اگر کودکتان خون‌دماغ شد...

بیشتر خونریزی‌های بینی معمولاً یک دردسر ۵ تا ۱۰ دقیقه‌ای هستند و منجر به ازدست‌رفتن خون زیادی در بچه‌هایی که سالم‌اند نمی‌شوند. خونریزی بینی در میان کودکان رایج است؛ زیرا رگ‌های بینی آنها ظریف و کوچک بوده و به‌راحتی پاره می‌شود.

علت خون‌دماغ شدن چیست؟

. انگشت در بینی کردن یا خراشیدن داخل بینی
. زیاد مالیدن بینی
. خشکی هوا در اثر سیستم گرمایشی و ضمناً خشک‌شدن مخاط بینی
. ضربه به بینی یا قراردادن چیزی در آن
. محکم فین کردن
. سرماخوردگی و آلرژی
. رشد بافت داخل بینی؛ مثلاً پولیپ
خونریزی مکرر بینی در عرض دو سه روز معمولاً ناشی از جایی در بینی است که یک لخته خون آنجا تشکیل شده و بعداً افتاده است.
. محرک‌های شیمیایی (مواد شیمیایی موجود در محصولات پاک‌کننده و دیگر مواد شیمیایی قوی)
. ارتفاعات: در ارتفاع هوا رقیق‌تر (کمبود اکسیژن) و خشک‌تر است.
. انحراف تیغه بینی
. استفاده مکرر از اسپری‌های بینی برای درمان گرفتگی و خارش بینی. آنتی‌هیستامین‌ها و ضد احتقان‌ها می‌توانند غشای بینی را خشک کنند.

انواع خونریزی بینی

معمول‌ترین نوع خونریزی بینی، خونریزی قدامی است که در آن خون از قسمت جلوی بینی می‌آید. مویرگ‌هایی که داخل بینی هستند ممکن است پاره شده و باعث این نوع خونریزی بینی شوند.
نوع دیگر خونریزی بینی، خونریزی خلفی است که در آن خون از عمقی‌ترین قسمت بینی راه می‌افتد. خون از قسمت عقبی بینی به سمت پایین و حلق راه می‌افتد، حتی اگر فرد نشسته یا ایستاده باشد. کودکان و نوجوانان به‌ندرت دچار خونریزی خلفی بینی می‌شوند و این نوع خون‌دماغ شدن بیشتر در افراد سنین بالا، کسانی که فشارخون بالا دارند و آنهایی که در ناحیه صورت یا بینی آسیب‌دیده‌اند معمول می‌باشد.

چطور خونریزی بینی را بند بیاورید؟

به کودک بگویید:
. سعی کند آرام باشد، چون حرف‌زدن یا گریه‌کردن می‌تواند خونریزی را بدتر کند.
. بنشیند و سر را به‌آرامی به جلو خم کند. دراز نکشد، سر را به سمت عقب نبرد یا سرش را بین زانوهایش نگذارد.
. سوراخ‌های بینی را از قسمت نرم طرفین آن محکم فشار بدهد. برای بچه‌های کوچک‌تر لازم است شما این کار را برایشان انجام دهید.
. با دهان نفس بکشد.
. سوراخ‌های بینی را ۵ دقیقه فشرده نگه دارید. اگر خونریزی بعد از ۵ دقیقهٔ کامل، متوقف نشد، ۵ دقیقهٔ دیگر هم سوراخ‌ها را محکم بگیرید. اگر بعدازاین ۱۰ دقیقه هم خونریزی بند نیامد کودک را به بیمارستان برسانید.
. یک حوله یا دستمال را با آب سرد خیس کنید، آن را روی صورت بیندازید و محکم به بینی و گونه‌ها فشار دهید.
. تا چند ساعت فین نکند یا لخته‌های خون را نکند. اگر کودک نیاز دارد فین کند به او یادآوری کنید که خیلی آهسته این کار را انجام بدهد.
. هر خونی را که در دهان جمع شده تف کند. بلعیدن خون زیاد می‌تواند باعث شکم‌درد یا استفراغ کودک شود.

