آب و هوای مدیترانه‌ای چگونه است؟ مطالعات اجتماعی پایه هشتم

ویژگی های آب و هوای مدیترانه ای نیمه گرمسیری و معتدل است، تابستان های گرم و خشک و زمستان هایی معتدل و بارانی دارد و در مجموع 21 کشور دریای مدیترانه را در بر می گیرند. در ایران شهرهای شیراز، مریوان، سنندج، بانه، خرم‌آباد، یاسوج، ایلام و ساری براساس طبقه‌بندی کوپن جزو مناطق مدیترانه ای محسوب می‌شوند.

این نوع آب و هوا در خشکی های حاشیه ی دریای مدیترانه و در حواشی غربی قاره ها در عرض های 30 تا 40 درجه ی شمالی و جنوبی جهان دیده می شود، آب و هوای مدیترانه ای با تابستان های گرم و خشک و زمستان های معتدل و بارانی مشخص می شود.

در تابستان تحت تأثیر پرفشارهای جنب حاره و در زمستان تحت تإثیر جریان های کم فشار غربی است. علاوه بر خشکی های اطراف دریای مدیترانه، نواحی دیگری از قبیل کالیفرنیای غربی، کیپ تاوان آفریقای جنوبی، جنوب و جنوب غربی استرالیا و شیلی مرکزی دارای این نوع آب و هوا هستند.

در سامانه طبقه‌بندی اقلیمی؛مناطق نیمه‌گرمسیری که با تابستان خشک طبقه‌بندی می‌شوند، به عنوان اقلیم مدیترانه‌ای شناخته می‌شوند. بیشتر مناطق آب و هوایی مدیترانه دارای زمستان‌های نسبتاً ملایم و تابستان‌های خیلی گرم هستند، ولی دماهای زمستان و تابستان می‌تواند در مناطق گوناگون اقلیم مدیترانه‌ای بسیار متفاوت باشد.

از آن جایی که مناطق با اقلیم مدیترانه‌ای در نزدیک حجم بسیار بزرگی از آب قرار دارند، دمای آنها معمولاً معتدل است و دارای اختلاف نسبتاً کمی بین کمینه دمای زمستان و بیشینهٔ دمای تابستان وجود دارد.

دمای زمستان فقط گاهی به زیر نقطهٔ انجماد می‌رسد و معمولاً بارش برف در آن به ندرت روی می‌دهد. دمای تابستان از ملایم به خیلی داغ متغیر است که بستگی به فاصلهٔ آن از آب، ارتفاع از سطح دریا و عرض جغرافیایی دارد.

حتی در گرم ترین مکان‌های آب و هوای مدیترانه‌ای به بالاترین دمای منطقهٔ بیابانی مجاور آن نمی‌رسد، زیرا حجم بسیار بزرگی از آب در کنار آن مانع این امر می‌شود، اما گاهی اتفاق می افتد با وجود دمای نیرومندی که از درون مناطق بیابانی می‌وزد می‌تواند دما را افزایش داده و به سرعت خطر آتش‌سوزی جنگل رابه وجود آورد. همچنین در مکان‌های مرتفع مدیترانه‌ای نسبت به مکان‌های کم ارتفاع دارای دمای خنک تری در زمستان هستند که این عامل می‌تواند از رشد گیاهان ویژهٔ مناطق مدیترانه‌ای جلوگیری کند. 

ویژگی های آب و هوای مدیترانه

در مکان هایی که آب و هوای مدیترانه ای اتفاق می افتد، زندگی آسان نیست. گیاهان و حیوانات باید بتوانند در برابر گرمای زیاد تابستان و همچنین کمبود بارندگی مقاومت کنند.

- بارش نامنظم بارندگی سالانه کم است، در طول زمستان بیش از نیمی از سقوط است. - درجه حرارت از گرم تا گرم در تابستان (یا فصل آفتاب بالا)، با نرخ تبخیر بالا؛ در حالی که آنها در اواسط فصل خورشید کم با کاهش نرخ تبخیر هستند.

- با استثناء گاه به گاه، هیچ دمای یخبندان در زمستان. ماه های زمستان خنک می شود؛ بدون هیچ برفی.

- گیاهان بومی مناطق (آن گیاهان مدیترانه)  عمدتا از گیاهان اسکلروفیوسی همیشه سبز و ساحلی ساحلی هستند که با تنش های هوای گرم و خشکسالی سازگار است. گیاهان بومی اغلب در تابستان که به علت گرما و کمبود رطوبت خاک، (به استثنای مناطق ساحلی) تقریبا خشک می شوند.

- آتش سوزی در تابستان و پاییز شایع است، ماه ها بدون باران رسوب می شود. این یک روش طبیعی برای تجدید رشد رویشی و حفظ سلامت و حیاتی جوامع گیاهی بومی است.

پوشش طبیعی گیاهی در حوزه مدیترانه

پوشش گیاهی بومی مدیترانه‌ای به گونه‌ای است که با خشکسالی تابستان داغ و طولانی و رطوبت طولانی زمستان سازگاری دارد. 

- بوته‌ها: نعناعیان، درمنه‌ها.
- درختان همیشه سبز: کاج، سرو، بلوط.
- درختان میوه: زیتون، انجیر، لیمو، گردو، انگور.
- گیاهان دارویی: رومارن معطر، آویشن، لاواندولا.
- درختچه‌ها: برگ بو، خلنگ، بانکسیا، چمیز، درمنه آمریکایی.
- درختان خزان پذیر: چنار خوشه‌ای، شاه‌بلوط آمریکایی، بلوط.
- علف‌ها: چمنزارها، علف‌های خوشه‌ای، واش سرخ، جگن، سازوئیان.

سوالات درس مطالعات اجتماعی پایه هشتم

اروپا از اطراف به کدام اقیانوس ها ودریاها محدود می شود؟
ازشمال به اقیانوس منجمدشمالی.
ازجنوب به دریای مدیترانه.
از شرق به دریای سیاه.
ازمغرب به اقیانوس اطلس.

مهم ترین محصولات کشاورزی افریقا را نام ببرید.
- محصولات گرمسیری واستوایی مانند: قهوه، کاکائو وکائوچو.
- پنبه دراطراف دره نیل(پنبه مصر مرغوب ترین پنبه جهان است که به طلای سفیدمعروف است).
- دراطراف دریای مدیترانه محصولاتی چون زیتون، مرکبات وانگور.

آب وهوای مدیترانه ای در کدام بخش آفریقا مشاهده می شود؟
بخش کوچکی از شمال افریقا درمجاورت دریای مدیترانه.

کدام مورد از ویژگی های آب و هوای مدیترانه‌ای است؟
- در زمستان آب و هوای سرد دارند.
- در تابستان آب و هوای معتدل دارند.
- آب و هوای گرم و شرجی دارند.
- زمستان معتدل و پر باران دارند.

در آب و هوای مدیترانه ای قاره اروپا ، تابستان ها و زمستان ها چگونه است؟ تابستان های معتدل و زمستان های سرد
تابستان های مرطوب و زمستان های معتدل
تابستان های بسیار گرم و زمستان های معتدل
تابستان های معتدل و زمستان های بسیار سرد

---