استرستان را کم کنید و خونسرد باشید
استرس یک عامل مهم برای بالابردن فشارخون است. راه‌هایی برای آرام‌شدن پیدا کنید. یوگا، مدیتیشن یا حتی عمل ساده‌ای مثل تنفس عمیق می‌توانند بسیار مفید باشند.

خوب بخوابید
قدرت خواب خوب شبانه را هرگز دست‌کم نگیرید. دانشمندان می‌گویند هر شب کمتر از ۶ ساعت خوابیدن، احتمال فشارخون بالا را بیشتر می‌کند. وقتی کسر خواب دارید ممکن است فشارخونتان بالا برود و سیستم عصبی سمپاتیکتان فعال شود (فاز جنگ یا گریز). این وضعیت فشار زیادی به قلب و رگ‌های خونی وارد می‌کند. شما باید هر شب ۷ تا ۸ ساعت خواب باکیفیت داشته باشید. یک برنامه منظم و مناسب برای آرام‌شدن پیش از خواب تعیین کنید و به آن پایبند باشید.
اگر شب‌ها مکرراً از خواب بیدار می‌شوید با پزشک مشورت کنید؛ چون ممکن است دچار آپنه خواب باشید که ریسک فاکتوری برای سکته مغزی است و باید درمان شود.

به پزشک مراجعه کنید
چکاپ‌های منظم ضروری‌اند و به پزشک اجازه می‌دهند مشکلات مربوط به فشارخون، دیابت و کلسترول بالا که همگی ریسک فاکتورهای سکته مغزی هستند را شناسایی و مدیریت کند. یادتان باشد تداوم، کلید موفقیت است. با ایجاد عادت‌های سالم می‌توانید قدم‌های محکمی برای پیشگیری از سکته مغزی و محافظت از سلامت مغز در سال‌های بعدی زندگی بردارید.

---