غسل جمعه چگونه انجام می‌شود؟ هدیه آسمانی پایه پنجم

در میان ایام هفته، روز جمعه فضیلت و برتری ویژه‌ای دارد، از حضرت رسول(ص) روایت‌ شده که روز جمعه سرور تمامی روزهاست و ایشان می فرمایند؛ بهترین روزی که خورشید بر آن می‌تابد روز جمعه است.

غُسل جمعه از مهم‌ترین غسل‌های مستحبی است که در روز جمعه به‌جا می‌آورند، وقت انجام آن از اذان صبح جمعه تا ظهر است. زمان انجام غسل جمعه  از اذان صبح است تا ظهر و بهتر است نزديك ظهر بجا آورده شود و اگر تا ظهر انجام ندهد بهتر است كه بدون نيت ادا و قضا تا عصر جمعه بجا آورد.

 

زمان و کیفیت غسل جمعه

وقت غسل جمعه از اذان صبح روز جمعه تا ظهر است و بهتر است نزدیک ظهر آن را به جا آورند. اگر کسی احتمال می‌دهد در روز جمعه دسترسی به آب ندارد می‌تواند روز پنج‌شنبه غسل کند. چنانچه غسل جمعه را تا اذان ظهر روز جمعه انجام ندهد، می‌تواند قضای آن را پس از زوال خورشید (بعد از ظهر) و روز شنبه به جا آورد. برخی گفته‌اند: اگر غسل جمعه پس از زوال روز جمعه انجام شود، احتیاط آن است که فرد آن را بدون نیتِ ادا و قضا به جا آورد.

اگر در روز جمعه غسل نكند، مستحب است از صبح شنبه تا غروب قضاى آن را بجا آورد و كسى كه مى ‏ترسد در روز جمعه آب پيدا نكند، مى‏ تواند روز پنجشنبه غسل را انجام دهد، بلكه اگر در شب جمعه غسل را به اميد آنكه مطلوب خداوند عالم است بجا آورد صحيح است.

مستحب است انسان در موقع غسل جمعه بگويد: اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شريك له و ان محمدا عبده و رسوله اللهم صل على محمد و آل محمد و اجعلنى من التوابين و اجعلنى من المتطهرين.

کیفیت انجام این غسل مثل سایر غسل هاست و به هر دو صورت ترتیبی و ارتماسی انجام می شود. به فتوای اکثر مراجع تقلید، با این غسل نمی‌توان نماز خواند و باید وضو گرفت.

به فتوای اکثر مراجع تقلید غسل جمعه از وضو کفایت نمی‌کند و برای نماز باید وضو گرفته شود. چنانچه پس از غسل جمعه، حَدَثی (چیزهایی که وضو یا غسل را باطل می‌کند) ایجاد شود، نیازی به تکرار غسل نیست و اعاده حتی مستحب نیز نمی‌باشد.

دعای غسل جمعه

مستحب است هنگام غسل جمعه این دعا خوانده شود: أشْهَدُ أنْ لا إِلهَ إلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَریک لَهُ وَأنَّ مُحَمَّداً عَبْدُه وَرَسوُلُه، اَلّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَاجْعَلْنی مِنَ التَّوَّابینَ وَاجْعِلْنی مِنَ الْمُتَطَهِّرین.
گواهی می‌دهم که خدایی جز ذات یگانه پروردگار بی‌همتا نیست و گواهی می‌دهم که محمد بنده (خاص) او و پیغامبر اوست، بار خدایا درود فرست بر محمد(ص) و آل محمد و مرا از توبه کنندگان و پاکان قرار ده.

 

مراحل غسل جمعه چگونه است ؟

تمامی غسل ها به یک نحو انجام می گیرد؛ تنها نیّت آن ها فرق می کند. بنابراین نحوه ی انجام غسل جمعه یا سایر غسل ها اگر به شکل غسل ترتیبی باشد، به این صورت است که بعد از نیت و قصد قربت، نخست سر و گردن شسته می شود، سپس طرف راست بدن و بعد طرف چپ.

در نیت غسل جمعه؛ نیت می کنید: غسل جمعه انجام می دهم قربة الی الله. 

غسل به دو شکل صورت می گیرد: ترتیبی و ارتماسی.