چگونه به پیشگیری از خون‌دماغ شدن کمک کنید؟

. ناخن‌های کودک کوتاه باشند تا داخل بینی‌اش را نخراشد.
. به کودک یاد بدهید آهسته فین کند.
. شب‌ها در اتاق کودک دستگاه بخور بگذارید، خصوصاً در زمستان و حتماً دستگاه را هفته‌ای یک‌بار کاملاً تمیز کنید.
. طی فصل‌های خشک سال به مدت دو هفته روزی دو تا سه بار داخل سوراخ‌های بینی کودک لایه‌ای نازک از یک پماد مخصوص بینی بمالید، خصوصاً در زمان خواب. وازلین بهترین پماد برای این کار است.
. وقتی کودک سرماخورده و گرفتگی بینی دارد از اسپری سالین استفاده کنید. دو پاف در هر سوراخ بینی و دو بار یا بیشتر در روز.

آیا خونریزی بینی می‌تواند خطرناک باشد؟

هرچند دیدن خونی که از بینی جاری شده می‌تواند نگران‌کننده و هشداردهنده باشد؛ اما در بیشتر موارد مشکل جدی وجود ندارد. اما در برخی موارد از خونریزی بینی لازم است بررسی پزشکی انجام شود. مثلاً اگر مکرراً خون‌دماغ می‌شوید به پزشک مراجعه کنید، چون این وضعیت می‌تواند علامتی از مشکلاتی باشد که باید بررسی شوند. خونریزی‌های خلفی بینی معمولاً شامل رگ‌های بزرگ خونی می‌شوند و در نتیجه خونریزی‌های سنگینی راه می‌اندازند. این نوع خونریزی‌ها باید بررسی شوند خصوصاً اگر بعد از یک آسیب یا ضربه روی داده باشند و بعد از ۲۰ دقیقه فشار بینی متوقف نشوند.

چه کسانی بیشتر احتمال دارد خون‌دماغ شوند؟

هر کسی ممکن است خون‌دماغ شود. بیشتر افراد حداقل یک‌بار در زندگی خون‌دماغ می‌شوند. اما افرادی هستند که بیشتر احتمال دارد دچار خونریزی بینی شوند:
. بچه‌های ۲ تا ۱۰ سال
. بزرگسالان ۴۵ تا ۶۵ سال: در میان‌سالی و سنین بالاتر، خون دیرتر لخته می‌شود و ضمناً این افراد بیشتر احتمال دارد داروهای رقیق‌کنندهٔ خون مصرف کنند (مثلاً آسپرین روزانه)، فشارخون بالا داشته باشند و یا دچار تصلب شرایین باشند.
. زنان باردار: رگ‌های بینی در دوران بارداری گشاد می‌شوند و در نتیجه به رگ‌های ظریف مخاط بینی بیشتر فشار وارد می‌کنند.
. کسانی که داروهای رقیق‌کنندهٔ خون استفاده می‌کنند؛ مانند آسپرین و وارفارین.
. کسانی که اختلالات لخته خون دارند، مثلاً هموفیلی.

خون‌دماغ شدن چه زمانی یک وضعیت اورژانسی است؟

. خونریزی بینی بعد از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه فشار مستقیم به بینی متوقف نشود.
. جریان خونریزی زیاد و شدید است.
. مشکل تنفسی دارید.
. به دلیل بلع خون زیاد استفراغ دارید.
. خونریزی بینی به دلیل ضربه به سر رخ داده است.
. خونریزی بینی در کودکی رخ داده که زیر دو سال سن دارد.
. داروی رقیق‌کنندهٔ خون مصرف می‌کنید یا دچار یک اختلال لخته خون هستید.
. به نظر می‌رسد با شروع مصرف دارویی جدید دچار خون‌دماغ شده‌اید.
. علاوه بر خون‌دماغ، کبودی غیرعادی در تمام بدن دارید که این عارضه می‌تواند علامتی از یک مشکل جدی‌تر مانند اختلال لخته خون، لوکمی یا تومور بینی باشد.

---