چند حدیث در خصوص غسل جمعه

- حضرت علی (ع) : اگر کسی غسل جمعه را ترک کند او در هم و غم خواهد بود تا جمعه دیگر.
- حضرت علی(ع): غسل جمعه واجب است بر هر مسلمان.

- حضرت رسول اکرم(ص): هر کس غسل جمعه کند گناهانش آمرزیده میشود تماماً و به هر قدمی که بر می دارد از برای غسل جمعه،بیست حسنه برایش نوشته می شود.
- پیامبر اکرم(ص): هر کس موفق شود چهل جمعه پشت سر هم غسل کند بدنش در قبر نخواهد پوسید.

- حضرت صادق (ع): غسل جمعه پاک کننده وکفارۀ گناهان است میان دو جمعه.
- حضرت صادق (ع): غسل کن روز جمعه، مگر آن که مریض باشی که بترسی بر خودت.

- حضرت صادق(ع): هر کس عمداً غسل جمعه را ترک کند باید استغفار نماید.
- حضرت صادق(ع): غسل جمعه بر هر مرد و زنی چه آزاد باشد چه بنده، واجب است.

- حضرت صادق(ع): وقت غسل جمعه قبل از ظهر بهتر است وهر چه به زوال ظهر نزدیکتر باشد افضل تر است.
- حضرت صادق(ع): اگر روز جمعه گذشت روز شنبه قضاء کند واگر روز پنج شنبه رسید ومی ترسد روز جمعه دسترسی به آب پیدا نکند،روز پنج شنبه غسل را بجا آورد.

درس هدیه های آسمانی پایه پنجم در خصوص عبادت، نماز  و غسل در روز جمعه

سال ها قبل که کوچک بودم نام ترا که می شنیدم به یاد تعطیلی و استراحت و تفریح و مهمانی می افتادم، فکر می کردم جمعه ها همه جا و همه چیز تعطیل می شود! کم کم خیلی چیزها درباره است یاد گرفتم و ترا بیشتر شناختم و تو در نگاه من بزرگتر و زیبا تر شدن امام علی (ع) می فرمایند: رمضان بهترین ماه سال، شب قدر بهترین شب سال و جمعه بهترین روز هفته است.

جمعه ی عزیز: اینک تو برای من نه یک روز هفته، بلکه رنگین کمانی تماشایی و دوست داشتنی هستی که در پایان هر هفته در آسمان زندگی من نمایان می شود، هر یک از رنگ هایت کاری ارزشمند است که هم به سلامت جسمی ما کمک می کندو هم موجب نشاط و شادی قلب ما می شود.

روز شادی با خانواده
از شنبه تا پنج شنبه تمام اعضای خانواده مشغول کارهای خود هستند و فرصت زیادی ندارند تا مدتی طولانی در کنار هم باشند، ولی وقتی تو می آیی همه افراد خانواده ساعتها در کنار هم جمع می شویم، با هم حرف می زنیم و شوخی می کنیم، پیامبر خدا نیز سفارش کرده اند که خانواده خود را در روز جمعه شاد کنید.

روز نظافت و پاکیزگی
پیامبر خدا می فرمایند: روز جمعه حمام برویدو غسل جمعه کنید، ناخن های خود را کوتاه کنید، عطر بزنید و لباس تمیز و مرتب بپوشید.

روز عبادت و نماز جمعه
خدای مهربان در یکی از سوره های قرآن مومنان را به خواندن نماز جمعه دعوت کرده است: امام جمعه در دو خطبه نماز دربازه دین و اخلاق حرف می زند و نماز گزاران را از اوضاع کشور و جهان اسلام باخبر می نماید، سپس نماز جمعه برپا می شود و مردم در صف های به هم پیوسته به عبادت و نماز می پردازند و در پایان نماز همگی دست به دعا برداشته و برای کشور عزیزمان و مسلمانان جهان دعا می کنیم.

روز دیدار با خانواده و عیادت بیماران
در طول هفته شاید نتوانیم به مادر بزرگ و پدر بزرگ و یا سایر اقوام و دوستان سری بزنیم یا به عیادت بیماران برویم، اما در روز جمعه فرصت همه این کارها برای ما فراهم می شود.

روز نیکی
پیامبر خدا می فرمایند: ثواب کار نیک در روز جمعه چند برابر می شود اگر در این روز به دوستان و همسایگان کمک کنیم یا به نیازمندان صدقه بدهیم، خدای مهربان پاداش چند برابر به ما می دهد.

روز زیارت و صلوات
وقتی جمعه از راه می رسد بهترین فرصت ها برای زیارت و صلوات است. زیارت گاهی از نزدیک انجام می شود و گاهی از دور.
زیارت از نزدیک برای همه امکان پذیر نیست، اما زیارت از دور را همه می توانند انجام دهند، ما می توانیم هر زمان که بخواهیم از داخل خانه به پیامبر خدا و امامان عزیز سلام دهیم، این کار ساده نوعی زیارت است. فرستادن صلوات نیز از محبوبترین عبادات در روز جمعه است.

روز امام زمان (عج)
امام مهربان ما در روز جمعه ظهور خواهند کرد، هر بار که جمعه می شود چشم به راه امام عزیزمان هستیم و برای دیدن روی نورانی وی بی تابیم و برای آمدنش دعا می کنیم.
اگر چه بسیاری از این کارهای ارزشمند را در روزهای دیگر هم می توان انجام داد، ولی روز جمعه فرصت و انگیزه بیشتری برای انجام دادن این کارها داریم.

سوالات درس هدیه های آسمانی پایه پنجم

شیوه انجام غسل را توضیح دهید.
غسل چهار مرحله دارد:
-نیت.
- شستن کامل سر و گردن.
-شستن طرف راست بدن(سمت راست بدن با دست و پای راست).
-شستن طرف چپ بدن(سمت چپ بدن با دست و پای چپ).

آیه ی"یا ایها الذین امنوا اذا نودی للصّلاة من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکر الله" به کدام نماز اشاره دارد؟
نماز جمعه.

پیامبر (ص) در مورد روز نظافت و پاکیزگی روز -جمعه چه فرموده اند؟
می فرماید روز جمعه حمام بروید و غسل جمعه کنید. ناخن هایتان را کوتاه کنید، عطر بزنید و لباسهای تمیز و نو بپوشید.

روز جمعه مخصوص چه کارهایی است؟
- شادی با خانواده.
- نظافت و پاکیزگی .
- عبادت و نماز جمعه. 
- نیکی به دیگران.
- زیارت و صلوات. 
- دعا برای ظهور امام زمان (عج).
- دیدار با خویشاوندان و عیادت بیماران.

چند نوع زیارت داریم؟ نام ببرید.
دو نوع؛ زیارت گاهی از نزدیکو گاهی از دور انجام می شود.
 
غسل جمعه چگونه انجام می شود؟ توضیح دهید.
ابتدا نیّت می کنیم، بعد سر و گردن را می شوییم؛ بعدسمت راست بدن و بعد سمت چپ بدن را می شوییم به گونه ای که آب به همه جای بدن برسد.

آیا می شود با دوش حمام غسل کرد؟
- غسل به دو صورت انجام می گیرد ارتماسی و ترتیبی، ارتماسی یعنی اینکه انسان به نیت غسل تمام بدن را در آب فرو ببرد مثلاً در آب رودخانه یا استخر و غیره و ترتیبی آن است که به نیت غسل به ترتیب اول سر و گردن و بعد سمت راست بدن و بعد سمت چپ بدن را تا آخر بشوید.

- حال اگر مقصود شما این است که آیا می توان با دوش غسل ترتیبی را به جا آورد می گوییم آری می توان با دوش و به نیت غسل اول سر و گردن و بعد سمت راست و بعد سمت چپ بدن را شستشو داد به گونه ای که به همه بدن آب برسد.

-  اگر مقصود شما این است که دوش گرفتن بدون نیت غسل و انجام دادن احکام آن  و تنها شستشوی بدن کافی باشد و به جای غسل حساب شود می گوییم به لحاظ ادله شرعی این دوش گرفتن غسل حساب نمی شود و احکام غسل را ندارد، غس لکردن یکی از وظایف دینی است و باید با نیت تقرب به خداوند و طبق دستور شرع صورت بگیرد تا احکام غسل بر آن مترتب شود.

---